عارضه‌یابی و تحلیل نظام حکمرانی امور خانواده در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه معارف اهل البیت (ع)، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت (ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دکتری مدیریت امور فرهنگی، دانشکده مدیریت، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشگر پژوهشکده مهرستان، اصفهان، ایران،

3 دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، گروه علوم تصمیم و سیستم‌های پیچیده، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت،‌ دانشگاه امام صادق (ع)، پژوهشگر پژوهشکده مهرستان، تهران، ایران

4 دکتری آینده پژوهی، پژوهشکده آینده پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، پژوهشکده مهرستان، اصفهان، ایران،

چکیده

مقولۀ خانواده و مسائل این حوزه، چند لایه‌ای، چند بعدی و گسترده هستند و لذا سازمان‌ها و نهادهای متعددی در سطوح مختلف با محوریت حوزه خانواده ایجاد شده‌اند. این سازمان‌ها و نهادها که برخی حاکمیتی و برخی غیرحاکمیتی هستند را می‌توان به مثابۀ سیستمی در نظر گرفت که به‌منظور تحقق اهدافی مشخص در کنار هم قرار گرفته‌اند. در تحقیق انجام شده قصد بر این بوده تا بررسی شود نهادها و سازمان‌هایی که برنامه‌ریزی‌شده یا بدون برنامه مشخصی به‌وجود آمده‌اند مانایی و کارایی لازم را برای تحقق اهداف عالیه‌ای که در خصوص تحکیم و تعالی خانواده در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران ترسیم شده، دارند یا خیر و چه عارضه‌هایی بر ساختار و کارکرد این سیستم مترتب است. نوآوری پژوهش استفاده از مدل سیستم مانا (VSM) به‌منظور عارضه‌یابی نظام حکمرانی امور خانواده است. یافته‌ها نشان می‌دهد می‌توان سازمان‌ها و نهادهای موجود را در حکم سیستمی درنظر گرفت که ایجاد شده‌اند تا وظایف حکمرانی را در خصوص مقولۀ خانواده ایفا ‌کنند، اما برای مانا بودن این سیستم‌ بایستی مدیر (مالک) فرایندها و ساز و کار اندازه‌گیری عملکرد اجزا مشخص شود. پس از ﻋﺎرﺿﻪ یابی نیز چند ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺎرﺑﺮدی اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪه است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ارغند، علی‌اکبر، محمود البرزی و علی رجب‌زاده قطری، (1399). کاربرد مدل سیستم های مانا (VSM) در سیستم بانکی: طراحی سیستم بانکی با رویکرد عارضه‌یابی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، د 24، ش 4.
  • بونولی، جولیانو،جورج ویک و نیلر پیتر،(1380). دولت رفاه در اروپا (به سوی تدوین نظریه‌ای در باب کاهش نقش دولت در خدمات رفاهی)، ترجمه هرمز همایون پور، تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
  • پور عزت، علی‌اصغر،(1387). مبانی دانش اداره دولت و حکومت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  • ذوالفقار زاده، محمدمهدی و خلیل نوروزی، (1397). مدل سیستم­های مانا: الگویی میان‌رشته‌ای و کاربردی از سایبرنتیک در طراحی راهبردی سازمان‌های دولتی، مطالعات مدیریت دولتی در ایران، د 2، ش 1، ش 3.
  • رحیمیان، اشرف،(1396). ارائه چارچوب برندسازی شهری در ایران بر مبنای مدل سیستم­های مانا. انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، ش 13.
  • رستمی، ولی و حمیدرضا سلیمی،(1397).اصل تناسب در نظارت قضایی بر اعمال صلاحیت‌های اختیاری در حقوق اداری انگلستان، مطالعات حقوق عمومی، د 48 ،ش 4.
  • رسولی امیرآبادی، مسعود و مسعود شکری خیادانی،(1399).ارائه چارچوب تصمیم‌گیری در دوران تحریم‌های یک‌جانبه اقتصادی علیه ایران مبتنی بر مدل سیستم مانا. هفدهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت.
  • رضایی، زینب، عادل آذر، عباس مقبل باعرض و محمود دهقان نیری، (1397). ﻋﺎرﺿﻪﯾﺎﺑﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪل ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎیﻣﺎﻧﺎ (VSM)، پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، د 3، ش 1.
  • روزنهد، جاناتان و جان مینجرز،(1396)، تحقیق در عملیات نرم: روش‌های ساخت­دهی مسئله در شرایط پیچیدگی، عدم اطمینان و تعارض، ترجمه عادل آذر و علی انوری، تهران: نگاه دانش.
  • ریبنزمکارتی، جین و روزالیند ادواردز، (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: علم.
  • طهماسبی، رضا،(1390). درآمدی بر نظریه‌های مدیریت دولتی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی ،(1389). مصوبه «آیین­‌نامه تشکیل ستاد ملی زن و خانواده»، جلسه 682 مورخ 26 /11 /1389.
  • علاسوند، فریبا ،(1392). مداخله حکومت اسلامی درباره حقوق خانواده، ظرفیت‌ها و ضرورتگاه‌ها، مطالعات راهبردی زنان، سال 16، ش 62.
  • فیروزآبادی، سید ابوالحسن و جواد آزادی احمدآبادی،(1399). تحلیل پیشینه حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران، دو فصلنامه علمی دانش سیاسی، د 16، ش 32.
  • قربانی زاده، وجه الله، غلامرضا کاظمیان و سید محمدعلی افتخاری،(1396). آسیب‌شناسی هماهنگی واحدهای سازمانی در مدیریت خدمات با استفاده از الگوی نظام پایا، مدیریت منابع در نیروی انتظامی،د 5، ش 2.
  • کرمانی، طوبی و صغری صالحی،(1396). روش‌شناسی فارابی در تدبیر منزل و تأثیر آن در سبک زندگی، مطالعات راهبردی زنان، سال 19، ش 76.
  • کلهر، سینا و آسیه ارحامی،(1392). ارزیابی تطبیقی سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران با روندهای جهانی در حوزه خانواده، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، د 15، ش 59.
  • مسلمانی، غلامحسین، عادل آذر، هاشم معزز و محمدجواد ارسطا، (1398). واکاوی ساختار جاری نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر مانایی، پژوهش‌های مدیریت در ایران، د 23، ش 3.
  • معینی‌فر، حشمت‌السادات،(1390). دولت‌های رفاه و سیاست‌های حمایتی خانواده، تهران: میزان.
  • مکنون، رضا و جلیل سلیمی،(1394). الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت مبنایی برای حکمرانی پایدار، چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: پیشرفت ایران، گذشته، حال و آینده. تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
  • وحیدی منفرد، امین و علیرضا علی احمدی، (1396). نگاشت نهادی ملی در نظام علم و فناوری ایران با استفاده از مدل سیستمی مدل سیستم مانا جهت تحقق اسناد بالادستی، پژوهش‌های مدیریت در ایران، د 21، ش 4.
  • ویلیامز، باب و ریچارد هاملبرونر،(1393). روش­های کاربردی در تفکر سیستمی، ترجمه عادل آذر و سعید جهانیان، تهران: انتشارات صفار.
  • یاوری، اسدالله و محمدقاسم تنگستانی،(1395). نظام پاسخگویی قوه قضاییه و نسبت آن با استقلال این قوه، حقوقی دادگستری، ش 95.
  • Beer, S (1981). Brain of the firm. Chichester: Wiley.
  • Castiglioni, Sara Noem (2019). Innovativeness of the judiciary power: a case study using the viable system model (VSM) Innovativeness of the Judiciary Power.
  • Espejo, R. & Reyes, A. (2011). Organizational systems: Managing complexity with the viable system model. Springer Science & Business Media.
  • Garcia, Sergio Gallego; REYES, Rayco Rodríguez; GARCÍA, Manuel García (2018). Design of a Conceptual Model for Improving Company Performance Based on Lean Management Applying the Viable System Model (VSM). European Journal of Engineering and Formal Sciences, v. 2, n. 2, p. 50-64, Available at: <http://journals.euser.org/index.php/ejef/article/view/4418
  • Jackson, M. C. (2003). Systems thinking: Creative holism for managers. Chichester: John Wiley & Sons Inc.
  • Jackson, M. C. (2003). Systems thinking: Creative holism for managers (p. 378). Chichester: Wiley.
  • Kaufmann, D. K. (2010). The Worldwide Governance Indicators: Methodology and Analytical Issues. World Bank.
  • Mendelson, S. & Ziegler, E. (2001). Organizational IQ: Idea for the 21st century smart survival guide for managers. Stanford: GSB.
  • Peppard, Joe (2005). "The Application of the Viable Systems Model to Information Technology Governance”. ICIS 2005 Proceedings. 5.
  • Perez Rios, J. (2012). design and diagnosis for sustainable organizations: The viable system method. Springer Science & Business Media.
  • Sakiko fukuda-parr & Richard pouzio (2002). Governance: past, present, future, setting the governance for the millennium declaration, Background Paper of the 4th. Global Forum on Re-inventing Government, Marrakech, Morocco, 10th.13th. December, 2002, UN, New York 2002. (available at: http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan006224.pdf)
  • Sapru, R.K. (2006). Administration Theories and Management Thought, Delhi, Pubihshed by Prentice Hall of India.
  • Stoker, Gerry (1998). Governance as theory: five proposition, international journal of social science, v 50.
  • United Nations Development Program (2002). Human Development Report, New York: Oxford University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار