زن و هنر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفه هنر عضو هیئت علمی پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر

چکیده

هنر در عا مترین تعریف خود، ظهور و تجلی استعدادهای فطری و زیبایی طلب انسان در قالب آثار هنری است؛ مفاهیمی که به تمامی، ذاتیِ انسان محسوب می شوند. حال آیا می توان هنر را، که با مفاهیمی چنین هویت می یابد، با جنسیت، که یک عَرض محسوب می شود، مرتبط دانست؟ آیا می توان جنسیت را عاملی در ایجاد تمایز میان مفهوم و مصادیق هنر برشمرد؟ و یا می توان با استناد به جنسیت، به تمایز میان هنرها قائل شد و هنر را به هنر مردان و هنر زنان تقسیم کرد؟ آیا شرایط فرهنگی، مواضع ایدئولوژیک و جایگاه اجتماعی در مفهوم هنر و نسبت آن با جنسیت (به ویژه زن) تأثیرگذار است؟ آیا قوانین و حدود فقهی در قلمرو هنر، جنسیت را عاملی تعیین کننده در صدور احکام متفاوت نسبت به زن و مرد می داند؟ این مقاله با تبیین مفهوم هنر و ماهیت آن در ساحت فلسفه ی هنر و نیز تعالیم اسلامی سعی دارد، مفاهیم مرتبط با نسبت زن و هنر را مورد بحث و تأمل قرار دهد و جوابی برای سؤالات فوق بیابد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • سوآمی، آنانداکومارا، 1384. استحاله هنر در طبیعت، ترجمه صالح طباطبایی، تهران، فرهنگستان هنر.  
  • پتروپولوس، جان.سی.بی، 1382. «آراء هومر و هزیود و گورگیاس در باب اصول نظری و عملی هنر»، خیال: فصلنامه پژوهشی فرهنگستان هنر، ترجمه منصور ابراهیمی‌، ش 7، تهران، فرهنگستان هنر.  
  • هومر، 1377. ادیسه‌، سرود هشتم، ترجمه جلال‌الدین کزازی، تهران، مرکز.
  • افلاطون،1383. جمهور، کتاب دهم‌، ترجمه فؤاد روحانی‌، تهران، علمی و فرهنگی.
  • افلاطون،1380. دوره کامل آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی، ج 4.
  • کاپلستون، فردریک، 1358. تاریخ فلسفه: یونان و روم، ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران، علمی و فرهنگی و سروش، ج 1.
  • فلوطین، 1366. دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی،‌ ج 1.
  • اتینگهاوزن، ریچارد، و دیگران، 1374. تاریخچه زیبایی‌شناسی و نقد هنر، ترجمه یعقوب آژند، تهران، مولی.
  • شپرد، آن، 1375. مبانی فلسفه هنر، ترجمه علی رامین، تهران، علمی و فرهنگی.
  • پین، مایکل، و بارت. فوکو، 1379. آلتوسر، ترجمه پیام یزدان‌جو، تهران، مرکز.
  • نوئل، کارول، 1386. درآمدی بر فلسفه هنر، ترجمه صالح طباطبایی، تهران، فرهنگستان هنر.
  • نهج‌البلاغه، 1379. ترجمه محمد دشتی، قم، مشرقین.
  • مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد بن الحسین، 1371. مثنوی معنوی‌، به کوشش رینولد نیکلسون، تهران، بهزاد.
  • بورکهارت، تیتوس، 1376. هنر مقدس: اصول و روش‌‌ها، ترجمه جلال ستاری، تهران، سروش.
  • بلخاری، حسن، 1388. مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی، تهران، سوره‌مهر.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد، 1383. دیوان‌، از روی نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی‌‌، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • غزالی‌، ابوحامد محمد، 1352. احیاء علوم‌الدین، ربع مهلکات‌، مؤیدالدین محمد خوارزمی، به کوشش حسین خدیوجم ، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.  
  • اخوان‌الصفا، 1426. رسائل، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات.
  • سهروردی، شیخ شهاب‌الدین یحیی، 1384. حکمة‌الاشراق، ترجمه سیدجعفر سجادی، تهران، دانشگاه تهران.
  • حکمت‌، نصرالله، 1384. حکمت و هنر در عرفان ‌ابن‌عربی، تهران، فرهنگستان هنر.
  • ناکلین، لیندا، «زن، هنر و قدرت»، جنس دوم، ترجمه فیروزه مهاجر، ش 5.
  • هیوارد، سوزان، 1381. مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمه فتاح محمدی، تهران، هزاره سوم.
  • لوسی اسمیت، ادوارد، 1382. مفاهیم و رویکردها در آخرین جنبش‌‌های هنری قرن بیستم‌، ترجمه علیرضا سمیع‌آذر، تهران، مؤسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر.
  • ادواردز، بتی، 1377.  طراحی با سمت راست مغز، ترجمه عربعلی شروه، تهران، عفاف، چاپ دوم.  
  • مورن، ادگار ، 1376. انسان‌شناسی شناخت، ترجمه علی اسدی،‌ تهران، سروش.
  • دیویدسن‌، نیکلاس، 1377. تازه‌های اندیشه: نگاهی به فمینیسم، ترجمه مؤسسه فرهنگی طه، قم، معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی.
    • Ø Nochlin, Linda ,(1971), "Why Have There Been No Great Women Artists?", ARTnews, January.
    • Ø ____________ ,1988, Women, Art and Power and Other Essays, Westview Press.
    • Ø ____________ ,2009, Syle and Civilization.
    • Ø ____________ ,2007, Courbet.
    • Ø ____________ ,2006, Bathers, Bodies, Beauty
    • Ø ____________,1997, Women in the 19th century.
    • Ø ____________ ,1999, Representing Woman.
    • Ø Craice, Edward1998, “feminist Aesthetics”, Rutledge Encyclopedia of Philosophy, General Editor: Edward Craic.

 

مطالعات راهبردی زنان
دوره 12، شماره 47
خرداد 1389
صفحه 171-196

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار