تحلیل داده‌بنیاد آپارتمان‌نشینی از نگاه زنان شهر بروجرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه آیت الله بروجردی(ره) ، بروجرد، ایران.

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی ، دانشگاه آیت الله بروجردی(ره)

چکیده

دگرگونی‌های چند دهه اخیر در شیوه سکونت در کشور ایران سبب گرایش افراد به پدیده آپارتمان-نشینی شده است که به دلیل اهمیتی که دارد، مستلزم تحلیل و بررسی ابعاد آن از دیدگاه کنشگرانِ درگیر در این پدیده است. بر همین اساس پژوهش کیفی حاضر با هدف تحلیل زندگی آپارتمان‌نشینی از نگاه زنان به عنوان نیمی از ساکنان آپارتمان‌ها، به روش نظریه مبنایی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه، زنان خانه-دار 50-15 ساله شهرستان بروجرد و ساکن در آپارتمان‌ها بودند که تجربه آپارتمان‌نشینی را حداقل به مدت یک سال داشتند. تعداد نمونه 28 نفر، روش نمونه‌گیری هدفمند و روش گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق بوده است. نتایج کدگذاری مصاحبه‌ها نشان داد که افراد بر اثر شرایط علّی رانشی و کششی، به «آپارتمان-نشینی» به عنوان یک شیوه سکونتی روی آورده و در این راستا راهبرد «آپارتمان‌گرایی» را به عنوان یک شیوه زندگی اتخاذ می‌کنند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله‌گر است و پیامدهای مثبت و منفی به دنبال دارد. آنچه در تحقیق حاضر دستاوردی جدید محسوب می‌گردد، تأکید بر مقوله «جنسیت زنانه» در درک پدیده‌ها و ساخت مفهوم «آپارتمان‌گرایی» و نشان دادن وجه تمایز آن با مفهوم «آپارتمان‌نشینی» است.

کلیدواژه‌ها


  • ×     اسماعیلی، محمود. راهنمای جامع آپارتمان­نشینی، تهران: شهر (1391).

    ×     ایمان، محمدتقی. مبنای پارادایمی روش­های تحقیق کّمی و کیفی در علوم انسانی. قم: حوزه و دانشگاه. (1388).

    ×     جهانگیری، جهانگیر؛ عبدالعلی لهسایی­زاده و محمدکریم منصوریان. «بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آپارتمان­نشینی در استان فارس»؛ مطالعات اجتماعی ایران. س 1. ش 1. (1385).

    ×     ربانی، رسول. جامعه­‌شناسی شهری. تهران: سمت. (1385).

    ×     زیمل، جورج. کلانشهر و حیات ذهنی. ترجمه­ی یوسف اباذری. نامه علوم اجتماعی. س 6. ش 3. (1372).

    ×     شاه­آبادی، زارع و اکبررحمت­الله ترکان. «بررسی عوامل مؤثر بر نگرش زنان نسبت به آپارتمان­نشینی در شهر یزد (مطالعه تطبیقی زنان آپارتمان­نشین و ویلانشین)، مطالعات راهبردی زنان. ش 65. (1393).

    ×  شاه­آبادی، زارع؛ اکبررحمت­الله ترکان و آریز خدادادی. «سنجش نگرش زنان یزد درباره آپارتمان­نشینی». مطالعات جامعه­شناختی شهری. ش 11. (1393).

    ×     سرگزی، زینب. «آپارتمان­نشینی در شهرهای اسلامی و مشکلات فرهنگی ناشی از آن (مورد مطالعه: شهر زاهدان)» پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا. دانشگاه سیستان و بلوچستان. (1389).

    ×     سلیمی، علی و محمد داوری. جامعه­شناسی کجروی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. (1385).

    ×     شارع­پور، محمود. جامعه­شناسی شهری. تهران: سمت. (1387).

    ×     صدری­افشار، مزدک و دیگران. «مسائل اساسی بلندمرتبه­‌سازی: برگزیده از آخرین چاپ کتاب معروف ولفگانگ شولر و مقالات چهارمین کنفرانس جهانی ساختمان­های بلند 1990». تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، (1375).

    ×     فخرایی، سیروس. «پیامدهای اجتماعی آپارتمان­نشینی (مورد مطالعه: شهر مراغه)». مطالعات علوم اجتماعی ایران. س 9. ش 35. (1391).

    ×     فلاح،‌ محمدجواد. اخلاق همسایه­داری و آپارتمان­نشینی. تهران: نشر. (1392).

    ×     کامران، فریدون؛ حسینی، سیداحمد و خدیجه ذبیحی­نیا. «بررسی مشکلات فرهنگی-اجتماعی زندگی آپارتمان­نشینی شهر پردیس». پژوهش اجتماعی. س2. ش 5. (1388).

    ×     کرایب، یان. نظریه اجتماعی کلاسیک. ترجمه­ی شهناز مسمی­پرست. تهران: آگه. (1382).

    ×     کوزر، لوئیس. زندگی و اندیشه بزرگان جامعه­شناسی. ترجمه­ی محسن ثلاثی. تهران: علمی. (1394).

    ×     کندال، دیانا الیزابت. جامعه­شناسی معاصر، ترجمه­ی فریده همتی، تهران: جامعه­شناسان. (1392).

    ×     گوتدینر، مارک و لزلی باد. مفاهیم اساسی در مطالعات شهری. ترجمه­ی عبدالرضا ادهمی. تهران: بهمن­برنا. (1390).

    ×     مشهودی، مسعود. «تأثیر نحوه طراحی مجتمع مسکونی در مدیریت بهره­برداری». مجموعه مقالات همایش فناوری در صنعت ساختمان و مسکن. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی. (1380).

    ×     ناصری، علی­محمد و احسان تقوی. «آپارتمان­نشینی در شهرهای ایرانی اسلامی و مشکلات اجتماعی و فرهنگی ناشی از آن (نمونه مورد مطالعه: مسکن مهر بروجرد)». معماری سبز. س3. ش 6. (1396).

    ×     والی­من، نیکولاس،  روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه­ی محسن نیازی، فریدون بهادرانی و مصطفی صلابت. تهران: پندارپارس. (1387).

    • Ø Bandes, M. Urban social theory: city, self and society. Oxford: Oxford University Press. (2004).
    • Ø Booth, A. “Crowding and Family Relations”. American Sociological Review. 41: 308-321. (1976).
    • Ø Fanning, D. “Families in Flats”. British Medical Journal. 382-386. (1967).
    • Ø Gifford, R. “Consequences of Living in High-Rise Buildings”. Architectural Science Review. 50(1): 1-16. (2007).
    • Ø Hall, E.T. The hidden dimension. New York: Anchor. (2000).
    • Ø Keyes, C.L.M. & A. Shapiro. Social well-being in the united states: A Descriptive Epidemiology. Chicago: University of Chicago Press. (2004)
    • Ø Lee, I.K. & D.W. Yeom.“comparative study for Satisfaction level of green apartment”. Builiding and Environment. 46(9). (2011).
    • Ø Marsella, A. & M. Scudero & P. Gordon. “The effect of dwelling density on mental in Filipino”. Jornal of Health and Social behavior ,11: 288-294. (1970).
    • Ø Mitchell, R.E. “Some Social Implications of Hige Density Housing”. American Sociological Review. 36: 18-29. (1971).
    • Ø Parsons, T. & E.A. Shils. Toward a general theory of action. Harvard: Harvard University Press. (1962).
    • Ø Rainwater, L. “Fear and the House-as-Haven in the Lower Class”. Journal of the American Institute of Planners. 32(1): 23-31. (1966).
    • Ø Raven, J. “Sociological Evidence on Housing”. Architectural Review. 142: 382-386. (1967).
    • Ø Wirth, L. “Urbanism as a way of life”. American Jornal of Sociology. 44. (1938).