نقد و بررسی ماده ی ٢٣ لایحه ی حمایت از خانواده (مصوب ۱۳۸۹ کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو هیئت علمی دفتر مطالعات تحقیقات زنان

چکیده

چندی پیش لایحه ای از سوی دولت با عنوان «حمایت از خانواده» به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد. ماد هی ۲۳ این لایحه به موضوع تعدد زوجات می پردازد. کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس پس از بررسی این ماده، جواز تعدد زوجات را منحصر در ۱۰ مورد دانست. در این نوشتار با دفاع کلامی از تعدد زوجات، این امر بر خلاف مبانی فقهی دانسته شده و ثابت شده است که محدود کردن تعدد زوجات به فر ضهای نادر، ضرورت اجتماعی چندهمسری نسبت به زنان و دخترانی را که نم یتوانند همسر اوّل شوند، برطرف نکرده و علاوه بر ستم به این زنان و دختران در فرض عدم ازدواج، موجب گسترش فساد، ارتباطات مخفیانه، و در بعضی موارد شیوع طلاق خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • احدی، حسن و شکوه، سادات بنی جمالی 1373. روانشناسی رشد (مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک)، بنیاد.
  • اسدی، لیلا سادات. «تجدید فراش در حصر عدالت»، کتاب زنان، سال 6، ش24 (1383).
  • اشتهاردی، علی پناه‏ 1417 ه‍ ق‌. مدارک العروة، تهران، دار الأسوة للطباعة و النشر‌، ج29.
  • افروز، غلامعلی. «تعدد زوجات و ازدواج موقت»، دادرسی، سال 5، ش25، (فروردین و اردیبهشت 1380)
  • ام. ارویک، دیوید 1376. انتخاب جنسیت فرزند، ترجمه­ی عبدالخلیل حاجتی، تهران، خدمات فرهنگی رسا.
  • بادانتر، الیزابت 1377. زن و مرد، ترجمه­ی سرور شیوا رضوی، تهران، دستان و هاشمی.
  • بحرانی، یوسف‏ 1405 ه‍ ق‌. الحدائق الناضرة، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ج23‌.
  • «تفاوت طول عمر زنان و مردان»، .www.pezeshkan.org
  • www.iwna.ir.
  • www.sabteahval.ir.
  • «تأملات ابتدایی دربارة لایحه تحکیم خانواده» .www. womenrc.ir
  • علی احمدی، «بررسی و آسیب شناسی لایحه حمایت از خانواده»،norooznews.org.www.
  • پیره، روژه 1370. روان­شناسی اختلافی زن و مرد، ترجمه­ی حسین سروری، تهران، جان‌زاده.
  • تبریزی، جواد بن علی‏. صراط النجاة، ج 6.
  • شاهرودی و سید محمود هاشمی 1426 ه‍ ق‌. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام‌، قم، دائرة­المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام‌، ج1.
  • حاکم نیشابوری 1411ه.ق. المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دار الکتب العلمیة.
  • حر عاملی، محمد بن حسن ‏1409 ه.ق. وسائل‏الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت علیهم‏السلام.
  • حسنی، هاشم معروف 1411ه.ق. تأریخ الفقه الجعفری، قم، دار الکتاب الإسلامی. ‏
  • حسین، عماد الدین. زوجةواحدة لاتکفِی؛ الثانیة... لا الزانیه!!، قاهره، مکتب القرآن.
  • حسینی، سید هادی و دیگران 1381.کتاب زن، تهران، امیر کبیر.
  • حکمت نیا، محمود و همکاران 1386. فلسفه حقوق خانواده، تهران، شورای فرهنگی-اجتماعی زنان.
  • حلّی، محقق نجم الدین جعفر بن حسن‏ 1408 ه‍ ق‌. شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان‌.
  • حیدری، احمد. «مشکلی به نام «هوو»»، پیام زن، سال 14، ش10، (پیاپی 166) (1384).
  • خمینی، سید روح الله موسوی 1379. کتاب البیع‌، تهران، تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره‌، ج2.‌
  • ـــــ. تحریر الوسیلة، قم، مطبوعات دارالعلم‌.
  • راسل، برتراند 1355. زناشویی و اخلاق، ترجمه­ی مهدی افشار، تهران، کاویان.
  • رایس، فلیپ 1387. رشد انسان، ترجمه­ی مهشید فروغان، تهران، ارجمند.
  • رمضان نرگسی، رضا. «بازتاب چندهمسری در جامعه»، کتاب زنان، سال 7، ش27 (1384).
  • زیبایی نژاد، محمدرضا 1388. هویت و نقش‌های جنسیتی، تهران، مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری و دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
  • سیف، سوسن و دیگران 1373. روان‌شناسی رشد (1)، تهران، سمت.
  • شافعی، محمد بن إدریس أبو عبدالله. مسند الشافعی، بیروت، دار الکتب العلمیة.
  • صدر، سید محمد‌1420 ه‍ ق‌. ماوراءالفقه‌، بیروت، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع‌، ج6.
  • طباطبائی بروجردی، سید حسین 1409ه.ق. جامع أحادیث الشیعة، قم، مهر.
  • ·طباطبائی، سید علی بن محمد، 1418 ه.ق. ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏، ج11.
  • طباطبایی، سید محمد حسین 1417 ه.ق. المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج4.
  • طرابلسی، ابن براج قاضی‏ 1406 ه‍ ق‌. المهذب، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طوسی، محمد بن حسن‏ 1407 ه‍ ق. الخلاف‌، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ج5.
  • طوسی، محمد بن حسن1387 ه.ق‏. المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ج6.
  • عاملی‏، زین­الدین­بن علی (شهید ثانی) 1410 ه‍ ق‌. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتابفروشی داوری‌، ج5.
  • ابوعبدالله، عبدالمحسن علی 1418ه.ق. تعددالزوجات بین العلم و الدین، بیروت، دار الصفوة.
  • فاضل لنکرانی، محمد 1421 ه‍ ق‌. النکاح ( تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام‌.
  • فرنچ، مارلین 1373. جنگ علیه زنان، ترجمه­ی توران‌دخت تمدن (مالکی)، تهران، علمی.
  • فلدینگ، ویلیام 1381. زمینه جامعه‌شناسی، ترجمه­ی ا. ح. آریان‌پور، گستره.
  • قائمی، علی1370. دنیای نوجوانی دختران، امیری.
  • کاپلان، هارولد و سادوک 1373. خلاصه روان‌پزشکی، ترجمه­ی نصرت‌الله پورافکاری، تهران، آزاده.
  • کاسپر و دیگران1370. اصول طب داخلی هاریسون، بیماری‌های مغز و اعصاب، ترجمه­ی رضا آقاجانی و مسعود دارا، تهران، آینده‌سازان.
  • کاظمی پور، عبدالمحمد. «بحران در ازدواج زنان ایران»، آفتاب، ش 29، (مهر 1382).
  • کلاین برگ، اتو 1368. روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه­ی علی‌محمد کاردان، تهران، اندیشه.
  • کلینی، محمدبن یعقوب‏1407ه.ق. الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
  • کوئن بروس،1377. درآمدی به جامعه‌شناسی، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران، توتیا.
  • گاردنر، ویلیام 1387. جنگ علیه خانواده، ترجمه­ی معصومه محمدی، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
  • گیدنز، آنتونی 1376. جامعه­شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران، نی.
  • لطف‌آبادی، حسین 1378. روان‌شناسی رشد (2)، تهران، سمت.
  • مجدالدین، اکبر، «بررسی دلایل و آثار افزایش سنّ ازدواج دختران روستایی در آشتیان»، پژوهشنامه علوم انسانی، ش53 ( بهار 1386).
  • مجلسی، محمد باقر1410 ه.ق. بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر‌، ج6.
  • مشکینی، میرزا علی. مصطلحات الفقه.
  • ­مطهری، مرتضی. مجموعه‏ آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا.
  • مفید، محمّدبن محمد‏بن نعمان1413 ه.ق.المقنعة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید(ره).
  • مور، استفن 1376. دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی، ترجمه­ی مرتضی ثاقب‌فر، تهران، ققنوس.
  • موسوی لاری، سید مجتبی 1385. اسلام و تمدن غرب، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • مهرپور، حسین1371. مجموعه نظریات شورای نگهبان، ج3.
  • میر حسینی، سید غلامرضا 1375. اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری‌ها، تهران، ژرف.
  • میشارا، برایان و رابرت ریدل 1371. روان شناسی بزرگسالان، ترجمه­ی حمزه گنجی و دیگران، تهران، اطلاعات.
  • میلتون ، جی. جاتون و ا. کروپ، مارکوس 1373، تشخیص‌ و درمان‌ طبی‌ بیماریها، ترجمه­ی‌ عباس‌ ادیب، تهران، البرز.
  • نجفی، محمد حسن. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، ج31 و 43 .
  • نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی‏. 1417 ه‍ ق‌. عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام،  قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  • هاید، ژانت 1377. روان‌شناسی زنان، ترجمه­ی بهزاد رحمتی، لادن.
  • تکملة العروة الوثقی‏، کتاب القضاء، قم، کتابفروشی داوری‌، ج2.
  • یزدی، سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی‏، 1419 ه‍ ق‌. العروة الوثقی (المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • یمانی، احمد زکی. «حقوق زناشویی؛ چندهمسری»، ترجمه­ی س.م. اشکذری، پیام زن، سال 14، ش11 (پیاپی 167) (1384).
فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)

دوره 12، 48 (تابستان 1389)
تابستان 1389
صفحه 85-132

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار