تجربه زیسته زنان بی‌خانمان معتاد شهر تهران از هویت اجتماعی(مطالعه پدیدارشناختی)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

فقر و طرد اجتماعی از عوامل ظهور پدیده بی‌خانمانی است، اما ادراک این گروه از هویت خود از عوامل بنیادی است که تداوم حضور آن‌ها را در خیابان تضمین می‌کند و یا در به چالش کشیدن وضعیت موجود و بازگشت آن‌ها به منزل نقش مهمی دارد. ازاین‌رو در این پژوهش تجربه زیسته زنان بی‌خانمان از هویت مطالعه شده است. در این مقاله توصیف می‌شود که در ادراک زنان بی‌خانمان، هویت چگونه صورت‌بندی شده است؟ با استفاده از نظریات پدیدارشناسی و با کاربرد روش پدیدارشناسی تجربی، با 10 نفر از زنان بی‌خانمانی که به‌طور موقت در مددسرای نیلوفر آبی چیتگر حضور دارند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام‌شده و یافته‌ها، با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل کرسول و نرم‌افزار maxqda 10 تحلیل‌شده است. از مجموع واحدهای معنایی استخراج‌شده، چهار مقوله ساختاری «ادراک هویت پیشینی/ پسینی»، «تجربه زیسته از چاره‌اندیشی برای هویت»، «تجربه زن بودن در تلاقی با اعتیاد» و «درک دیگری از نهادهای حمایت‌گر» انتزاع شد. نتایج، شکاف بین هویت پیشینی و پسینی را آشکار می‌سازد و نشان می‌دهد زنان، نه به شکل منفعل بلکه صورت نمونه‌هایی فعال و خلاق با هویت مواجه می‌شوند و در تجربه آنان، ساختارهای شکل‌دهنده هویت انگ خورده که فاصله اجتماعی را شکل می‌دهد، مخفی مانده و امکان مقاومت و تغییر هویت از آنان سلب می‌شود. این نظام معنایی شکل‌گرفته از هویت، تداوم حضور زنان بی‌خانمان را در خیابان تضمین کند و نه بازگشت آن‌ها را به خانه. این تحقیق پیشنهاد می‌کند، سیاست‌های دیگری‌ساز که توسط نهادهای گوناگون و افراد، برضد هویت زنان بی‌خانمان عمل کند، موردبازنگری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مطالعات راهبردی زنان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار