بررسی تفاوت های جنسیتی در پیامدهای روانی- اجتماعی ناباروری در بین مراجعین به مرکز ناباروری شهر یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات جوانان دانشگاه مازندران

چکیده

ناباروری به عنوان پدیده ای با ماهیت زیستی، هم زمان ابعادی روانی- اجتماعی نیز دارد. از این رو، بروز پیامدهای روانی- اجتماعی به دنبال تشخیص ناباروری، پدیدهای قابل انتظار خواهد بود. لذا؛ پژوهش حاضر قصد دارد تا به بررسی برخی از پیامدهای روانی- اجتماعی منفی ناباروری در بین نمونه ای از زنان و مردان نابارور شهر یزد پرداخته و تفاوت های جنسیتی در این زمینه را شناسایی کند. پژوهش حاضر با به کارگیری روش پیمایش، از پرسش نامه همراه با مصاحبه جهت گردآوری داده ها، بهره برده است. حجم نمونه شامل 360 نفر (180 زوج نابارور) مراجعه کننده به مرکز ناباروری شهر یزد می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. نتایج تحقیق حاکی است که تفاوت جنسیتی معناداری در گزارش کردن پیامدهای منفی ناباروری در بین مردان و زنان نابارور وجود ندارد؛ با این حال، مردان و زنان در شیوه های مقابله با داغ ناباروری، میزان انزوای ناشی از ناباروری، نوع تصور از خویشتن به علت ناباروری، و نیز تصور از نوع نگاه دیگران مهم نسبت به خود، تفاوت های معناداری با کیدیگر داشتند.

کلیدواژه‌ها


  • ×   آرمسترانگ، دیوید و محمد توکل1387. جامعه‌شناسی پزشکی، تهران، موسسهفرهنگی حقوقی سینا.

    ×   بهدانی، فاطمه و همکاران. «بررسی شیوع افسردگی و عوامل مؤثر بر آن در زنان نابارور مراجعه کننده به کلینیک نازایی منتصریه مشهد» اصول بهداشت روانی، سال 6، ش23 و 24، (1383).

    ×   تاسیگ، مارک، میکو، جانت و سری سویدی 1386. جامعه‌شناسی بیماری‌های روانی، ترجمه احمد عبداللهی، تهران، سمت.

    ×   تقوی، نغمه و علی فتحی آشیانی. «ویژگی­­های روان‌شناختی زنان و مردان نابارور در مقایسه با گروه بارور»، اندیشه و رفتار، سال 3، ش 11، (1388).

    ×   چوبفروش­­زاده، آزاده، مهرداد کلانتری و حسین مولوی. «اثربخشی مدیریت شناختی رفتاری استرس بر بهزیستی ذهنی زنان نابارور»، روان­­­شناسی بالینی، سال 1، ش 4، (1388).

    ×   خداکرمی، ناهید، سمیه هاشمی، صدیقه صدیق و همکاران. «تجربه زندگی با ناباروری: یک بررسی پدیدارشناسی»، باروری و ناباروری، سال 10، ش4 (1388).

    ×   خسروی، زهره. «عوامل پیش‌بینی کننده سلامت روان در زوج‌های نابارور»، باروریوناباروری، سال 3، ش 9،(1380).

    ×   رضایی دهنوی، صدیقه نوری، ابوالقاسم جعفری، و همکاران. «بررسی پدیده استیگما در مادران دارای فرزند با نشانگان داون در شهر اصفهان: رویکردی روانی- اجتماعی»، خانواده پژوهی، سال 5، ش19، (1388).

    ×   رمضان زاده، فاطمه و همکاران. «سازگاری هیجانی در افراد نابارور»، نشریه علمی- پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، سال 20، ش70، (1389).

    ×   شیری، طهمورث و سهیلا بیداریان. «بررسی عوامل اقتصادی جمعیتی مؤثر بر باروری زنان 49-15 ساله شاغل در آموزش پرورش منطقه 22 تهران»، نامه علوم اجتماعی، سال 3، ش3، (1388).

    ×   عباسی شوازی، محمدجلال و رسول صادقی. «قومیت و باروری: تحلیل رفتار باروری گروه های قومی در ایران»، نامه علوم اجتماعی،  ش29، (1385).

    ×   عباسی شوازی، محمدجلال و عباس عسکری ندوشن. «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران مطالعه موردی استان یزد»، نامه علوم اجتماعی، ش75، (1384).

    ×   عباسی شوازی، محمدجلال و همکاران. «ناباروری و تجربه زیسته زنان نابارور: مطالعه موردی در تهران»، پژوهش زنان، سال 3، ش3، (1384).

    ×   عباسی شوازی و همکاران. «دیدگاه زنان نابارور در مورد اهداء گامت: یک مطالعه موردی در تهران»، باروری و ناباروری، سال 2، ش2، (1385).

    ×   عباسی مولید، حسین، امیر قمرانی مریم السادات فاتحی زاده. «آسیب‌شناسی زندگی زوج‌های نابارور ایرانی»، طب و تزکیه، ش72 و 73، (1388).

    ×   علیزاده، توران و همکاران. «رابطه بین عزت نفس و منبع کنترل با استرس ناباروری زنان و مردان نابارور» باروری و ناباروری، سال 6، ش2، (1384).

    ×   فهامی، فریبا، سمانه، حسینی قوچانی، سهیلا احسان پور، و علی ضرغام. «تجربه زیستی زنان نابارور با علت زنانه»، زنان مامایی و نازایی ایران، سال 13، ش4، (1388)

    ×   کرمی نوری، رضا و همکاران. «جنبه­­های روانی- اجتماعی ناباروری از دیدگاه پزشکان ایرانی»، باروری و ناباروری، سال 2، ش 7 ، (1380).

    ×   کلانتری، صمد، اکبر زارع شاه آبادی و حسن بیک محمدی. «عوامل جمعیتی مؤثر بر باروری زنان یزد در سال 1383»، پژوهش زنان، سال 3، ش2، (1384).

    ×   کوکرین، ریموند 1376. مبانی اجتماعی بیماری‌های روانی، ترجمه بهمن نجاریان و فریده براتی سده، تهران، رشد.

    ×   کیوان آرا، محمود 1386. اصول و مبانی جامعه‌شناسی پزشکی، اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

    ×   گافمن، اروینگ 1386. داغ ننگ، چاره‌اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمه مسعود کیانپور، تهران، مرکز.

    ×   محبوب، جلیل و رشیدی فارفار. «بررسی جنبه‌های اجتماعی و پیامدهای ناباروری، مطالعه موردی شهر شیراز»، جمعیت، ش 44- 43، (1382).

    ×   محسنی، رضا علی، سیدرضا نقیب‌السادات و آنیتا نامداری بیرگانی. «تحلیل باروری زنان؛ عوامل اجتماعی، اقتصادی و دموگرافیکی موثر بر آن»، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش34، (1389).

    ×   مسعودنیا، ابراهیم 1389. جامعه شناسی پزشکی، تهران، دانشگاه تهران.

    ×   مظاهری، محمدعلی و همکاران. «شیوه­­های حل مسئله و سازگاری زناشویی در زوج­­های نابارور و بارور»، باروری و ناباروری، سال 2، ش4، (1380).

    ×   نجمی، بدرالدین و همکاران. «ویژگی­­های روان‌شناختی زوج­­های نابارور مراجعه کننده به مرکز ناباروری شهرستان اصفهان»، باروری و ناباروری، سال 2، ش4، (1380).

    ×   نیلفروشان، پریسا، سیداحمد احمدی، محمدرضا عابدی، محمد رضا و سیدمهدی احمدی. «نگرش نسبت به ناباروری و رابطه آن با افسردگی و اضطراب در افراد نابارور»، باروری و ناباروری، سال 7، ش5، (1384).

    ×   _______. «مقایسه کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن در زنان بارور و نابارور»، تحقیقات علوم رفتاری، سال 4، ش1 و 2، (1385).

    ×   یونسی، سید جلال. «ارزیابی استیگما در میان زنان و مردان نابارور ایران»،باروریوناباروری، دوره 6، ش 5، (1384).

    ×   یونسی، سید جلال و انوشه سلاجقه. «تصویر ذهنی از بدن در زنان بارور و نابارور»، باروری و ناباروری، سال 2، ش 8، (1380).

     

    • Ø Anderson, K.m, Sharpe. M, Rattrary. A & Irvine D.S “Distress and concerns in couples referred to a specialist infertility clinic”, Journal of Psychosomatic Research, Vol 54 (4), (2003).
    • Ø Bennett, S.L.R (2009) An Investigation of Sources of Sources of Women’s Infertility- Specific distress and Well- being, “The Graduate Faculty of the University of Akron”.
    • Ø Bernburg, Jon Gunnar & Marvin D Korohn. “Labeling, life Chances, and Adult Crime: The Direct and Indirect Effects of Official Intervention in Adolescence on Crime In Early Adulthood”, Criminology, Vol 41(4), (2003).
    • Ø Bliss, Carol. “The Social Construction of Infertility by Minority Women”, Doctoral Dissertation. (1999).
    • Ø Blyth, Eric & Ruth Moore, 2001. Involuntary childlessness and dtigma, IN: Mason et al. Stigma and Social Exclusion in Healthcare, London, Routledge.
    • Ø Daar, Abdallah S & Zara Merali. “Infertility and Social and Suffering: the case of ART in developing countries”, Report of a meeting on“Medical, Ethical and Social Aspects of Assisted Reproduction”held at WHO Headquarters in Geneva, Switzerland, (2001).
    • Ø DonKor, S. E & J. Sandell. “The impact of perceived stigma and mediating social factors on in fertility-related stress among women seeking infertility treatment in Southern Ghana”. Social Science and Medicine, Vol 65 (2007).
    • Ø Dyer, S. J., N., Abrahams , M. Hoffman,& Z. M. van der Spuy. “Men leave me as I cannot have children: Women's experiences with involuntary childlessness”. Human Reproduction, 17 (6), (2002).
    • Ø Fido, Aboullahi & Muhammad A. Zahid. “Coping With Infertility among Kuwaiti Women: Cultural Perspectives”, International Journal of Social Psychiatry, Vol 50, (2004).
    • Ø Galhardo A, J. Pinto-Gouveia, M. Cunha & Matos. “The impact of shame and self-judgment on psychopathology in infertile patients”, Human Reproduction, Vol 26 (9), (2010).
    • Ø Gerrits. Trudie. “Social and cultural aspects of infertility in Mozambique”, Patient Education and Counseling, (31), (1997).
    • Ø Janathan, Gabe, Mike Bury & Mary Ann Elston 2004. Key concepts in Medical Sociology, UK, Sage Publication.
    • Ø Joyce O Omoaregba, Bawo O James, Ambrose O Lawani, Olufemi Morakinyo, Osasu S Olotu. “Psychosocial characteristics of female infertility in a tertiary health institution in Nigeria”, Annals of African Medicine, Vol. 10(1), (2011).
    • Ø Lee T, G Sun & S Chao. “The effect of an infertility diagnosis on the distress, marital and sexual satisfaction between husbands and wives in Taiwan”, Human Reproductive, Vol 16(8), (2001).
    • Ø Link, Bruce G & Jo C. Phelan 2010. Labeling and stigma, IN: Scheid, Teresa L. & Brown, Tony N. A Handbook for the Study of Mental Health: Social Contexts, Theories, and Systems, NewYork, Cambridge University Press.
    • Ø Loftus, Jeni & Paul Namaste. “Expectant Mothers: Women’s Infertility and the Potential Identity of Biological Motherhood”, Qualitative Sociology Review, Vol 5(1), (2011).
    • Ø Lund. R. “The impact of social relations on the incidence of severe depressive symptoms among infertile women and men”, Human Reproduction, Vol 24(11),(2009).
    • Ø Matsubayashi H, T. Hosaka, S. Izumi, T. Suzuki, T. Makino. “Emotional distress of infertile women in Japan”, Human Reproduction , Vol 16(5), (2001).
    • Ø Palha, Antonio P & Mario F Lourenco. “Psychological and Cross- Cultural Aspects of Infertility and Human Sexuality”, Advanced Psychosomatic Medicine, Vol 31, (2011).
    • Ø Payton, Andrew R. & Peggy A. Thoits. “Medicalization, consumer advertising, and mental illness stigma”, Society & Mental Health, 1(1), (2011).
    • Ø Remennick, Larissa. “Childless in the Land of Imperative Motherhood: Stigma and Coping among Infertile Israeli Women.” Sex Roles, 43, (2000).
    • Ø Scheff, Thomas, J. 1966. Being mentally ill: A sociological theory, Chicago: Adline Publishing Co.
    • Ø Sudha. G, K.S.N. Reddy, K.N. Reddy & Reddy. “Emotional Distress in Couples: A Crooss Cultural Study”, Asia Pacific Journal of Social Scienes, Vol. 3(1), (2010).
    • Ø Sultan, Sarwat & Azam Tahir. “Psychological Consequences of Infertility”, Hellenic Journal of Psychology, Vol. 8, (2011).
    • Ø Sundby. Johanne.  “Infertility in the Gambia: traditional and modern health care”. Patient Education and Counseling, Vol (31), (1997).
    • Ø Thoits, Peggy A. “Problem Differential Labeling of Mental Illness by Social Status: A New Look at an Old”, Journal of Health and Social Behavior, Vol.46, (2005).
    • Ø Tuzer, Verda, T. Altug, G. Sema, & et al.  “Marital adjustment and emotional symptoms in infertile couples: gender differences”, Turk J Med Sci, Vol. 40(2), (2010).
    • Ø Van Rooij. Floor B, Frank. Van Balen. & Jo M. A. Hermanns. “The Experiences of Involuntarily Childless Turkish Immigrants in the Netherlands”, Qual Health, (2009).
    • Ø Wiersema Nicole J., J. Drukker Anouck, B T. Dung Mai, H Nhu Giang, T. Nhu Nguyen & B. Lambalk Cornelis. “Consequences of infertility in developing countries: results of a questionnaire and interview survey in the South of Vietnam”,  Journal of Translational Medicine, 4 (54) (2006).
    • Ø -Wu, Ching. P & Wu, Chyi. I. “Stigma of Infertility And Privacy Invasion in Medical Spaces”, Institute of Sociology R2313, Academia Sinica, No.128 Academia Rd, Nankang District, Taipei City 115, Taiwan.