پیش بینی اعتماد بین فردی دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان بیرجند بر اساس جو عاطفی خانواده و جهت گیری مذهبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بیرجند

2 دانشجوی کارشنایس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

چکیده

هدف این پژوهش، پیش بینی اعتماد بین فردی دانش آموزان دختر متوسطه ی شهرستان بیرجند بر اساس جو عاطفی خانواده و جهت گیری مذهبی آنها در سال تحصیلی 94-93 است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه ی آماری - تحصیلی آن شامل کلیه ی دانش آموزان دختر متوسطه ی نظری شهرستان بیرجند به تعداد 4654 نفر است که با توجه به حجم جامعه و بر مبنای استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 355 نفر با آلفای 0/05 برآورد شد. نمونه مورد بررسی به شیوه ی خوشه ای انتخاب و مطالعه شد. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد جو عاطفی خانواده قادر به پیش بینی اعتماد بین فردی دانش آموزان (P<0/05) و جو عاطفی پدر قادر به پیش بینی اعتماد بین فردی، قابلیت اعتماد و وفاداری از خرده مقیاس های اعتماد بین فردی است (P<0/01). همچنین بین جهت گیری مذهبی بیرونی با پیش بینی پذیری از خرده مقیاس های اعتماد بین فردی رابطه ی معناداری وجود دارد (P<0/05). با توجه به نتایج پژوهش و رابطه ی جو عاطفی خانواده و جو عاطفی پدر با اعتماد بین فردی و خرده مقیاس های آن و همچنین رابطه ی جهت گیری مذهبی بیرونی با پیش بینی پذیری، انجام کارگاه ها و دوره های آموزشی به وسیله ی مسئولان و مشاوران مدارس برای خانواده ها به منظور بهبود اعتماد بین فردی دانش آموزان دختر ضروری می نماید.

کلیدواژه‌ها


  • ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. «بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت»، پژوهش­نامه علوم اجتماعی، ش17، (1380).
  • ادریسی، افسانه و همکاران. «اعتماد اجتماعی، ره­آورد هنجار­های دینی و ارزش­های اخلاقی»، جامعه پژوهی فرهنگی، سال 3، ش1، (1391).
  • ابراهیمی لویه، عادل. «اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین مردم شهر گرمسار»، پیک نور، سال 7، ش3، (1385).
  • آزموده، پیمان، شهریار شهیدی و عصمت دانش. «رابطه بین جهت­گیری مذهبی با سر­سختی و شادکامی دانشجویان»، مجله روانشناسی، دوره 11، ش 41، (1386).
  • آزاد ارمکی، تقی 1381. نظریه­های جامعه­شناسی، تهران، سروش.
  • آزاد ارمکی، تقی و کمالی. «اعتماد، اجتماع و جنسیت؛ بررسی تطبیقی اعتماد متقابل در بین دو جنس». جامعه­شناسی ایران، دوره 5، ش 18، (1383).
  • احمدی، پریشاد. «نگذاریم دیوار بی­اعتمادی قد بکشد»، چار­دیواری، خانه به خانه، ش 8، (1391).
  • اجاقلو، سجاد و محمد جواد زاهدی. «بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین ساکنان شهر زنجان»، جامعه­شناسی ایران، ش24، دوره 6، (1384).
  •  امیر کافی، مهدی. «اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، نمایه پژوهش. ش18، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (1374).
  • ایمانی، محسن. «جایگاه و نقش پدر در تربیت فرزندان»، پیوند، ش 15- 11، (1389).
  • انعام، راحله. بررسی اعتماد بین شخصی در بین روستاییان نمونه شهرستان شهریار، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا تهران)، (1381).
  • برقی، اسماعیل. «خانواده». روزنامه اطلاعات، (1387).
  • جان بزرگی، م. بررسی اثربخشی روان‌درمانگری کوتاه‌مدت با و بدون جهت­گیری مذهبی بر مهـار اضـطراب و تنیدگی، (پایان‌نامه دکتری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس)، (1377).
  • جمالی فیروزآبادی، محمود، سلمان زارعی و زهرا اسدی. «بررسی رابطه بین اعتماد، شرم و گناه با خود متمایز­سازی در بین دانشجویان متأهل دانشگاه علامه طباطبایی تهران»، تحقیقات روان‌شناختی، ش 11، (1390).
  • حیدر نژاد، احمد. بررسی نقش مذهب و دین‌باوری در کاهش گرایش دانش­آموزان شاهد و ایثارگر به انحرافات در مدارس متوسطه خراسان جنوبی، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی)، (1389).
  • حقیقی، جمال، حسین شکر کن، و مژگان موسوی شوشتری. «بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با سازگاری دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی اهواز»، مجله علوم تربیتی و روانشناسی شهید چمران اهواز، دوره 3، سال 9، ش1 و 2، (1381).
  • ریتزر، جرج 1386. نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه­ی، محسن ثلاثی، تهران، علمی.
  • رنی، آستین 1374. حکومت: آشنایی با علم سیاست، ترجمه­ی لی لا سازگار، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  • زارعی، سلمان، کیومرث فرح‌بخش و معصومه اسماعیلی. «تعیین سهم خود متمایزسازی، اعتماد، شرم و گناه در پیش‌بینی سازگاری زناشویی»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال 12، ش 3، (1390).
  • زتومپکا 1384. اعتماد یک نظریه جامعه­شناختی، ترجمه­ی فاطمه گلابی، تبریز، ستوده.
  • سراج خرمی، ناصر و سحر صفر زاده. «مقایسه ویژگی­های روان‌شناختی، جو عاطفی خانواده و اندیشه پردازی خودکشی میان دختران فراری و عادی شهر اهواز»، یافته­های نو در روان­شناسی، سال 7، ش 23، (1391).
  • شولتز و آلن دوان 1377. نظریه­های شخصیت، ترجمه­ی یحیی سید محمدی، تهران، هما.
  • طوسی، خواجه ‌نصیرالدین 1355. اخلاق ناصری، علمیه اسلامیه.
  • طالبی، ابوتراب. حاجیلو، زینب. « تاثیر دینداری بر اعتماد؛ فرتحلیل پژوهش های ده سال اخیر در ایران»، مجله جامعه شناسی تاریخی، دوره 5، ش 1 ، (1392).
  • عسگری، حسن 1386. «راه­های رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن»، سایت باشگاه اندیشه.
  • غفاری، غلامرضا 1382. اعتماد اجتماعی در ایران، تحلیل یافته‌های همایش ارزش­ها و نگرش­های ایرانیان، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح­های ملی.
  •  عباس زاده، محمد. «عوامل مؤثر بر شکل‌گیری اعتماد اجتماعی دانشجویان»، رفاه اجتماعی، سال 4، ش15، (1383).
  • عبدالملکی، احمد. «بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، پژوهش و سنجش، ش15، پیاپی53، (1387).
  • فصیحی، امان ا... . «دین و سرمایه اجتماعی»، معرفت، سال 16، ش 123، (1386).
  • فوکویاما، فرانسیس 1385. پایان نظم، ترجمه­ی غلام­عباس توسلی، تهران، حکایت قلم نوین.
  • قائمی، علی 1381. چگونگی تقویت و تثبیت نگرش و رفتار دینی در دانش آموزان، امیری.
  • کیاکجوری، سعید و حسین افراسیابی. «مطالعه اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان»، جامعه­شناسی اقتصادی و توسعه، ش2، (1391).
  • کاتوزیان، ناصر 1385. دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده، تهران، میزان.
  • کوتی، فرزانه، غلام­رضا رجبی و منصور سودانی «رابطه جو عاطفی خانواده و حمایت اجتماعی با سلامت عمومی در دانش­آموزان دختر پایه اول مقطع متوسطه شهر اهواز»، یافته‌های نو در روان­شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ش 5، (1386).
  • گیدنز، آنتونی 1376. جامعه‌شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران، نی.
  • ______ 1388. پیامدهای مدرنیته، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران، مرکز.
  • ______  1380. جهان رها شده، ترجمه­ی علی­اصغر سعیدی و یوسف حاج عبدالوهاب، تهران، علم و ادب.
  • ______  1383. تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران، نی.
  • ______  1384. پیامدهای مدرنیته. ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران، مرکز.
  • لیبرت، رابرت و میشل اسپیلگر 1375. شخصیت از دیدگاه رفتاری، ترجمه­ی صبوری مقدم، آستان قدس رضوی.
  • مختاری، عباس، عباسعلی اللهیاری و کاظم رسول ‌زاده طباطبایی. «رابطه جهت­گیری مذهبی با میزان تنیدگی»، مجله روان‌شناسی، ش 5، دوره 17، (1380).
  • مجموعه ورام، ج1.
  •  مطهری، مرتضی 1389. مجموعه آثار استاد، قم، صدرا.
  • میزتال، باربارا 1380. اعتماد در جوامع مدرن، کنکاشی در اصول نظم اجتماعی، ترجمه­ی ناصرالدین غراب، نمایه پژوهش، ش 18.
  • نجم عراقی، لعیا. «جهت­گیری مذهبی انسان سالم از دیدگاه آلپورت»، روان­شناسی دین، سال 1، ش 1، (1379).
  • هریولژه «انتقاد و شکل­گیری هویت­های اجتماعی- دینی در مدرنیته»، ترجمه­ی سید محمد نجاتی حسینی، پژوهش­نامه، سال 5، ش 20 و 21، (1380).
  • هادی، مهدی و مسعود جان بزرگی. «اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مؤلفه­های شخصیت و بالینی»، روان‌شناسی و دین، سال 2، ش 6، (1388).
  • وثوقی، منصور و هاشم آرام. «بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل موثربر آن در شهر خلخال (استان اردبیل)»، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال 3، ش3، (1388).
    • Ø Allport, G.W & J.M.  Ross, "personal religious orientation and Prejudice", Journal of personality and social psychology. 5(4), (1967).
    • Ø Brown, D. 2001. The relationship between attachment styles, Trust and marital atituds of college students. Facalthy of the Gradute School of psychology. Seton Hall University Los Angeles. Colifornia.
    • Ø Benjamins, Maureen R. "Religious influences on trust in physicians and the health care   system", INTL. J. Psychiatry in Medicine, vol. 36(1), (2006).
    • Ø Bègue, L. "Beliefs in justice and faith in people: Just world, religiosity and interpersonal trust". Personality and Individual Differences, 32(3), (2002).
    • Ø Collins, R. (2014). Interaction Ritual chains, Princeton NY: Princeton university press.
    • Ø Donahue, M.J. "Intrinsic and Extrinsic religiousness: Peview and Meta analysis". Journal of psychology and social psychology, 48, (1985). 
    • Ø Eisenstadt, S. N., & L. Roniger, 1984. Patrons, clients and friends: Interpersonal relations and the structure of trust in society. Cambridge University Press.
    • Ø Erickson, B. H. 2004. The distribution of gendered social capital in Canada. Creation and returns of Social Capital.
    • Ø Fukuyama, F. (1995). Trust: The social virtues and the creation of prosperity (No. D10 301 c. 1/c. 2). New York: Free press.
    • Ø Gleave, Eric, Robbins, Blaine & Kolko. Beth. “Trust in Uzbekistan.” International Political Science Review, 33, (2012).
    • Ø Jalava, J. "From Norms to Trust The Luhmannian Connections between Trust and System". European journal of social theory, 6(2), (2003).
    • Ø Johanson. Stenman, O. L. O. F., M. Mahmud, , & P. Martinsson, "Trust and religion: Experimental evidence from rural Bangladesh". Economica, 76, (303), (2009).
    • Ø Kirkpatrik, L, A. 2002. The role attachment in religious belief and behavior advances in personal relation ships. London, V5.
    • Ø Lupfer, M., & Wald, K. "An exploration of adults' religious orientations and their philosophies of human nature". Journal for the Scientific Study of Religion.
    • Ø Locke, H. J., & R. C. Williamson. "Marital adjustment: A factor analysis study". American Sociological Review, 23, (1985).
      • Mata, Fernando. “Religious Affiliations and the Trust in Persons and Institutions of Canada", Canadian Population Society Meetings, University of Victoria, (April 15. 2013).
      • Ø McIntosh, D. N., R. C. Silver & C. B. Wortman, "Religion's role in adjustment to a negative life event: Coping with the loss of a child". Journal of personality and social psychology, 65(4), (1993).
      • Ø Offe, Clausand & Susanne Fuchs 2002. A decline of social capital? The German case, publishedin Putnam, Robert D.Democracy influx: The Evolution of social capital in contemporary society. Newyork. Oxford university press.
      • Ø Putnam. Robert. D (2٠٠٠). Bowling alone. New York: touch stone book. Published by: Simon & shcufter.
      • Ø Rempel, J. K., & J. G. Holmes, "How do I trust thee? Psychology today", 20(2), (1986).
      • Ø Rempel, J. K., J.G. Holmes & M. P. Zanna, "Trust in close relationships". Journal of personality and social psychology, 49(1), (1985).
      • Ø Saunders, M. N., & A.Thornhill, "Organisational justice, trust and the management of change: An exploration". Personnel Review, 32(3), (2003).
      • Ø Shield, R " Diamond Stories, Ithaca, NY: Cornell University Bress", journal support of jornal of religion, Disability & health, V,15, (2002).
      • Ø Siala, H.,  R. M. O'Keefe, & K. S. Hone, "The impact of religious affiliation on trust in the context of electronic commerce". Interacting with computers, 16(1), (2004).
      • Ø Soltani Nejad A, A. Fathi Ashteiani, K. Ahmadi, P. Azad Fallah, J. Anisi,  A . Rahmati Najjarkolaee & etal. [The relationship between religious orientation and suicidal behavior in soldiers]. Journal of Islamic lifestyle; 1(2), (2012). (Persian).
      • Ø Sztompka, p. "Trust: Asociological, theory. Cambridge: Cambridge university press, negotiations”. Journal of managerical psychology, vol 19, No. 6 (1999).
      • Ø Silver, A. (1985), Trust in Social and Political Theory. In: The Challenge of Social Control, ed. by G. D. suttles and M. N zald, Norwood: Ablex publishers.
      • Ø Ventis, W. L. "The relationships between religion and mental health". Journal of social issues, 51(2), (1995).
      • Ø Welch, M. R., R. E. Rivera, B. P. Conway, J.Yonkoski, P. M. Lupton & R. Giancola, "Determinants and Consequences of Social Trust". Sociological Inquiry, 75(4), (2005).
      • Ø Welch, Michael & et.al "Trust in god and Trust in man: the ambivalent role of religion in shaping dimension of social trust", Journal for the scientific study of religion, vol. 43 (3) , (2004).
      • Ø Worsly, petter. 1977. Introduction sociology. New York, penguin.book, 477-566.