واکاوی تجارب زیسته ی زنان سرپرست خانوار در مواجهه با رفتارهای پرخطر مطالعه ی زنان سرپرست خانوار شهر کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی ، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، اصفهان

2 استادیار دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی ،واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی ،خوراسگان، اصفهان

3 استادیار دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی، واحد دهاقان،دانشگاه آزاد اسلامی ، دهاقان، اصفهان

چکیده

مطالعه ­ی حاضر باهدف واکاوی تجربه­ ی زنان سرپرست خانوار در مواجه با رفتارهای پرخطر انجام شده است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی است و جامعه‌ی هدف، شامل زنان سرپرست خانوار شهر کرمان است که رفتارهای پرخطر داشتند. از این تعداد 28 نفر مشارکت‌کننده با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب ‌شده‌اند؛ به این صورت که نمونه‌گیری تا زمانی که محققان به اشباع نظری دست‌یافتند ادامه داشته است؛ ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه­ ساختاریافته است. در تحقیق حاضر، برای احراز پایایی و روایی، از روش‌های‌ پولکینگ هورن بهره گرفته‌شده است. یافته‌های به‌دست‌آمده حاکی از آن است که عواملی چون جامعه‌پذیری نامناسب خانوادگی، سرمایه ­ی اجتماعی پایین، دین‌داری پایین، وضعیت بد مالی، اثرات بد رسانه‌ای و احساس تنهایی ناشی از شکست در گرایش زنان سرپرست خانوار به رفتارهای پرخطر مؤثر بوده است؛ همچنین تجربیات زیسته­ ی زنان در زمانی­که رفتارهای پرخطر داشته‌اند، نشان‌دهنده ­ی اعتماد اجتماعی پایین، مشارکت اجتماعی نداشتن و بیگانگی اجتماعی در میان زنان بوده است . از راهکارهای پیشنهادی افراد موردمطالعه برای برون‌رفت از شرایط رفتارهای پرخطر می‌توان به حمایت اجتماعی و توانمندسازی اجتماعی زنان اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • احمدنیا، شیرین و آتنا کامل قالیباف، (1396). «زنان سرپرست خانوار در تهران: مطالعه کیفی تجربیات، چالش‌ها و ظرفیت‌های آن‌ها»، رفاه اجتماعی، س 17، ش 65.
  • احمدی­نسب، مریم، (1394). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رفتارهای پرخطر گروه سنی 15-19 ساله شهر دهدشت،(پایان‌نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر اصغر میرفردی، دانشگاه یاسوج، دانشکده ادبیات و علوم انسانی).
  • اسماعیلی، رضا، قدربند فرد شیرازی، زینب،(1399). مطالعه پدیدارشناختی تجربه سالمندان 60تا 90 ساله شیرازی از کرونا، مجله مطالعات اجتماعی ایران، س 14، ش 2.
  • البرزی، صدیقه، مجید موجد، علی­یار احمدی و منصور طبیعی، (1398). «مطالعه رفتارهای پرخطر جنسی و عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن در میان جوانان شهر شیراز»، مطالعات جمعیتی، د 5، ش 2.
  • باقری، معصومه، مرضیه شهریاری و پروین گنجی، (1400). «تجربه­ی زیسته­ی زنان در گرایش به روسپیگری و رفتارهای جنسی پرخطر»، علوم اجتماعی، س 28، ش92.
  • بوستانی، داریوش و الهام کرمی­زاده، (1396). «شرایط و استراتژی‌های مصرف شیشه میان زنان معتاد (مطالعه موردی: شهر کرمان)»، زن در توسعه و سیاست، د 15، ش 1.
  • پاپی­نژاد، شهربانو، محمدباقر تاج­الدین و حسن محدثی گیلوائی،(1399).«تجربه­ی زیسته­ی دختران ساکن در اقامتگاه (مطالعه­ی پدیدارشناختی در شهر تهران)، مطالعات راهبردی زنان، د 23 ،ش 89.
  • پریموزیک، دنیل تامس، (1388). مرلوپونتی، فلسفه و معنا، ترجمه­ی محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: مرکز.
  • حاجی­لو ، وحید ، حبیب ولیزاده و زهرا مقیمی،(1399)،«شناسایی مولفه­های سازماندهی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در شهرستان چالدران»، مطالعات راهبردی زنان، د23، ش 89.
  • خانی، سعید، فرشید خضری و کتایون یاری،(1396). «مطالعه­ی آسیب‌پذیری اجتماعی زنان سرپرست ‏خانوار و زنان دارای ‏سرپرست در منطقه سلطان‌آباد شهر تهران»، زن در توسعه و سیاست، د 15، ش 4.
  • خسروی،زهره، شجاع نوری، فروغ، روشنی، شهره، تافته، مریم، خادمی، فاطمه،(1397). فراتحلیل پژوهش های حوزه زنان سرپرست خانوار طی 10 سال گذشته(با تأکید بر راهکارهای کاهش آسیب ها)، کارفرما:معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، پژوهشکده زنان.
  • زارعی، عارف، راضیه باقرزاده، طیبه غریبی و مریم روانی­پور، (1399). «گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان شهر بوشهر و عوامل مرتبط با آن»، طب جنوب، س 23، ش 6.
  • سعادتی، موسی، (1399). «مطالعه­ی جامعه‌شناختی نقش فرایند اجتماعی در تبیین رفتارهای پرخطر»، پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، د 9، ش 2.
  • سلیمان­نژاد، محمد، (1399). «تبیین جامعه‌شناختی رفتارهای پرخطر (مورد مطالعه شهروندان کاشان)، (پایان‌نامه دکتری رشته جامعه‌شناسی به راهنمایی دکتر موسی سعادتی، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی).
  • شمس­اللهی، مهتاب و احمدعلی جدیدیان، (1399). «اثربخشی سبک‌های فرزندپروری والدین بر گرایش دانش آموزان به رفتارهای پرخطر»، مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی، س 3، ش 3.
  • عبداللهی، محمد، (1383).«آسیب‌های اجتماعی و روند تحول آن در ایران»، مجموعه مقالات دومین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران، تهران: آگاه.
  • حسینی، ناهید، عبدالرحمانی، رضا، عطازاده، سعید، کارچانی، مجتبی،(1399). مطالعه پدیدارشناختی جرایم اخلاقی در تجربه زیسته زنان معتاد، نشریه پژوهش های انتظامی-اجتماعی زنان و خانواده، د 8 ، ش2.
  • روشنی، شهره، تافته، مریم، خسروی، زهره، خادمی، فاطمه،(1399). شرایط تأثیرگذار بر وضعیت زندگی زنان سرپرست خانوار در ایران و راهکارهای کاهش آسیب ها، مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 9، ش
  • علیزادگانی، فاطمه، مهناز اخوان تفتی و محبوبه السادات کدخدایی، (1398). «شناسایی علل گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر و بررسی تفاوت‌های جنسیتی: یک مطالعه کیفی»، تحقیقات کیفی در علوم سلامت، س 8.
  • غفوری، سیده معصومه و علیرضا محسنی تبریزی، (1397). «سنجش رابطه ابعاد پنج‌گانه بیگانگی با رضایت از زندگی (موردمطالعه شهروندان بالغ تهرانی)»، علوم اجتماعی دانشگاه آزاد، د 12، ش 40.
  • فلیک، اووه، (1394). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه­ی هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  • فیلد، جان، (1392). سرمایه اجتماعی، ترجمه­ی غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: کویر.
  • قادرزاده، امید و کامیار پیری، (1392). «مطالعه­ی پدیدارشناختی اقدام به خودکشی در شهر آبدانان ایلام»، جامعه‌شناسی ایران، د 14، ش 1.
  • کاپلستون، فردریک چارلز، (1388)، تاریخ فلسفه (از مِن دوبیران تا سارتر)، ترجمه­ی عبدالحسین آذرنگ و محمود یوسف ثانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  • کاوه، محمد، (1391). آسیب‌شناسی بیماری‌های اجتماعی ، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
  • کرایب، یان، (1399). نظریه اجتماعی کلاسیک: مقدمه‌ای بر اندیشه مارکس، وبر، دورکیم، زیمل، تهران: آگه.
  • کلاته ساداتی، احمد، حمید حجازی و الهام مرادی نژاد، (1398). «رابطه‌ی بین دینداری و رفتار پرخطر در زندگی مجردی؛ مطالعه‌ی پیمایشی زنان شهر یزد 1397»، زن در توسعه و سیاست، د 17، ش 1.
  • کوزر، لوئیس، برنارد روزنبرگ، (1399). نظریه­های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه­ی فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
  • لاوئری، شرون­ای و ملوین ال­دی فلور، (1390). نقاط عطف در پژوهش‌های ارتباط‌جمعی (تأثیرات رسانه‌ها)، ترجمه­ی محمد گذرآبادی و غلامرضا آذری، تهران: دانژه.
  • محسنی تبریزی، علیرضا، (1394). وندالیسم. تهران: نشر آن.
  • محمدپور، احمد، (1390). روش تحقیق کیفی (ضد روش 2، مراحل و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی)، تهران: جامعه‌شناسان.
  • میری، هانیه سادات، زنجانی، حبیب اله، ذوالقدر، خدیجه،(1398). مقایسه تاثیر حمایت های اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست و غیرسرپرست خانوار شهر مشهد، مجله علوم روانشناختی، د 18، ش 84.
  • مظفری، نظیر، فاطمه باقریان، علی زاده­محمدی و محمود حیدری، (1399). «شناسایی چیستی و چگونگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان درگیر رفتارهای پرخطر: یک مطالعه‌ی پدیدارشناسانه»، اعتیاد پژوهی، س 14، ش 56.
  • ناطقی، زکیه و سید علیرضا افشانی، (1397). «بیگانگی اجتماعی و گرایش به رفتارهای پرخطر (مطالعه موردی: شهر مشهد)»، پژوهشنامه مددکاری، س 3، ش 10.
  • وجدانی، لادن، (1399).«اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر احساس تنهایی، رفتارهای پرخطر و شکست عشقی حاصل از روابط عاطفی در دختران دبیرستانی شهر اهواز»، پیشرفت­های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، س 3، ش 30.
  • همتی، رضا و زهرا کریمی، (1397). «زنان مطلقه و تجربه سرپرستی خانوار: یک پژوهش کیفی (نمونه موردی زنان مطلقه سرپرست خانوار شهر فارسان)»، پژوهش‌نامه زنان، د 9، ش 24.
  • Pressley, A, M. (2015). Cultural capital, social capital and communities of practice in social marketing, Dissertation of Doctor of Philosophy, Marketing & Strategy Section, Cardiff Business School, Cardiff University.
  • Park, R.D., and Buriel, R. (1998) Socialization in the family: ethnic and ecological perspectives. In N. Eisenberg (ED.), Journal of child Psychology, (30), 463-552.
  • Smith, J.A. & Osborn, M. (2003) Interpretative phenomenological analysis. In J.A. Smith (Ed.), Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods. London: Sage.
  • Liu, C., Esteve, A and Trevino, R. (2017). Female-Headed Households and Living Conditions in Latin America. World Development.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار