ازدواج مجدّد زن و حق حضانت فرزند

رهبر, مهدی; سعادت, صالح

ازدواج مجدّد زن و حق حضانت فرزند

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه مذاهب اسلامی

² کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی

چکیده

بر اساس فقه امامیه - با استناد به ادله نقلی - و با عنایت به قوانین موضوعه در این باره، ازدواج مجدّد زنی که از همسر اول خود فرزندانی دارد، موجب سلب حضانت وی از فرزندانش می شود، لذا زن برای از دست ندادن حضانت فرزندانش مجبور است خود را از تشکیل زندگی دوباره محروم کند. این وضعیت گاهی اوقات موجب اثرات جبران ناپذیر روانی، اجتماعی و اقتصادی در زن است. در صورتی که ازدواج مجدّد مردِ مطلّق صاحب فرزند موجب سلب حضانت از وی نمی شود. نوشتار حاضر با بررسی آثار فقهی و حقوقی در بحث حضانت بیان می کند، در حضانت اطفال باید از یک سو رعایت مصلحت طفل و از سوی دیگر شرایط حاکم بر زندگی زن و مرد مدنظر قرار گیرد. بنابراین نباید صرف ازدواج مادر جواز سقوط حضانت او شود. در پایان نیز پیشنهاداتی برای اصلاح قوانین مرتبط داده شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

قرآن کریم
· ابن ادریس، محمدبن منصور1410 ق.السرائر، قم،اسلامی.
· حلی ابن فهد 1407ق. المهذب البارع فی شرح المختصرالمنافع، قم، اسلامی.
· طوسی ابن حمزه، الوسیله الی نیل الفضیله، نسخه کامپیوتری، برنامه معجم فقهی.
· احسائی، محمدبن علی ابن ابی جمهور 1404ق.عوالی اللئالی، تحقیق مجتبی.
· اسدی، ابی منصورحسن بن یوسف بن مطهر(علامه حلی) 1410ق.ارشاد الذهان الی احکام الایمان، قم، الاسلامی.
· اسدی، ابی منصورحسن بن یوسف بن مطهر(علامه حلی). تذکره الفقهاء، رضوی.
· امامی، سید حسن 1368. حقوق مدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه 1368 ش.
· بحرانی، یوسف. الحدائق الناظره، قم، اسلامی.
· بیهقی، احمدبن حسین 1352 ق.السنن الکبری، هند.
· حلی، نجم الدین جعفر بن حسن (محقق حلی)1408 ق. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان.
· حلی، نجم الدین جعفر بن حسن (محقق حلی)تحریرالاحکام، قم، آل البیت(ع).
· حلی، نجم الدین جعفر بن حسن (محقق حلی)1323ق. مختلف الشیعه، تهران، نینوی.
· حلی، محمدبن حسن (محقق) 1387 ق.ایضاح الفوائد، قم، علمیه.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر 1367. ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
موسی الخمینی، روحالله 1370. صحیفه نور، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
خوری شرتوتی، سعید 1992م. اقرب الموارد، بیروت، مکتبه اللبنان.
روحانی، سیدمحمدصادق. فقه الصادق، قم، مهر استوار.
· زیدان، عبدالکریم 1976م. احکام الذمیین و المستامنین فی دارالاسلام، بغداد، جامعه.
· سبزواری، سیدعبدالاعلی 1417ق.مهذّب الاحکام، قم، المنار.
· سعادت، صالح. «غیبت شوهر از مصادیق عسروحرج زوجه»، مطالعات زنان، تهران، ش 5، سال 3 (1390).
شایگان، علی 1339. حقوق مدنی، تهران.
شوکانی، محمدبن علی 1973 م. نیل الاوطار، بیروت، دار الجبل.
العاملی، محمد بن مکی (شهید اول). القواعد و الفوائد، تحقیق سیدعبدالهادی حکیم، مفید.
صدر، سید محمدباقر 1389 ق. اقتصادنا، بیروت، دارالفکر.
شیخ صدوق، ابی جعفر1415 ق. المقنع، قم، امام هادی (ع).
طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، قم، موسسه آل البیت(ع)، 1404ق.
طبرسی، حسین نوری 1408 ق. مستدرک الوسائل، قم، آل البیت.
طریحی، فخرالدین 1395 ق. مجمع البحرین، تهران، مکتبة المرتضویه.
طوسی، ابی جعفر محمدبن حسن بن علی(شیخ طوسی) 1387ق. مبسوط فی فقه امامیه، تهران، مکتبه، المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
طوسی، ابی جعفر محمدبن حسن بن علی(شیخ طوسی. تهذیب الاحکام، قم، دارالکتب الاسلامیه.
العاملی، زینالدین بن علی (شهید ثانی)، 1413 ق. مسالک الافهام، قم، اسلامی.
عاملی، سید محمد 1413 ق. نهایه المرام، قم، اسلامی.
فاضل هندی، محمدبن حسن 1405 ق. کشف اللثام، قم، سید مرعشی.
فراهیدی، خلیل بن احمد1414 ق. کتاب العین، قم، اسوه.
الجزایری, عبدالله (فیض کاشانی)، التفحه السنیه فی شرح النخبه المحسنیه، مشهد، آستان قدس رضوی.
قربان نیا، ناصر و همکاران 1384.بازپژوهی حقوق زن، تهران، روز نو.
قمی، ابن بابویه 1404ق. من لایحضره الفقیه، قم، مدرسین.
فیومی، احمدبن محمد 1347ق. مصباح المنیر، تصحیح محمد محی الدین عبدالحمید.
· کاتوزیان، ناصر 1372.حقوق خانواده، تهران، شرکت انتشار.
· کرکی، علی بن حسین 1408 ق. جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، آل البیت(ع).
کیدری، قطب الدین محمدبن حسین 1416 ق.اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، قم، الامام الصادق.
مفید، محمدبن محمد 1410 ق. المقنعه، ‌قم، الاسلامی.
معلوف، لوئیس 1374. المنجد، تهران، پیراسته.
معین، محمد 1371. فرهنگ فارسی، تهران، امیر کبیر.
· مغنیه، محمدجواد 1404 ق.فقه الامام جعفر الصادق، بیروت، دارالجواد.
نجفی، محمدحسن 1418.جواهرالکلام، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.