کرونا، قرنطینه خانگی و دورکاری:مطالعه تجربه زیسته زنان هیئت‌علمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران، ایران

چکیده

همه گیری کروناضمن ایجاد چالش های عدیده بر  زندگی زنان  با تغییر سبک زندگی اثراتی را بر وضعیت تعاملات و امور خانواده و و ضعیت  شغلی بانوان برجای گذارد که تا مدت ها بعد از پایان همه گیری نیز این تاثیرات همچنان باقی خواهد بود.  بدین جهت این پژوهش پدیدارشناسانه،درصدد مطالعه تجارب زیسته زنان عضو هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هادر خصوصتاثیرات دورکاری در ایام کرونا با استفاده از رویکرد کیفی و بهره‌گیری از نمونه‌گیری هدفمند بوده است. در این مطالعه  با 30 نفر از بانوان هیئت‌علمی،مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. یافته‌های مطالعه حاکی از آن است که دورکاری بانوان هیئت علمی با تبعات مثبتی نظیر دیجیتالی شدن و فرصت آفرینی‌های جدید،مدیریت زمان برای امور شغلی و خانوادگی و خانگی شدن زندگی همراه بوده است؛ روایت زنان هیئت علمی از قرنطینه ایام کرونا از نکات مثبت شامل:تجربه مراقبت از خود و دیگران،اخلاق مراقبتی در زندگی فردی و اجتماعی،تغییر شکل سبک تعاملات خانواده،تغییر شکل اوقات فراغت  در خانه و تغییر شکل برنامه‌های مناسبتی بوده است؛ هرچند برخی از مشارکت کنندگان به چالش های  قرنطینه و  دورکاری هم اشاره داشتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • ابراهیمی ، الهام، (1400). «فهم تجربه­ی زیسته مناسبات کار و زندگی در مدیران آکادمیک»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، س 13، ش 2.
  • احمدی، یعقوب،پرویزسبحانی و بی نظیر جلالی، (1401). تحلیل مناسبات خانوادگی در دوران کرونا: مادرسری محنت بار، مطالعات اجتماعی ایران، د 16، ش 1.
  • ادیب حاج باقری، محسن، سور پرویزی و مهوش صلصالی، (1386). روش­های تحقیق کیفی، تهران: بشری.
  • بودلایی، حسن، (1395). روش تحقیق پدیدارشناسی، تهران، نشر جامعه­شناسان.
  • تورن، آلن، (1397). پارادایم جدید، مترجم، سلمان صادقی زاده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • حسین زاده فرمی، مهدی (1399). جستارهایی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بحران ویروس کرونا در ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  • حریری، نجلا(1396). اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی-واحد علوم و تحقیقات.
  • رازقی نصرآباد، حجیه­بی­بی، (1401).«زمینه­های تعارض میان نقش­های شغلی و خانوادگی و راهبردهای مقابله با آن»، زن در توسعه و سیاست، د 20، ش 1.
  • رحمانی، جبار، (1399). «سفرهای کرونایی، چرا مردم به سفر می‌روند؟ مجموعه مقالات جستارهایی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بحران ویروس کرونا در ایران»، موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  • سعید طالشی، لیلا، شفیع آبادی، عبدالله، یوسفی، عماد،(1402)، شناسایی تهدیدها و فرصتهای دورکاری زوجهای هر دو شاغل در ایام شیوع کرونا، مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان،د4، ش6، پیاپی 12.
  • شجاع نوری، فروغ الصباح، فاطمه خادمی و سمانه السادات سدیدپور، (1394). تحلیل اثرات دورکاری زنان شاغل و متأهل بر تعادل کار و زندگی، مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان، د 13، ش 3، پیاپی 44.
  • شیردل، الهام،فاطمه حامی کارگر و مهرانسهراب زاده،(1400). کرونا و چالش‌های خانواده: مطالعه پدیدارشناسی تجربه زیسته جوانان سیستان و بلوچستان، فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، د 16، ش 55 ، پیاپی 55.
  • عباسی، رسول و فاطمهجیریایی شراهی،(1402). تجربه زیسته­ی دورکاری کارکنان دولتی متأهل در دوره­ی همه‌گیری ویروس کرونا با تأکید بر تعادل کار ـ زندگی، خانواده پژوهی، د 19، ش 1 ، پیاپی 73.
  • علی آبادی، شیما، سحر دانشور و فاطمه قاسم پور،(1400 )،مطالعه پدیدارشناختی تجربه زیسته خانواده ایرانی در دوران قرنطینه کرونا، د 12، ش 1.
  • فاضلی،نعمت­الله، (1399).فرهنگ و فاجعه؛ جستارهای انسان‌شناختی درباره مصیبت‌های جمعی در ایران، تهران: نشر فرهامه.
  • فلاحتی، لیلا و نسیم السادات محبوبی شریعت پناه، (1400). مطالعه­ی تطبیقی فشار نقش‌های چندگانه­ی ناشی از کرونا بر زنان در خانواده با تأکید بر نظریه­ی اخلاق مراقبت، مطالعات اجتماعی ایران د 15، ش3.
  • میرحسینی، زهرا، (1400). مطالعه ی کیفی مسائل و چالش های زندگی زنان در همه گیری کووید-19، مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)،د 12،ش1.
  • Alexander,J.(2004)."Toward a Theory of Cultural Trauma", in Eyerman, Ron, Cultural Truma and Collective Identity. Berkeley, CA: Univercity of California press,pp1-30.
  • Lester, S. (1999). An introduction to phenomenological research. Retrieved September 13, 2010 from http://www.sld.demon.co.uk/resmethy.pdf.
  • Toffoletti, kim, Starr, Karen (2016).’ Women Academics and Work-Life Balance: Gendered Discourses of Work and Care: Women Academics and Work-Life Balance’, in Gender Work and Organization, 23(5) · September.
  • w,scott.(2009):research method for every daylife.blending qualitative and quantitative approach, by john wiley& sons, inc