حقوق بانوان متهم در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی

3 مدیر حقوقی دانشگاه پیام نور استان مازندران

10.22095/jwss.2019.105757

چکیده

برقراری عدالت کیفری یکی از مهم‌ترین آرزوهای بشر در طول تاریخ بوده که تحقق آن در پرتو برگزاری دادرسی عادلانه مبتنی‌بر فراهم کردن حق دادخواهی و دفاع ممکن خواهد شد. آسیب‌پذیری زنان که بیش از هرچیز در بزه‌دیدگی آنها نقش دارد، زنان را شایسته‌ی حمایت‌های ویژه‌ای می­کند. پیشگیری از بزه‌دیدگی دوباره‌ی زنان –به‌ویژه بزه‌دیدگی قضایی در جریان دادرسی‌های کیفری- ایجاب می‌کند که از زنان، چه در مقام شاکی و بزه‌دیده و چه در مقام متهم در سطح سیاست جنایی تقنینی و قضایی کشور، حمایت‌های مناسب شود. در قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری یا سایر مقررات و آیین‌نامه‌ها حقوق زیادی برای متهمان پیش‌بینی شده است. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است و حقوقی که متهمان زن در راستای عدالت قضایی از آن بهره‌مندند، به اختصار بیان می‌شود. صرف‌نظر از اینکه قوانین دادرسی اصولاً باید براساس ویژگی انسانی و تفاوت جنسیتی تصویب شوند، زنان متهم در فرایند دادرسی نیازمند نگرش افتراقی و حمایت‌های ویژه‌ای هستند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • باقری‌نژاد، زینب، 1388. بررسی تطبیقی پلیس در حمایت از کودکان شاهد جرم، تهران: حدیث کوثر.
  • پرنزلر، تیم و جوجینیا سین کلایر، 1396. «وضعیت افسران پلیس زن؛ یک بررسی بین­المللی»، ترجمه نبی‌اله غلامی و الهام قائدرحمتی، پلیس زن، ش 26.
  • جشان، داوود، ١٣٨١. مصاحبه و بازجویی جنایی، تهران: اندیشه خرداد.
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، 1387. مقدمه عمومی علم حقوق، تهران: گنج دانش.
  • --------------------، 1370، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
  • جعفری، عباس، 1385. «بررسی حق حریم خصوصی». تعالی حقوق، سال اول، ش 2.
  • خالقی، علی، 1387. آیین دادرسی کیفری. تهران: شهر دانش.
  • --------، 1394. نکته‌ها در آیین دادرسی کیفری، تهران: شهر دانش.
  • رایجیان اصلی، مهرداد، 1384. بزه‌دیده شناسی حمایتی، تهران: دادگستر.
  • رجبی، ابراهیم، 1390، «پلیس زن و حقوق شهروندی زنان بزهکار و بزه دیده در جرایم مواد مخدر و روان‌گردان»، پیشگیری از جرم، ش 21.
  • رحیمی‌نژاد، اسماعیل، 1387. کرامت انسانی در حقوق کیفری، تهران: میزان.
  • شاملو، باقر، 1383. «اصل برائت در نظام‌های نوین دادرسی»، علوم جنایی (مجموعه مقالات)، تهران: سمت.
  • شایگان، فریبا، 1382. «مبانی و اصول به‌کارگیری پلیس زن»، دانش انتظامی، ش 3.
  • شریفیان، جمشید، 1380. راهبرد جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق بشر در سازمان ملل متحد، تهران: وزارت امور خارجه.
  • صابری، محمود و عبدالرسول دانش‌نژاد، 1393. «جایگاه آموزش ضابطان در فرآیند دادرسی کیفری با تأکید بر قانون جدید آیین دادرسی کیفری 1392»، علوم انتظامی، ش 4.
  • غروی، سیدمحمدجواد، 1373. مبانی حقوق در اسلام، اصفهان: جهاد دانشگاهی.
  • غفاری، هدی و عاطفه عباسی کلیمانی، 1385، «مروری بر حقوق متهم در نظام حقوقی ایران با رویکردی بر اسناد فراملی»، ندای صادق، ش 43.
  • قاسم پور، ابوالقاسم، 1381، ضابطان قوه قضاییه و وظایف آنها، تهران: افق امید.
  • محمدزاده، جواد، 1394. تأثیر جنسیت مجرم به صدور قرارهای تأمینی و احکام کیفری از منظر جرم‌شناختی، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات شاهرود به راهنمایی عسل عظیمیان).
  • محمدی، همت، اکبر وزوایی و ایوب نوریان، 1395. «مشارکت سازمان‌های مردم ‌نهاد در فرایند کیفری»، تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ش 2.
  • محمدنسل، غلامرضا، 1387. پلیس و سیاست پیشگیری از جرم، تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا.
  • موذن‌زادگان، حسنعلی و عباس تدین، 1393. «زن در آیین دادرسی ایران و فرانسه»، پژوهش حقوق کیفری، ش 6.
  • مهرپور، حسن، 1379. مباحثی از حقوق زن از منظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بین‌المللی، تهران: مؤسسه اطلاعات.
  • مهرا، نسرین، 1384. زن و حقوق کیفری، تهران: سلسبیل.
  • موسوی چلک، سیدحسن، 1397. «رویکرد قانون در برابر مجازات مادران مجرم چیست»؟
http://www.iribnews.ir/009BJ0

  • مهرا، نسرین، 1384. مجموعه مقالات نخستین همایش بین‌المللی زن در حقوق کیفری؛ گذشته، حال، آینده، تهران: سلسبیل.
    • Ø "Married Women's Property Act, 1848.  New York State". Womenshistory.about.com. Retrieved 30 August 2011.
    • Ø Hosken, Fran P. “Towards a Definition of Women's Rights” in Human Rights Quarterly, Vol. 3, No. 2. (May 1981).
    • Ø Coyle, Andrew 2002. International Centre for Prison Studies. 2nd ed. London, 130-133.
    • Ø FAO (1996). Women and Agriculture, Plane of Action for Women in Development.Fao pub.
    • Ø UN Office on Drugs and Crime and the Organisation for Security and Cooperation in Europe, Criminal Justice Assesment Toolkit; Costudial and Non-custodial Measures: 2 Detention prior to adjudication ((UN Office on Drugs and Crime and OSCE).
    • Ø Recommendation Rec (2006) 13 of Committee of Ministers of the counsil of Europe to member state on the use of remand in custody (adopted 27 setember 2006).
    • Ø Acocal, L (1998), quoted in Bastick, M (2005), Commentary on the Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (Quaker united Nation Office).
    • Ø Townhead, Laurel, 2007, Pre-Trial Detention of Women and its impact on their children, Quaker United Nation Office.
 

فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)

دوره 21، 84(تابستان1398)
تابستان 1398
صفحه 115-132

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار