تأملی نوین پیرامون حق حبس زوجه درفقه امامیه ونظام حقوقی-قضائی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه آموزشی حقوق،الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نور - مرکز بروجرد

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشیار گروه آموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

4 دانشیار و مدیرگروه آموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

مَهر به عنوان یکی از آثارمالی عقدنکاح درقرآن کریم و روایات اسلامی حدّ آن مشخصاًتعیین نشده،هرچنددر روایات بر کم بودن آن توصیه وتأکیدگردیده است.درقانون مدنی ایران تعیین مقدارمَهرتابع تراضی زوجین می باشدو با الهام از قواعدعقودمعوّض درفقه اسلامی ومطابق مادۀ1085قانون مدنی،حقّ حبس راه کاری برای استیفای مَهر زن مقررشده است.براساس آن زوجه حقّ دارد درصورت حالّ بودن مَهر،از انجام وظایف زناشویی امتناع ورزد و زوج را به پرداخت مَهر ملزم نماید.دراستنباط از مادۀ مذکورمبنی برسقوط یا بقای حقّ مزبور درصورت احراز عسرت زوج وتقسیط مَهر با حکم دادگاه و اخذقسط یا اقساطی از آن توسط زوجه،آراءمختلفی ازسوی محاکم صادرشد و دشواری هایی را به وجودآورد. درغایت امر این تهافت آراء به صدوررأی وحدت رویه قضائی شماره708-22/05/1387هیئت عمومی دیوان عالی کشور منتهی گردید.این جستارکه به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزارکتابخانه ای نگارش یافته است،به بررسی مبانی فقهی و حقوقی رأی مرقوم می پردازد.برخلاف دیدگاه منتقدان، به نظرمی رسد رأی صادره که مطابق نظر برخی فقیهان معاصر و نیز از پشتوانۀ قویّ موازین قانونی برخورداراست،می تواند نقش مؤثری درکاهش مَهریه های سنگین و استحکام خانواده درجامعۀ امروز ایفاء نماید.از سوی دیگراین قاعدۀ حقوقی تضمین کنندۀ روشنی برای استیفای حقوق زوجه محسوب می شود.همچنین پیشنهادهایی کاربردی در این خصوص و در راستای امرخطیر قانونگذاری ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار