بررسی و مقایسه روند کاهش باروری در کشورهای آسیایی با استفاده از تحلیل پیشینه واقعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی ، دانشگاه تهران،تهران،ایران.

چکیده

هدف از انجام این مطالعه بررسی و مقایسه روند کاهش باروری در کشورهای آسیایی براساس تحلیل پیشینه واقعه طی سال‌های 2019-1970 است. روش انجام این مطالعه به صورت تحلیل ثانویه است. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار STATA مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد در دوره زمانی 1974-1970، 47 کشور در معرض ریسک وجود داشتند که در سال 2019-2015 به 20 کاهش می‌یابد. 58 درصد از کشورهای آسیایی تا سال 2019 باروری زیر سطح‌جانشینی را تجربه کردند. سرعت و شدت رخداد واقعه کاهش باروری و رسیدن به باروری زیر سطح جانشینی در کشورهای شرق آسیا سریع‌تر از سایر مناطق آسیا است. 50 درصد آسیای مرکزی به باروری زیر سطح جانشینی رسیده‌اند. اگرچه برخی کشورهای آسیای غربی با فاصله 20 ساله باروری زیر سطح جانشینی را تجربه کرده اند ولی سرعت کاهش باروری در این منطقه بالاتر از آسیای مرکزی بوده است. در منطقه جنوب شرق آسیا، در دوره 1974-1970، تنها یک کشور واقعه را تجربه کرده‌ و تا دوره 2019-2015، 45 درصد کشورهای این منطقه به باروری زیرسطح جانشینی رسیدند. کشورهای جنوب آسیا با فاصله طولانی و از دوره 2015-2010 به باروری زیرسطح جانشینی رسیده‌اند و تا دوره 2019-2015، 50 درصد کشورهای این منطقه واقعه را تجربه کردند. نتایج برآورد تابع مخاطره نشان داد متغیرهای امید زندگی در بدو تولد، روش‌های پیشگیری از بارداری، تورم و میزان خام مرگ و میر تاثیر معنی داری بر رسیدن کشورها به باروری زیر سطح جانشینی دارند. مناطق مختلف آسیا در زمینه همگرایی کاهش باروری، روند و مسیرهای متفاوتی را طی کرده‌‌اند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

 ترابی، فاطمه(1389). «نقش ناهمگونی مشاهده نشده در تحلیل های پیشینه واقعه: کاربرد در تحلیل رفتار باروری زنان در ایران»، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، ش 10.
 حسینی، حاتم(1389). «سرمایه انسانی و همگرایی باروری در کشورهای آسیایی»، زن در توسعه و سیاست، ش 2.
 حسینی، حاتم(1390). درآمدی بر جمعیت شناسی اقتصادی-اجتماعی و تنظیم خانواده با تاکید بر ایران، همدان، دانشگاه بوعلی سینا، چاپ چهارم.
 حسینی، حاتم و محمدجلال عباسی‌شوازی (1390). «تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کرد و ترک»، پژوهش زنان، د 7، ش 2.
 خلج آبادی فراهانی، فریده و علی رحیمی(1397). تعیین‌کننده‌های سن اولین ازدواج در ده کشور منتخب آسیا و اقیانوسیه: یک مرور نظام‌مند، مطالعات جامعه شناختی، د 25، ش 2.
 دراهکی، احمد و نیلوفر کوشککی(1398).«تأثیر ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی در رفتار باروری زنان مناطق شهری استان بوشهر»، مطالعات راهبردی زنان، د 22، ش 85 .
 صادقی، رسول (1395). «تحلیل بسترها و مؤلفه‌های فرهنگی - اجتماعی کاهش باروری در ایران»، راهبرد اجتماعی فرهنگی، ش 20.
 عباسی شوازی، محمدجلال و حاتم حسینی (1386). «تفاوت‌های قومی باروری در ایران: روند و عوامل موثر بر آن»، جامعه شناسی ایران، ش 32.
 عباسی شوازی، محمدجلال و عباس عسکری ندوشن (1384). «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران، مطالعه موردی استان یزد»، نامه علوم اجتماعی، ش 25.
 عباسی شوازی، محمدجلال و ملیحه علی مندگاری (1389). «تاثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتارهای باروری آنها در ایران»، زن در توسعه و سیاست، د 8 ، ش 1.
 عباسی شوازی، محمدجلال و میمنت حسینی چاوشی (1392). «روند و سطح باروری طی چهار دهه اخیر در ایران: کاربرد روش فرزندان خود در براورد باروری در سرشماری 1365 و 1390»، گزارش تحقیقاتی، پژوهشکده آمار، مرکز آمار ایران.
 عباسی شوازی، محمدجلال (1389). «طرح تحولات باروری در ایران»، مرکز آمار ایران، پژوهشکده آمار.
 فراش‌خیالو، نورالدین، نگار رمضی و رسول صادقی (1399).«تعیین کننده‌های اجتماعی و فرهنگی نگرش دانشجویان به سقط جنین»، مطالعات راهبردی زنان، د 22، ش 87 .
 قاضی طباطبایی، محمود و نادر مهری (1392). «سنجش تأثیر مسئولیت زنان شاغل بر باروری در ایران»، زن در توسعه و سیاست، د 11، ش 1.
 محمودیانی، سراج الدین(1393) .«باروری ایده‌آل زنان و تعیین کننده‌های آن(مطالعه موردی زنان شهر کرمانشاه)»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، د22، ش 7 .
 منصوریان، کریم و اعظم خوشنویس (1385). «ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری: مطالعه موردی: شهر تهران». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د 24، ش 2.
 نیازی، محسن، فاطمه تورنجی‌پور، میلاد نوروزی و اسماء عسگری (1395). «فراتحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر باروری در ایران»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، س2، ش 29.
 Yeoh, B.S.A. Lutz, W. Prachuabmoh, V(2003). Fertility decline in Asia: Trends, implications and  futures. Journal of Population Research 20, iii–ix. https://doi.org/10.1007/BF03031791
 Abbasi- shavazi, M, J.; M. Hosseini- chavoshi, & P. McDonald (2007) “The Path to Below Replacement Fertility in the Islamic Republic of Iran“, Asia- pacifc population journal, 2(2).
 Abbasi-shavazi, M.J., P, McDonald., and M, Hosseini-Chavoshi. (2009), The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction, New York, Springer.
 Adsera, A. (2006). “Differences in desired and actual fertility: An economic analysis of the Spanish case”. Rev Econ Household, 4.
 Basten, S. Sobotka, T. & Zeman k. (2013), “Future fertility in low fertility countries. Vienna: Institute of Demography.
 Becker, G. & Barro, R. (1986). "Altruism and the Economic Theory of Fertility". population and Development Review. (12).
 Billingsley, S(2010)."Downward Social Mobility and Fertility Decline in Russia".Stockholm university Linnaeus center on social policy and family Dynamics in Europe, SPaDe.
 Caldwell, J.C(2006).The western fertility decline: Reflections from a chronological perspective. Journal of Population Research, 23,( 7).
 Chesnais JC. "Determinants of below Replacement Fertility". Population Bulletin of the United Nation.200040/41,121-36.
 Dribe, M and Christopher D, S (2020) Social class and fertility: A long-run analysis of Southern Sweden, 1922–2015, Population Studies . 37, (12).
 Goldstein,J, R and Klüsener, S (2014)Spatial Analysis of the Causes of Fertility Decline in Prussia, population and development review, 40(3).
 Gubhaju, B, (2008). Fertility Decline in Asia: Opportunities and Challenges, The Japanese Journal of Population, 5(1).
 Gubhaju, B, B and Durand, Y(2003) Below-replacement fertility in east and southeast asia: Consequences and policy responses, Journal of Population Research volume 20.
 Gubhaju, B.B., Moriki-Durand, Y(2003). Below-replacement fertility in east and southeast asia: Consequences and policy responses. Journal of Population Research 20.
 Hank K, Kreyenfeld M (2003) A multilevel analysis of child care and women’s fertility decisions in Western Germany. Journal of Marriage and Family 65.
 Hartmann. AM, Fertility and economic growth: how does the fertility rate influence economic growth in developing countries. [Dissertaion Thesis]. Denmark: Aarhus School of Business, University of Aarhus; 2010.
 https://www.worldbank.org/.
 John C. Caldwell & Bruce K. Caldwell (2005) THE CAUSES OF THE ASIAN FERTILITY DECLINE , Asian Population Studies, 1:1, 31-46, DOI: 10.1080/17441730500125714.
 Lee, R, Mason. A, Fertility, human capital, and economic growth over the demographic transition. Eur J Popul 2010; 26(2).
 McDonald, P. (2007). ‘Low fertility and policy’, Ageing Horizons, 7.
 Ram, B, (2003).''Fertility Decline and Social Change: New Trends and Challenges''. Canadian Studies in population. 30(2).
 Sidney B, Choe, M, K and Retherford, R, D (2010) Very Low Fertility in Asia: Is There a Problem? Can It Be Solved? AsiaPacific Issues, No. 94.
 Sobtka, T; Skirbekk, V; Philipov,D(2010)."Economic recession and Fertility in the Developed World". Vienna Institute of Demography. Vienna, Austria.
 United nation (1990). ''Socio- economic development and fertility''.V.102.
 United Nations (2001). World Urbanization Prospects: The 1999 Revision. New York. Sales No. E.01.XIII.11.  United Nations (2019). World Population Prospects: The 2000 Revision. Volume I: Comprehensive Tables. New York. Sales No. E.01.XIII.8.
 Van de Kaa, D.J. (1997), “Options and sequences: Europes demographic patterns”, Journal of the Australian Population Association, 14(1).
 Weil, D. Economic growth. 1st ed. Boston: Addison-Wesley; 2005.
 Wilson, Chris. 2001. “On the Scale of Global Demographic Convergence 1950-2000.” Population and Development Revie, 27, (1).
 World Bank (2020), World Development Indicators (WDI), Washington, DC: World Bank. online available at: http://databank.worldbank.org/ddp/home.do

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار