مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی (در بین دختران دانشگاه مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی پژوهشکده امام خمینی (ره) تهران

چکیده

اهمیت یافتن بدن و متعاقب آن بازتابی شدن هویت بدنی افراد از پیامدهای اساسی جامعه ی مصرفی است که در آن افراد با تغییر ویژگی های ظاهری بدن خود مبادرت به ساخت بدن اجتماعی یعنی بدنی که از نظر وضعیت ظاهری، آرایشی و پوششی مقبول نظام اجتماعی است، می نمایند. در این تحقیق عوامل اجتماعی مؤثر در این پدیده بررسی شده است و با استفاده از روش پیمایشی از مجموع 6000 دانشجوی دختر دانشگاه مازندران بر مبنای فرمول کوکران 400 نمونه به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. دیدگاه های نظری فمینیسم سوسیال، نظریه ی فوکو، گیدنز و گافمن راهنمای آزمون فرضیات تحقیق می باشد، برای سنجش روایی و پایایی سؤالات از ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار صوری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل مستقیم مؤثر در مدیریت بدن عبارت اند از: مصرف گرایی (0/56 =r)، فشار اجتماعی (0/61 =r) و مصرف رسانه ای (0/42 =r). این سه عامل 83 درصد تغییرات متغیر وابسته را تعیین می نمایند.

کلیدواژه‌ها


  • ×   آزاد ارمکی، تقی و حسن چاوشیان. «بدن به مثابه رسانه هویت»، مجله جامعه­شناسی ایران، ش4 (1381).

    ×   اباذری، یوسف و نفیسه حمیدی، «جامعه­شناسی بدن و پاره‌ای مناقشات»، پژوهش زنان، دوره 6، ش4 (1387).

    ×   احمدنیا، شیرین، «جامعه شناسی بدن و بدن زنان»، فصلنامه زنان، ش5 (1385). 

    ×   اخلاصی، ابراهیم،  بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر مدیریت بدن در زنان، مطالعه‌ی موردی زنان شهر شیراز، (پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه­شناسی)، به راهنمایی بهجت یزدخواستی، (شیراز، دانشگاه شیراز، 1386). 

    ×   اسمارت، بری، 1386. میشل فوکو، ترجمه­ی لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران، اختران.                                                  

    ×   بهزادیان نژاد، نسیبه، فرهنگ و زیبایی با تاکید بر جراحی پلاستیک، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه­شناسی)، به راهنمایی جلال­الدین رفیع­فر، (تهران، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، 1384).

    ×   ذکایی، محمدسعید، 1386. جامعه‌شناسی جوانان، تهران، آگاه.

    ×   فاضلی، محمد، 1382. مصرف و سبک زندگی، قم، صبح صادق.

    ×   فرجی، مهدی و نفیسه حمیدی، 1384. نگرش زنان نسبت به انواع پوشش های رایج، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.

    ×   فوکو، میشل، 1383. اراده به دانستن، ترجمه­ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی.

    ×   کسل، فیلیپ، 1383. چکیده آثار آنتونی گیدنز، ترجمه­ی حسن چاوشیان، تهران، ققنوس.

    ×   کیویستیو، پیتر، 1385. اندیشه‌های بنیادی در جامعه شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران، نی.

    ×   گافمن، اروینگ، 1386. داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمه­ی مسعود کیان‌پور؛ تهران، مرکز.

    ×   گرت، استفانی، 1380. جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمه­ی کتایون بقایی، تهران، دیگر.

    • گلچین‌فر، شادی، «سرنخ گمشده‌ی تبلیغات»، نشریه مدیریت صنعتی، ش164 (1384).

    ×   گیبینز، جان‌آر و بو ریمر، 1381. سیاست پست‌مدرنیته، ترجمه­ی منصور انصاری، تهران، گام‌نو.

    ×   گیدنز، آنتونی، 1378. تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران، نی.

    ×   لطف آبادی، حسین، 1378. روانشناسی رشد 2 نوجوانی، جوانی، بزرگسالی، تهران، سازمان  مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).

    ×   لوپز، خوزه و جان اسکات، 1385. ساخت نظریه اجتماعی، ترجمه­ی حسین قاضیان، تهران، نی.

    • Ø Adelman, Miriam, “The Beautiful and the Object” Gender، Identity and Constructions of the Body in Contemporary Brazilian Culthure, London Journal of Sociology, vol 185, No 6, (2008).
    • Ø Blak & Sharma U,Men are real women are made up Beauty Therapy and the Construction Of feminist”, The Editorial Board of Sochologycal Review, London Journal of Sociology, vol 78, No 5 (2001).
    • Ø Featherstone,M, “Consumer Culture and Postmodernism”, London Journal of Sociology, vol 85, No 9 (1991).
    • Ø Krik, David, “The Social Construction of the Body in physica Education” , London Journal of Sociology, vol 61, No 8 (2002).
    • Ø Shilling, Chirs, 1993. Body and Social Theory, London: Sage Publication.
    • Synnot, Anthony, “Truth and Goodness, Mirrors and Masks,Part: Sociology of Beauty and Face” , British Journal of Sociology, vol 40. No 4 (1990).
    • Ø Toni C Antonucci, 2004. The Dove Roport Challenging Beauty،New York :Edelman Publication.
    • Ø Webster  M & J.Driskell  “Beauty as Status” American Journal of Sociology, vol 89, No 1 (1983).