بررسی روایی مدیریت زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

چکیده

بسیاری از متدینان به استناد روایتی از پیامبر (ص) مبنی بر «لن یفلح قوم ولوا امرهم امراة» دو مدعا را مطرح می‌کنند: اول عدم مشروعیت مدیریت زنان و دوم ناکارآمدی مدیریت آنها. سؤال این است که آیا با استناد به این روایت می‌توان ناکارآمدی مدیریت زنان را نتیجه گرفت؟ با بررسی روایت، چنین استنتاج می‌شود که «روایت لن یفلح» به لحاظ سندی اطمینان‌آور نیست و برساخته و متأخر از زمان پیامبر (ص) و مخالف قرآن است. ضمن آنکه با انگیزه‌ی شخصی ابوبکره به منظور فرار از شرکت در جنگ جمل صادر شده است. حتی با فرض پذیرش سند و قضیه‌ی خارجیه دانستن آن و اغماض از داستان ملکه‌ی سبا، مفاد این روایت تنها می‌تواند ناکارآمدی زنان را در سطح حکومت و زمامداری ثابت کند و به هیچ وجه توان اثبات ناکارآمدی زنان برای مدیریت‌های پایین‌تر از زمامداری را نخواهد داشت. هر چند که این گونه مدیریت‌ها نیز برای زنان رجحان ندارد مگر در موارد ضروری. اولویت زنان انجام دادن وظایف همسری و مادری برای حفظ بنیان خانواده است. روش تحقیق، کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از شیوه‌ی اجتهاد حوزوی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • القرآن الکریم. #
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمیدبن هبه‌الله ۱۳۸۰ ق. شرح نهج البلاغه، بیروت، داراحیاء التراث العربی. #
  • ابن ابی شیبه، عبدالله­بن محمد ۱۴۰۹ ق. المصنف فی الاحادیث و الاثار، بیروت، دارالفکر. #
  • ابن اثیر، مبارک ابن محمد 1367. النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، قم، اسماعیلیان. #
  • ابن اثیر، علی‌بن محمد ۱۴۲۷ ق.  اُسد الغابه فی معرفة الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی. #
  • ابن بابویه، محمد بن على (شیخ صدوق) 1362. الخصال، قم، جامعه مدرسین. #
  • ابن بابویه، محمد بن على (شیخ صدوق) 1362  1413. من لا یحضره الفقیه، قم دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. #
  • ابن حبان، محمدبن احمد 1393 ق. الثقات، حیدرآبادالدکن، دائرة المعارف العثمانیه. #
  • ابن حیون، نعمان ابن محمد 1409 ق. شرح الاخبارفی فضائل الائمه الاطهار، قم، النشر الاسلامی. #
  • ابن شاذان، فضل‌بن شاذان 1420 ق. الایضاح، بیروت، الاعلمی. #
  • ابن شعبه حرانى، حسن‌بن على 1404. تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، قم، جامعه مدرسین. #
  • ابن عدی، عبدالله‌بن عدی 1415. مختصرالکامل، قاهره، مکتبه السنه. #
  • ابن منظور، ابی‌الفضل جمال‌الدین محمدبن مکرم 1408. لسان‏العرب، بیروت، داراحیاء التراث العربی. #
  • ابن‌سعد، محمد. الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر. #
  • ابی یعلی، احمدبن علی 1422. مسند ابی یعلی الموصلی، بیروت، دارالفکر. #
  • احمدبن حنبل. مسند احمد، بیروت، دار صادر. #
  • اراکی، محسن 1425. نظریه الحکم فی الاسلام، قم، مجمع الفکر الاسلامی. #
  • استفات گرن، 1379. جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمه‌ی کتایون بقایی، تهران. #
  • ایزدهی، سیدسجاد. «رویکردی فقهی به تصدی‌گری زنان در عرصة سیاسی- اجتماعی»، حکومت اسلامی، ش 68، (1392). #
  • بحرانى، سید هاشم‌بن سلیمان 1374. البرهان فی تفسیر القرآن، قم، بعثه. #
  • بخاری، محمدبن اسماعیل1422. صحیح البخاری، بیروت، المکتبه العصریه. #
  • بخاری، محمدبن اسماعیل 1382 ق. التاریخ الکبیر، حیدرآباد. #
  • بروجردى، آقا حسین 1386. جامع أحادیثالشیعة (للبروجردی)، تهران، فرهنگ سبز. #
  • بیستونی، محمد 1390. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم، بیان جوان. #
  • بیهقی، احمدبن حسین. السنن الکبری، بیروت، دارالفکر. #
  • پاینده، ابوالقاسم 1421. نهج الفصاحه الحاوی لقصار کلمات الرسول الاکرم، قم، انصاریان. #
  •  تافلر، آلوین، 1363. موج سوم، ترجمه‌ی شهیندخت خوارزمی، تهران، نشر سیمرغ. #
  • الترمذى، أبی عیسى محمدبن عیسى1403. الجامع الصحیح (سنن الترمذی)، تحقیق: عبدالرحمن محمد عثمان، بیروت، دارالفکر.#
  • جعفرپیشه، مصطفی. «مفهوم ولایت فقهی»، حکومت اسلامی، ش9، (1377). #
  • جوادی آملی، عبداللّه 1376. زن در آئینه جمال و جلال، قم، اسراء. #
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین 1421. ولایت فقیه در حکومت اسلام، مشهد، علامه طباطبایى. #
  • خمینی، سید روح اللّه‌. ولایت فقیه، قم، آزادی. #
  • 1365 خمینی، سید روح اللّه‌.. تحریرالوسیله، تهران، پیام. #
  • خمینی، سید روح اللّه‌. 1385. صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س). #
  • خوانساری، سید احمد 1405 ق. جامع المدارک، تهران، مکتبه الصدوق. #
  • راغب اصفهانی 1362. المفردات فی غریب القرآن، تهران، مرتضوی. #
  • روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، ش12957، (6/6/1368). #
  • زیبایی نژاد، محمدرضا. «الزامات فقهی اساسی در تدوین الگوی اسلامی زن و خانواده»، قم، دفتر مطالعات تحقیقات زنان. #
  • سبزواری، سیدعبدالاعلی 1413 ق. مهذب‌الاحکام، قم، المنار. #
  • سون پل، ساموئل و ویلیام نورو هاووس 1373. اقتصاد، ترجمه‌ی علیرضا نوروزی، تهران. #
  • سید رضی، 1414ق. شرح نهج البلاغه، قم، هجرت. #
  • شمسی شامی، محمدبن یوسف1410 ق. سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیر العباد، بیروت، دارالکتاب اللبنانیه. #
  • الشیبانی، علی (ابن اثیر) 1387 ق. الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر. #
  • طبری، ابی‌جعفر محمدبن جریر 1374. تاریخ الرسل و الملوک، تهران، سروش. #
  • طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن 1407 ق. الخلاف، قم، النشر الاسلامی. #
  • طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن 1414. الامالی، قم، دارالثقافه. #
  • طیب، سید عبدالحسین 1378 ش.  اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام. #
  • طیالسی، سلیمان‌بن داود 1383 ش. مسند ابی داود الطیالسی، بیروت، دارالکتب العلمیه. #
  • القضاعی محمدبن سلامة 1405 ق. مسند الشهاب، بیروت، مؤسسة الرّسالة. #
  • قمی، علی‌بن ابراهیم 1412. تفسیر القمی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. #
  • کلینى، محمدبن یعقوب‌بن اسحاق 1407. الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة. #
  • گلریز، حسن 1368. فرهنگ لغات و اصطلاحات علوم اقتصادی، تهران، مرکز آموزش بانکداری. #
  • مریدی، سیاوش و علیرضا نوروزی 1373. فرهنگ اقتصادی، تهران، مؤسسه کتاب پیشرو و انتشارات نگاه. #
  • مطهری، مرتضی 1376. مجموعه آثار استاد شهید مطهری، قم، صدرا.#
  • معرفت، محمد هادی 1377. ولایت فقیه، قم، التمهید.#
  • مفید، محمدبن محمد 1416 ق. الجمل و النصره سید العتره فی حرب البصره، قم، الحوزه العلمیه قم، مکتب الاعلام الاسلامی.#
  • مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان 1368. تفسیر نمونه، قم، دارالکتب الاسلامیه. #
  • منتظری، حسینعلی 1369. دراسات فی ولایة الفقیه (مبانی فقهی حکومت اسلامی) قم، تفکر.#
  • موسوی خوئی، سید ابوالقاسم 1429. منهاج الصالحین، قم، موسسه احیاء آثار الامام الخوئی.#
  • نجفی، محمد حسن. «زن و مرجعیت». فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، ش1، (بهمن 1372).#
  • نسائی، احمدبن علی 1420 ق. سنن نسائی، بیروت، دار ابن حزم.#
  • نوری طبرسی، حسین 1408 ق. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، آل‌البیت (ع) لاحیاء التراث.#
  • هیثمی، علی‌بن ابوبکر 1406. مجمع الزوائد و منبع الفوائد؛ بیروت، المعارف.#
  • یزدی، محمد 1362. درس‌هایی پیرامون ولایت فقیه یا حکومت اسلامی در عصر غیبت، تهران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی.#
  • یعقوبی، احمدبن اسحاق 1374. تاریخ یعقوبی؛ تهران، علمی و فرهنگی.#
    • Griffin, Ricky. W, 1996. Managenent. Boston, Houghton Mifflin.#
    • Katz, Robert 1974. Skills of an Effective Administrator, Harvard Business Review, September- October.#
    • Schermerhorn, John R 2002. Managenent, New York: Wiley.#
    • Stoner, James & Edward Freeman1992. Managenent, London, prentice- Hall.#

 

فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)
دوره 18، 72 (تابستان 1395)
تابستان 1395
صفحه 33-56

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار