ارتقای جایگاه زنان در قانون مجازات اسلامی سال 1392

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران (پردیس فارابی قم)

چکیده

بررسی جایگاه زنان در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 یکی از مهم­ترین مباحث مطرح در حوزه­ی حقوق زنان است. اشکال­های متعددی که از سوی فمینیست­ها در مورد حقوق زنان به حقوق اسلامی و قوانین جمهوری اسلامی مطرح می­شود، پرداختن به این موضوع را از اهمیت ویژه­ای بهره­مند می­کند. با بررسی مواد مختلف این قانون و مقایسه­ی آن با قوانین قبلی می‌توان گفت، قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 جایگاه زنان را ارتقا بخشیده و سعی داشته برای زنان بزهکار وضعیتی همسان با مردان بزهکار و یا در مواردی خفیف‌تر از آنها را ایجاد کند. این قانون با اتخاذ سیاست جنایی افتراقی در مورد زنان بزه­دیده حمایت‌های کیفری و غیرکیفری خاصی را پیش­بینی کرده است و در قسمت قصاص و دیه نیز به تحولاتی اشاره کرده است؛ در قسمت دیه، پیش‌بینی جبران تفاوت دیه‌ی زن از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی و در قسمت قصاص امکان الزام مرد جانی به پرداخت دیه‌ی زن و نیز امکان پرداخت فاضل دیه‌ی زن از سوی بیت‌المال و درنتیجه کمک به اولیای دم زن مقتول، برای قصاص‌کردن مرد قاتل، ازجمله‌ی این راهکارهاست. 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • قرآن کریم.
  • ابن ادریس حلی، محمد، 1411ق. السرائر، قم: النشرالاسلامی.
  • بهمن­پوری، عبدالله، عبدالرضا شریفی و ابوالفضل علیشاهی قلعه­جوقی، 1396. «نقدی بر ادله­ی لزوم رشد کیفری از منظر فقه و حقوق»، مطالعات راهبردی زنان، ش 76.
  • جوادی آملی، عبدالله، 1375. زن در آینة جلال و جمال، قم: اسراء.
  • حاجی‌ده‌آبادی، احمد، 1388 (الف). «فاضل دیه و حیطه اختیار ولی دم، در قتل زن»، مطالعات راهبردی زنان، س 12، ش 45.
  • --------------، 1388 (ب). «قصاص و دیه زن»، حقوق اسلامی، س 6، ش 22.
  • --------------، 1391. قواعد فقه جزایی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • --------------، 1396 . جرایم علیه اشخاص، تهران: میزان.
  • حر عاملی، حسن،  1414ق. وسایل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت (ع)، احیاء التراث.
  • حسینی روحانی، سیدمحمدصادق 1414ق. فقه الصادق، قم: دارالکتاب.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ 1392. استفتائات قضائی، قم: کلبه شروق.
  • حلی، جعفربن الحسن، 1409ق. شرایع الاسلام، قم: استقلال.
  • خویی، سیدابوالقاسم، 1422ق. مبانی تکمله المنهاج، موسوعه الامام الخویی، قم: موسسه احیاء الاثار الامام الخویی.
  • سلار، ابی یعلی حمزه‌بن عبدالعزیز دیلمی، 1414ق. المراسم العلویه، قم: المعاونه الثقافیه للمجمع العالمی لاهل البیت (ع).
  • صدوق، محمدبن علی‎بن حسین، 1415ق. المقنع، قم: مؤسسه الامام الهادی (ع).
  • طوسی، محمدبن حسن، 1417ق. النهایه، قم: منشورات قدس.
  • عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین، 1410 ق. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: داوری.
  • --------------------، 1416 ق. مسالک الافهام، قم: المعارف الاسلامیة.
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن بن یوسف ، 1387ق. ایضاح الفوائد، تهران: اسماعیلیان.
  • موسسه آموزشی پژوهشی قضا، 1392. نرم­افزار گنجینه استفتائات قضایی، قم.
  • محمودیان اصفهانی، کامران و محمود مالمیر، 1392. «جبران خسارات ازاله بکارت در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه»، مجله حقوقی دادگستری، س 77، ش 83.
  • مروارید، علی‌اصغر، 1410ق. سلسلة الینابیع الفقهیه، بیروت: دارالتراث.
  • -------------، 1419ق. المصادر الفقهی‍ة، بیروت: دارالتراث.
  • نجفی، محمدحسن، 1367. جواهر الکلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار