مطالعه ی بین نسلی الگوی مصرف کالاهای فرهنگی در بین دختران و مادران شهر یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد

2 کارشناس ارشد جامعه شناسی

چکیده

به اذعان بسیاری از صاحب نظران فرهنگی، با توجه به تحولات اجتماعی و افزایش سطح سواد در جامعه، انتظار می رود متقاضیان کتاب، فیلم، مطبوعات و سایر فرآورده های فرهنگی افزایش یابند؛ لذا مصرف کالاهای فرهنگی در حال حاضر یکی از مسائل مورد توجه برنامه ریزان فرهنگی کشور است. مطالعه حاضر در پی بررسی تفاوت مصرف کالاهای فرهنگی در بین مادران و دختران شهر یزد و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در آن بر اساس نظریه های بوردیو و اینگلهارت است. این تحقیق با روش پیمایش مقطعی و با ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. نمونه مورد مطالعه از 15 ساله شهر یزد با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید - میان زنان 75 که با روش نمونه گیری دو مرحله ای، 192 مادر و 192 دختر مجرد آنها جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. نتایج نشان دهنده تفاوت بین مصرف کالاهای فرهنگی در بین دختران و مادران می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان از آن دارد که دو متغیر نسل و سرمایه فرهنگی، 14 درصد از تغییرات مصرف فرهنگی پاسخ گویان را تبیین می کند. در مجموع به نظر می رسد مصرف فرهنگی مادران به الگوی فرهنگی میانمایه- نخبه و مصرف فرهنگی دختران به الگوی فرهنگی میانمایه- توده متمایل می باشد.

کلیدواژه‌ها


  • ×   اسماعیلی، رضا و حمید فهامی. «رابطه مصرف کالاهای فرهنگی و رفتارهای اجتماعی شهروندان در شهر اصفهان»، مطالعات جامعه شناختی شهری، سال دوم، ش5، (زمستان، 1391).

    ×   الیاسی، مجید، فاطمه پرده دار، سوده ترشیزی، غلامرضا خوش فر و مجید دنکو. «بررسی عوامل مؤثر بر مصرف کالاهای فرهنگی در بین جوانان»، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، ش2 (پاییز و زمستان 1390).

    ×   اینگلهارت، رونالد 1382. تحولات فرهنگی در جوامع صنعتی، ترجمه­ی مریم وتر، تهران، کویر.

    ×   بوردیو، پیر1390. تمایز: نقد اجتماعی قضاوت­های ذوقی، ترجمه­ی حسن چاوشیان، تهران، ثالث.

    ×   تنهایی، حسین ابوالحسن و شمسی خرمی. «بررسی رابطه جامعه شناختی باورهای دینی و سبک زندگی بر اساس نظریه و روش گافمن، مطالعه موردی کرمانشاه، سال 1388»، پژوهش اجتماعی، سال سوم، ش6، (بهار 1389).

    ×   توکلی، مهناز 1382. بررسی ویژگی­های دو نسل در چارچوب نظام ارزشی]مجموعه مقالات[، نگاهی به پدیده گسست نسل­ها، به اهتمام علی­اکبر علیخانی، تهران، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.

    ×   جلیلوند، شیرین. بررسی و مقایسه نگرش مادران و دختران نسبت به ارزشهای اجتماعی، (پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرکز) 1376.

    ×   خادمیان، طلیعه 1387. سبک زندگی و مصرف فرهنگی؛ مطالعه­ای در حوزه جامعه شناسی فرهنگی و دیباچه­ای بر سبک زندگی فرهنگی ایرانیان، تهران، جهان کتاب.

    ×   خادمیان، طلیعه و نیره مبارکی فرد. «بررسی جامعه شناختی علل تاثیر تبلیغات بر میزان و نوع مصرف زنان و دختران (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)»، جامعه شناختی مطالعات جوانان، سال دوم، ش5، (بهار 1391).

    ×   زارع، بیژن و ابوالفضل اصل روستا. بررسی ارزش­های اجتماعی دو نسل والدین و فرزندان درباره معیارهای انتخاب همسر در شهر هشتگرد، (پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه تربیت معلم) 1384.

    ×   ساروخانی، باقر (1375)، «درآمدی بر دایره‌المعارف علوم اجتماعی»‌، تهران: انتشارات کیان.

    ×   عسکری ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی شوازی و رسول صادقی. «مادران، دختران و ازدواج (تفاوت­های نسلی در ایده­ها و نگرش­های ازدواج در شهر یزد»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، دوره یازدهم، ش44 (مسائل دختران)، (1388).

    ×   فاضلی، محمد. 1382. مصرف و سبک زندگی، تهران، صبح صادق.

    ×   _____. «جامعه شناسی مصرف موسیقی»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال اول، ش4، (1384).

    ×   فردرو، محسن و شهناز صداقت زادگان. «پایگاه اقتصادی اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی»، فرهنگ عمومی، ش 23و22، (بهار و تابستان 1379).

    ×   کاظمی، عباس. «مصرف وسیله فهم جامعه مدرن: سه پارادایم در مطالعات مصرف فرهنگی»، سرمایه، (فروردین 1385).

    ×   کلانتری، عبدالحسین، ولی­اله رستمعلی زاده و اعظم نسیم افزا. «تحصیلات و مصرف فرهنگی در شهر تهران»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، ش1، (1392).

    ×   محمدی، سیده عقیله. «رابطه سبک زندگی و نگرش هویت جنسیتی در بین دو نسل مادران و دختران»، پژوهشنامه رسانه: ویژه سبک زندگی، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، ش11، (1386).

    ×   معیدفر، سعید. «درگیر گسست فرهنگی هستیم»، سپیده دانایی، سال سوم، ش27، (شهریور 1388).

    ×   نوروزی، سجاد. «مصرف فرهنگی و طرح چند مساله»، مثلث، ش13، (آبان 1388).

    ×   وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 1381. رفتارهای فرهنگی ایرانیان، تهران، شورای سیاستگذاری پژوهش­های ملی، دفتر طرح های ملی، پژوهش ملی.

    • Ø Bourdieu, Pierre 1984. Distinction: A Social Cririque of the Judgment of Taste, Translated by Richard Nice, London:Rutledge.
    • Ø Bourdieu, Pierre1986. The Forms of Capital in Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education.(ed.) JG. Richardson, New York: Greenwood Press,
    • Ø Inglehart, R 1990. Culture shift in advanced industrial societies, Princeton, NJ:Princeton University Press.
    • Ø Ferrari, More 2000. Generations and Value Change Across Time. International Review of Sociology, 10:223-233.
    • Ø http://wikipedia.org