تحلیل پدیدارشناختی استراتژی های برساخت هویت در کنشگران شبکه های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: کاربران اینستاگرام ساکن شهر کاشان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان،کاشان، ایران.

2 دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران. دانشگاه کاشان،کاشان ، ایران.

3 دانشیار گروه ادبیات و زبان انگلیسی دانشگاه کاشان کاشان،ایران.

4 دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان ،کاشان ، ایران.

چکیده

در دوره معاصر بخش مهمی از ساحت تعاملات و تبادلات فردی و همچنین تجربیات زیستی افراد در فضاهای مجازی شکل‌گرفته و قوام می‌یابد. هدف این پژوهش فهم پدیدارشناسانه استراتژی ­هایی است که کاربران برای برساخت هویت خویش استفاده می‌کنند. برای دستیابی به این هدف از روش پدیدارشناسی براون و کلارک استفاده‌شده است. حجم نمونه با تکیه ‌بر منطق اشباع نظری در روش کیفی، 20 نفر از دختران دانشجوی ساکن شهر کاشان است و فرآیند گردآوری داده‌ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته، انجام‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد کاربران فضای مجازی در مرحله نخستین ورود خود به این شبکه و در تجارب اولیه در دو وضعیت «نابلدی و ناآگاهی» و «تردید و اضطراب» به سر می‌برند و بیشتر نقش کنشگر منفعل، مشاهده‌گر، پذیرنده و پیرو را دارند؛ اما با گذر زمان نقش کنشگر فعال، بر‌سازنده و روایت‌گر را پیدا می‌کنند. از سوی دیگر نتایج حاکی است که کاربران از دو استراتژی عاطفی و عقلانی در برساخت هویت خویش استفاده می‌کنند. برمبنای استراتژی عاطفی، به شکلی آزادانه‌تر، رهاتر و سیال عمل نموده و روایت‌های بیشتری از جنبه‌های مختلف زندگی و جهان‌بینی و منش خود را تکثیر می‌کنند و بر مبنای استراتژِی عقلانی، تنها برداشت‌ها و برش‌هایی گزیده شده، ویرایشی، محافظه‌کارانه و نمایشی، از زندگی خود را روایت می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • پاپی­نژاد، شهربانو، محمدباقر تاج­الدین و حسن محدثی گیلوائی،(1399).«تجربه­ی زیسته­ی دختران ساکن در اقامتگاه (مطالعه­ی پدیدارشناختی در شهر تهران)»، مطالعات راهبردی زنان، د 23، ش 89 .
  • پاک خصال، اعظم، سیف الله سیف اللهی و خلیل میرزائی ،(1399).«بررسی رابطه­ی احساس تنهایی، حمایت ادراک­شده و رضایت زناشویی با استفاده از شبکه­های مجازی دربین زوجین تهرانی» ، مطالعات راهبردی زنان، د 23، ش 87 .
  • تاجیک، محمدرضا، (1384). روایت غیرت و هویت در میان ایرانیان، تهران، فرهنگ گفتمان.
  • توسلی، غلام عباس، (1368). نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، سمت.
  • فریار، اکبر، (1373). «مروری بر پدیدارشناسی و جامعه‌شناسی پدیداری»، علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره
  • کوین، ویلیامز، (1386). درک تئوری رسانه‌ها، ترجمه­ی رحیم قاسمیان، تهران، ساقی.
  • هال، استوارت، (1383). «هویت‏های قدیم و جدید، قومیت‏های قدیم و جدید»، ترجمه­ی شهریار وقفی­پور، ارغنون، ش 24.
  • ون­لون، یوست، (1388). تکنولوژی­های رسانه‌ای از منظر انتقادی، ترجمه­ی احد علیقلیان، الف. تهران، همشهری.
  • Aguirre, E. Sumner, E.M. Wagner, C. (2016). “The relationship between Instagram selfies and body image in young adult women ”, Psychology, Computer Science, 21 (9).
  • Bair, C. E. Kelly, N. R. Serdar, K. L. Mazzeo, S. E. (2012). “Does the Internet function like magazines? An exploration of image-focused media, eating pathology, and body dissatisfaction”, Eating Behaviors, 13(4).
  • Berger, A. A. (2008). Seeing is Believing: an Introduction to Visual Communication (3rd ed.), New Yor:, McGraw-Hill.
  • Bonneau J., Preibusch S. (2010). The Privacy Jungle:On the Market for Data Protection in Social Networks. In: Moore T., Pym D., Ioannidis C. (eds) Economics of Information Security and Privacy. Springer, Boston, MA.
  • Holmes, D. (2012). Teori Komunikasi: Media, Teknologi, dan Masyarakat. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.
  • Bordo, S, (2004). Unbearable Weight: Feminism, Western Culture, and the Body. University of California Press: California.
  • boyd, d. m., & Ellison, N. B. (2007). “Social network sites: Definition, history, and scholarship”, Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1).
  • Braun, V. Clarke, V. (2006). “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3(2).
  • Buffardi, L. E. Campbell, W. K. (2008). “Narcissism and social networking web sites”, Personality and Social Psychology Bulletin, 34.
  • Caspi, A. (2000). “The child is father of the man: personality continuities from childhood to adulthood”, J. Pers. Soc. Psychol, 78 (1).
  • Dusek, V. (2006). Philosophy of Technology: An Introduction. Malden & Oxford: Blackwell Publishing.
  • Ellison, N. B. Vitak, J. Gray, R. Lampe, C. (2014). “Cultivating social resources on social network sites: Facebook relationship maintenance behaviors and their role in social capital processes”, Journal of Computer Mediated Communication, 19(4).
  • Harrison, A. Burress, R. Velasque, S. Schreiner, L. (2017). “Social Media Use in Academic Libraries: A Phenomenological Study”, The Journal of Academic Librarianship, 243(3).
  • Haferkamp, N. Kramer, N. C. (2011). “ Social comparison: Examining the effect of online profiles on social-networking sites”, Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(4).
  • Hall, S. (1996). Questions of Cultural Identity. Modernity and it Futures. Cambridge: Polity Press.
  • Holland, G. Tiggemann, M. (2016). “A systematic review of the impact of the use of social networking sites on body image and disordered eating outcomes”, Body Image, 17.
  • Finlay, L. (2009). “Debating phenomenological research methods”, Phenomenology and Practice, 3(1).
  • Frommer, D. (2010, November 1). “ Here's how to use Instagram”. Business Insider. Retrieved from http://www.businessinsider.com/instagram-2010-11.
  • Giorgi, A. Giorgi, B (2008). Phenomenology; In Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods; edited by Jonathan A. Smith, London & Los Angles: Sage.
  • Gadamer, H. G. (1997). In J. Weinsheimer, D. G. Marshall, & trans rev (Eds.), Truth and method (2nd rev. ed). New York: Continuum.
  • Golafshani, N. (2003). “Understanding reliability and validity in qualitative research. The Qualitative Report, 8(4)..
  • Ivcevic, Z. Ambady, N. (2012). “Personality impressions from identity claims on Facebook”, Psychology of Popular Media Culture, 1(1).
  • Junco, R. (2012). “The relationship between frequency of Facebook use, participation in Facebook activities, and student engagement”, Computers & Education, 58(1).
  • Kim, J. W. Chock, T. M. (2015). “Body image 2.0: Associations between social grooming on Facebook and body image concerns”, Computers in Human Behavior, 48.
  • Lee, J & Lee, H. (2010). “The computer-mediated communication network: exploring the linkage between the online community and social capital“. .New Media&Society,12 (5).
  • Fire, M. Goldschmidt, R. Elovici, Y. (2014). Online social networks: threats and solutions, IEEE Commun. Surv. Tutor”, 16 (4).
  • Madden, M & et al. (2013). Teens, social media, and privacy. http://www. pewinternet.org/files/2013/05/PIP_TeensSocialMediaandPrivacy_PDF.
  • Mcandrew, F.T. Jeong, H.S. (2012). “Who does what on Facebook? Age, sex, and relationship status as predictors of Facebook use. Comput. Hum. Behav, 28.
  • Mull, I. R. Lee, S. (2014). “PIN” pointing the motivational dimensions behind Pinterest”, Computers in Human Behavior, 33.
  • Nee Nee,C. Walker, C. Gleaves, A. (2015). “An exploration of students' lived experiences of using smartphones in diverse learning contexts using a hermeneutic phenomenological approach”, Computers & Education, 82.
  • Rheingold, H. (1993). “The Virtual Community: Homesteading on The Electronic Frontier”, Retrieved from March 12.
  • Rui, J.R. Stefanone, M.A. (2013). “Strategic image management online. Inf. Commun. Soc, 16 (8).
  • Khan, SH. & et al. (2016). “Exploring the relationship between adolescents' self-concept and their offline and online social worlds”, Computers in Human Behavior, 55.
  • Sheldon, P. & et al. (2017). “ A cross-cultural comparison of Croatian and American social network sites: Exploring cultural differences in motives for Instagram use”, Computers in Human Behavior, 75.
  • Tara, M. & et al. (2017) . “Lying or longing for likes? Narcissism, peer belonging, loneliness and normative versus deceptive like-seeking on Instagram in emerging adulthood”, Computers in Human Behavior,  71.
  • Thomas, & et al. (2017). “Understanding social media and identity work in young people transitioning to university”, Computers in Human Behavior, 76.
  • Zhao, S. Martin, J. (2008). “ Identity Construction on Facebook: Digital Empowerment in Anchored Relationships”, Computers in Human Behavior, 24(5).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار