مطالعه تجربه زیسته سالمندی در میان زنان و مردان شهر کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی- دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 کارشناسی ارشد گروه علوم اجتماعی- دانشگاه بوعلی سینا ،همدان ، ایران

چکیده

رشد سریع سالمندی جمعیت طی دهه های اخیر ،پدیده ای مهم تلقی شده است.این پدیده با خود چالش های مختلفی در حوزه های گوناگون به همراه دارد.پژوهش حاضر با هدف آشنایی با کم و کیف تجربه ی زندگی سالمندان و زمینه سازی برای رفاه گروه های سنی که در مسیر سالمندی قرار دارند انجام شد و سه مسئله را مدنظر قرار داد: توصیف سالمندان از تجربه سالمندی،تفاوت تجربه زنان و مردان دراین زمینه و تاثیر شهر نشینی بر تجربه ی سالمندی .

مطالعه ازنوع کیفی وباروش پدیدار شناسی انجام شده است.تعداد مشارکت کنندگان درتحقیق 32نفربوده اندوداده هابامصاحبه ساختاریافته و نیمه ساختار یافته جمع آوری شده اندوباتکنیک هفت مرحله ی کلایزی موردتحلیل قرارگرفته اند.

برخی مقولات نهایی و اصلی بدست آمده چنین یوده اند: بیماری های شایع جسمانی،الگوی تغذیه، اختلال خواب، وضعیت اقتصادی_ معیشتی، نیازهای سالمندان، سوء رفتار، خصوصیات رفتاری_اخلاقی رایج، توصیف تجربه ی سالمندی،خانه ی سالمندان، رفتار روزمره و ورود به سالمندی،وضعیت اقتصادی، سبک زندگی متفاوت و مهم ترین مشکلات اجتماعی برای زنان و مردان ،تشدید انزوای اجتماعی، خدمات پشتیبانی بهداشت و درمان و مشکلات فضاهای بیرونی و باز. یافته ها بیانگر آن ست که تجربه ی سالمندان از این مقطع همراه با رضایت و خشنودی یاتوام با مشکلات متعدد و تالم می باشد. این تفاوت تجربه، متاثر از مواجهه ی متفاوت با مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و غیره می باشد. در این میان زنان و مردان هم تجربیاتی متفاوت از سالمندی دارند. بخشی از یافته های بدست آمده به نوعی همسو با نظریه ی سهام نسلی می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • امامی سیگارودی، عبدالحسین، دهقان نیری، ناهید،  رهنورد، زهرا و نوری سعید، علی(1391). روش‌شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی، دانشکده‌های پرستاری و مامایی استان گیلان، د22، ش2 (پپاپی 68) .
  • اعرابی، سید محمد و بودلایی، حسن(1390). استراتژی تحقیق پدیدارشناسی، د 17، ش 68.
  • استیصاری، فاطمه (1396). مفاهیم و شاخص‌های سالمند آزاری (چارچوب مفهومی برای مطالعات کاربردی در زمینه سالمند آزاری). فصلنامه‌ی علمی-پزوهشی آموزش و بهداشت و ارتقای سلامت. ش 1.
  • بلادی موسوی، صدرالدین(1396). وضعیت سالمندان کشور. مرکز آمار ایران.

https://www.amar.org.ir/Portals/0/News/1396/salmandan.pdf

 

  • باباجانی کاوه(1387). بررسی ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان در ایران گذشته، حال و آینده، گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی. پژوهشکده آمار.
  • باینگانی، بهمن؛ ایراندوست، سید فهیم ؛ احمدی، سینا(1392). سبک زندگی از منظر جامعه‌شناسی: مقدمه‌ای بر شناخت و واکاوی مفهوم سبک زندگی. مهندسی فرهنگی. س 8، ش 77.
  • تاج مزینانی، علی‌اکبر و لاریجانی، مهدیه(1394). بررسی عوامل تأثیرگذار بر مطرودیت اجتماعی سالمندان(شهر ورامین). جامعه‌شناسی کاربردی. سال 26، پیاپی 59، ش 3.
  • حق‌شناس، نادر(1390). ابعاد جامعه‌شناختی سالخوردگی جمعیت و چالش‌های سالمندی فعال در ایران. فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی ایران(علمی-پزوهشی)، س 1، ش2.
  • حبیب پور گتابی، کرم؛ قادری، صلاح‌الدین و راد پور، زهرا (1398). سالمندی و ناخشنودی در روابط خانوادگی(مطالعه‌ای پدیدارشناسانه در بین سالمندان تهرانی)، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، سال 6، .
  • حشمتی، هاشم؛ اثنی عشری رسول؛ خواجوی، سمانه؛ چرکزی، عبدالرحمن؛ بابک، آناهیتا؛ حسینی، سید قدیر و بهنام پور، ناصر(1393). سبک زندگی سالمندان شهر کاشمر. مجله پژوهش در پرستاری و مامایی، دوره 11، ش1.
  • جباران، محمدرضا (1394) تحلیل مفهوم سبک زندگی. قبسات، د20، ش 75.
  • جعفری، طاهره، مهدوی، محمدصادق و ساروخانی محمدباقر(1395). جایگاه اجتماعی سالمندان در خانواده با تأکید بر نقش تلویزیون: بررسی دیدگاه‌های سالمندان تهرانی. فصلنامه علمی-پژوهشی دین و ارتباطات، ش2 (پیاپی 50).
  • تقی پور، ابراهیم؛ کریمی،عالیه وخدابخشی کولایی،آناهیتا (1398).تجربه زیسته سازگاری با پیری درزنان ومردان سالمند وکهن سال.مجله سالمندی وسلامت خزر، د 4.
  • پروایی، شیوا(1398).مطالعه کیفی تفاوت های جنسیتی در تجربه سالمندی(پژوهشی درشهرتهران)،دوفصلنامه مطالعات جمعیتی،د 5،ش1.
  • دانشگاه علوم توان‌بخشی و سلامت اجتماعی (1399، مهر 13). همایش مجازی روز جهانی سالمند با عنوان: نگاهی نو به مسئله سالمندی در ایران. مرکز تحقیقات سالمندی. برگرفته از لینک:

https://www.uswr.ac.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=20&pageid=6045&newsview=17424.

  • رضوانی خالدی،فرشاد؛ پدرام، عبدالرحیم(1398)،آینده‌های بدیل پدیده سالمندی جمعیت در ایران با استفاده از تحلیل علی لایه‌ای،مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی،د 3، ش 12.
  • رهبری، لادن و شارع پور، محمود(1393)، جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران. مجله جامعه‌شناسی ایران، د14، ش1.
  • زاهدی اصل، محمد و درویشی فرد، علی‌اصغر(1395). عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی سالمندان (مطالعه موردی: سالمندان شهر کوه دشت).فصلنامه علمی-پژوهشی برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی، س 7، ش 26.
  • راغفر، حسین؛ موسوی، میرحسین و کاشانیان، زهرا(1391)، اثر پدیده سالمندی بر رشد اقتصادی. نشریه فرهنگی-اجتماعی، ش13، د4.
  • سترستن، ریچارد و آنجل، ژاکلین (1394). جامعه‌شناسی سالمندی، روندها و نظریه‌ها( ترجمه مجتبی امیری و شهرزاد نیری)، جلد اول، تهران: دانشگاه تهران.
  • سهرابی، ژیلا (1370). مجموعه مقالات گردهمایی علمی، آموزشی در رابطه با سالمندان. تهران: سازمان بهزیستی کشور.
  • سرشماری عمومی نفوس و مسکن،(1395)،گزیده نتایج،مرکز آمار ایران،قابل‌دسترس در:

https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/ch_nsonvm_95.pdf

  • شیخی، محمدتقی(1396). جامعه‌شناسی سالمندی. تهران: حریر.
  • شیخی، محمدتقی(1386). امنیت اجتماعی و آسیب‌شناسی سالمندان در شهر تهران: پژوهشی از دیدگاه جامعه‌شناسی. مجله سالمندی ایران، س 2، ش6 .
  • شیرمحمدیان، ابراهیم ؛ نعیمی، ابراهیم وکاظمیان، سمیه(1399)، بررسی کیفی نقش تجارب خانوادگی درسازگاری سالمندان، دوفصلنامه علمی روان شناسی فرهنگی، س 4، ش1.
  • صادقی فسایی سهیلا و خادمی، عاطفه(1392). روایت زنان سالمند از زندگی در دنیای مدرن. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، س 8 ، ش .
  • ضابطیان، الهام و تقوایی، علی‌اکبر (1389). شاخص‌های مناسب‌سازی فضاهای شهری دوستدار سالمندان با استفاده از رویکرد مشارکتی. فصلنامه علمی-پزوهشی مسکن و محیط روستا، د 28، ش 128 .
  • عباس زاده، محمد(1391)، تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 23، ش1.
  • عیسی لو، شهاب‌الدین، جمعه پور، محمود و خاکساری رفسنجانی، علی (1394). نیازها و مشکلات سالمندان در فضای شهری، مورد شناسی: (خیابان‌های بخش مرکزی شهر قم). پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، سال 2، ش6.
  • فلیک، اووه(1401 ). درآمدی بر تحقیق کیفی.ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
  • فروغ عامری، گلناز؛ گواری، فاطمه؛ نظری، طاهره؛ رشیدی نژاد، معصومه و افشار زاده، پوران (1381). تعاریف و نظریه‌های سالمندی. فصلنامه حیات، ش 1، د 8 .
  • کاشانیان، زهرا،راغفر،حسین و موسوی، میرحسین(1398)، پیامدهای اقتصادی سالمندی جمعیت بر اقتصاد ایران(مدل تعادل عمومی نسل همپوش)، پژوهش‌های اقتصادی ایران، د24، ش 78.
  • کوچک زاده، سمیه؛ و حیدری، حسن؛ یزدی، وحید؛ شکیبایی، علیرضا(1401)، اثر سالمندی جمعیت بر هزینه‌های سلامت با رویکرد سیاست‌های کلی جمعیت، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، د10، ش38،362.
  • گفتگوی شبکه خبر( 1399، مهر 10)، سند ملی سالمندان. (ویدئو فایل) برگرفته از لینک:

 https://www.irinn.ir/fa/news/801825//

  • میشارا، بریان ل و رایدل، رابرت (1371). روانشناسی بزرگ‌سالان. ترجمه حمزه گنجی، الما داودیان و همکاران. تهران: انتشارات اطلاعات.
  • محسنی تبریزی، علیرضا و همایون پور، هرمز (1397). بررسی وضعیت سالمندان در ایران. فصلنامه‌ی تأمین اجتماعی. س 2، ش 7 .
  • محمد پور، احمد (1389)، ارزیابی کیفیت در تحقیق کیفی، اصول و راهبردهای اعتباریابی و تعمیم‌پذیری، فصلنامه علوم اجتماعی، ش48.
  • نعمتی، داریوش و آقا بخشی، حبیب(1392) تهران شهر دوستدار سالمند، گام‌های آغازین تحقق نخستین پایتخت سالمندی جهان. فصلنامه پژوهش اجتماعی. س 6.
  • نقیب زاده احمد و فاضلی حبیب‌الله(1385). درآمدی بر پدیدارشناسی به مثابه روش علمی. پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 1، ش

 

 

  • Achenbaum, A., & Bengtson , V.L. (1994). Re-Engaging the disengagement theory of aging: on the history and assessment of theory development in gerontology. The gerontologist 34, 756-63.
  • Asante, S.,Tuffour,G.(2022). Social Isolation and Loneliness in Older Adults: Why Proper Conceptualization Matters, Journal of Aging and Longevity,No.2,pp.206-213.
  • Cairney, J. (2000). Socio-Economic status and self-rated health among older candians. Candian journal on aging 19(4). 456-478.
  • De marrais, K. & Tisdal, k. (2002). What happens when researchers inquire into difficult emotions? Reflection on women onger through qualitative interview. Journal of educational psychologist, 32(2).115-123.
  • Deton, A.S.(2007, August). Income aging, health and the wellbeing around the world: evidence from Gallup world poll. NBER working. paper No.13317.
  • Fernandez-Alonso.(2020) .Reflecting on aging from sociology: state of the question and future perspectives. Research on ageing and social policy, 8(1), pp 86-113.
  • Fries, JF. (2002). Reducing disability in older age. JAMA, 288(24): 3164-6.
  • Havighurst, R J., & Albrecht, R.(1953). Older people. New York: Longmans.
  • Higo M, Williamson JB.(2011), Handbook of Sociology of Aging. Setters ten RA Jr, Angel JL, editors. New York: Springer; 117–129. (Global aging).
  • Huenchuan,S.(2013),Aging, solidarity and social protection in Latin America and Caribbean, United nation publication ,Santiago, Chile.
  • James, S.L. & Shafer, K. (2012). Temporal differences in remarriage timing: Comparing divorce and widowhood. Journal of Divorce & Remarriage, 53(7), pp 543-558.
  • Kadoya,Y.(2013). Toward an age-friendly city: the constraints preventing the elderly's participation in community programs in Akita city. Working with elder people. Vol. 17, No 3, pp. 101-108.
  • Kaufman,D.,change,M.,Ireland,A.(2018), Leisure Time Use, Meaning of Life, and Psychological Distress: Comparing Canadian and Korean Older Adults. Journal of education and culture studies,Vol.2,No.4,pp.326-346.
  • Lefebvre, H. (1996). Writings on Cities .oxford. Wiley-Blackwell.
  • Letiecq BL, Bailey SJ, Porterfield F.(2008). “We have no rights, we get no help”: The dilemmas facing grandparent caregivers. Journal of Family Issues. 29(8):995–1,012.
  • Lock, JQ. & Wister, AV. (1992). Intentions and changes in exercise and behavior: a life-style perspective. Health promotion international. 7(3), 195-208
  • Maxwell, J.A. (1996). Applied social research methods series. Vol,41. Qualitative research design: an interactive approach.Thousand Oaks, CA: Sage publications.
  • Menec, V.H., Chipperfiled, J.G.  & Perry, R. P .(1999). Self perceptions of health: a perspective analysis of mortality, control and health. Journals of Gerontology series. 54(2). 85-93.
  • Nasir,N.,Hand,C.,Hout,S.(2022). Examining Social Relationships among Older Muslim Immigrants Living in Canada: A Narrative Inquiry, Societies,vol.12,No.74,pp.1-16.
  • Orshansky, M. (1998). Demography of ageing. Organization for Economic Cooperation and Development (OECD). Paris.
  • Palloni,A.,Aguirre,G.P.,Pelaez,M.(2002). Demographic and health conditions of ageing in Latin America and the Caribbean .International Journal of Epidemiology, 31, No. 4, pp.762–771.
  • Powell,Jason,L.(2001). Aging & social theory, a sociological Review. Journal of aging and identity.Vol. 6.117-135.
  • Priest, h. (2002). An approach to the phenomenological analysis of data. news researchers, 10 (2). 50-63.
  • Shaykhi,mohammad taghi(2018).Aging as a Social Problem in Asia: A Sociological Assessment,Gerontology and Geriatrics studies,vol.2,No.1,pp.106-113.
  • Slattery,M.(2021).The new sociology of aging ,Routledge.
  • Van Manen, M. (1990). Researching lived experience: human science for an action sensitive pedagogy London, Ontario, Canada. The University of the Western Ontario.
  • Vanderstope, w.S. (2009). Resrarch method for every day life, blending qualitative and quantitave approach. by john wiley&sons,Inc.
  • Wahlqvist, ML. & Savige, GS. (2000). Interventions aimed at dietary and lifestyle changes to promote healthy aging.  European Journal of Clinical Nutrition, 54(3):148
  • Yanowa, d. & Schwartz-shea, P. (2006). Interpreation and method; empirical research methods and the interpretive turn. By M.E, SHARPE London Inc.

 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار