نقد مبانی تاریخ‌مندی در تفاسیر زن‌محور از قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه الزهراء(س)

2 عضوهیات علمی دانشگاه شهید بهشتی دانشکده الهیات و ادیان

چکیده

< p>یکی از رویکردهای مفسران زن‌محور با هدف هجمه به برداشت‌های مردسالارانه از قرآن، رویکرد تاریخی است. برخی با اشاره به تحولات گوناگون تاریخ جاهلی و عرب عصر نزول، در طراحی الگویی متفاوت برای اثبات برابری جنسیتی تلاش نمودند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، تقریری از دیدگاه‌های تاریخی‌نگر مفسران زن‌مدار ارائه و سپس مبانی آن را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. مهمترین یافته‌ها حاکی از آن است که معتقدان به تاریخ-مندی قرآن، دچار خطاهای راهبردی ذیل شده‌اند: الف) غفلت از ماورایی بودن آیات و در مقابل، پندار تأثّر قرآن از محیط حجاز، ب) غفلت از زبان فطری قرآن و در مقابل، توجه به زبان گفتار عربی آن، ج) غفلت از وجود ثابت و مستقل قرآن در لوح محفوظ و در مقابل، پندار شکل‌گیری تدریجی و دیالکتیکی آن، د) غفلت از هستۀ ثابت معنایی آیات و در مقابل، پندار سیّالیت معنای متن، ه) غفلت از ضابطه‌های تفسیر روشمند آیات و در مقابل، پندار رابطۀ این-همانی بین تفسیر و وحی خالص، و) غفلت از نیاز روزافزون بشر به تعالیم وحیانی و در مقابل، پندار اتمام کارایی دین.

کلیدواژه‌ها