Evaluation of the perception of conflict between male guardianship and female moral dignity

Document Type : Original Article

Author

PhD student in Islamic ethics, Faculty of Theology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

Abstract

Verse 34 of Surah Nisa is one of the challenging verses of the Holy Qur'an in the field of women. Different and contradictory readings of it have been presented by Islamic commentators, jurists and scholars, and the mention of the guardianship of men over women in it has given rise to anti-Islamic doubts or interpretations. has provided a feminist interpretation of the Qur'an. Considering the serious gap in the field of interdisciplinary research on Quran and ethics, the present research tries to answer the question "How can the concept of male guardianship over women with the moral dignity of women be solved?" Answer with analytical-critical method. In this regard, after explaining the concept of conflict between guardianship and the principle of dignity, he has tried to find the roots of the concept of conflict and has reached two important roots; The wrong idea of ​​consistency and the wrong idea of ​​dignity. By presenting the selected meaning of guardianship and redefining dignity in Islamic culture, this research has shown that basically there is no contradiction between guardianship and moral principles, and the spirit of guardianship leads to the respect of women and the balance of her position compared to men. , is based on real moral material.

Keywords

Main Subjects


  • قرآن کریم
  • آرامش، کیارش، (1390). «کرامت انسانی در اخلاق زیست-پزشکی»، اخلاق و تاریخ پزشکی، ش 3.
  • آلوسی، محمود بن عبدالله، (1415 ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
  • ابن اشعث، محمد بن احمد، الاشعثیات (الجعفریات)، تهران، مکتبه النینوی، (بی‌تا).
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل، (1421 ق). المحکم و المحیط الأعظم، بیروت، دار الکتب العلمیه.
  • ابن عاشور، محمد طاهر، (1420 ق). تفسیر التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414 ق). لسان العرب، بیروت، دارالفکر و دار صادر.
  • ابوالسعود، محمد بن محمد، (1983 م). تفسیر ابی السعود، ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
  • ازهری، محمد بن احمد، (1421 ق). تهذیب اللغه، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
  • امام‌جمعه، ریحانه و دیگران، (1400). «بررسی آموزشی-تربیتی موضوع قوامیت مردان بر زنان در پرتو آموزه‌های قرآن کریم»، پژوهش‌های اخلاقی، ش44.
  • بلاغی، محمدجواد، (1420 ق). آلاءالرحمن، قم، بنیاد بعثت.
  • بهشتی، سعید و مریم احمدی نیا، (1385). «تبیین نظریه تربیتی فمینیسم و نقد آن از منظر تعلیم و تربیت اسلامی»، تربیت اسلامی، ش3.
  • بهی، محمد، (1362). مفاهیم اخلاقی و عقیدتی قرآن، ترجمه سیدمحمدصادق سجادی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1418 ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
  • توکل­نیا، مریم و حسومی، ولی‌الله، (1397). «بررسی شبکه معنایی حرف جر علی در قرآن با رویکرد شناختی»، آموزه‌های قرآنی، ش 28.
  • جزایری، سیدحمید و مجید دهقان، (1392). «ماهیت قوامیت»، مطالعات جنسیت و خانواده، ش 1.
  • جعفری کرمانشاه، سیدعبدالصالح و دیگران، (1393). «بررسی سنجه‌های کرامت انسانی»، اخلاق و تاریخ پزشکی، ش 6.
  • جمعی از نویسندگان، (1426 ق). موسوعة نضرة النعیم فی مکارم اخلاق الرسول الکریم، جده، دارالوسیلة.
  • جوادی آملی، عبدالله، (1398). تسنیم تفسیر قرآن کریم، قم، مؤسسه اسراء.
  • ـــــــــــــ (1385). زن در آینه جلال و جمال، قم، مؤسسه اسراء.
  • ـــــــــــــ (1366). کرامت در قرآن، قم، رجاء.
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، (1376 ق). الصحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دار العلم للملایین.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، بیروت و دمشق، دار القلم و الدار الشامیة.
  • رجبی، محمود، (1396). انسان‌شناسی، قم، مؤسسه امام خمینی، (ره).
  • رحیمی سجاسی، مریم، عبدالحسین کلانتری و طوبی شاکری گلپایگانی،(1401).«شکاف عرف و شرع در ارتباط با حقوق زن در نقش همسری»، مطالعات راهبردی زنان، د25، ش 97.
  • رشید رضا، محمد، (1426 ق). تفسیر القرآن الحکیم، بیروت، دارالکتب العلمیة.
  • رهنمایی، سیداحمد، (1397). مبانی ارزش‌ها، تهران، سمت.
  • زمخشری، محمود بن عمر، (1407 ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی.
  • ــــــــــ، (1979 م). أساس البلاغه، بیروت، دار صادر.
  • سروش، عبدالکریم، (1378). «قبض و بسط حقوق زنان»، زنان، ش 59.
  • سلطان احمدی، جلال و دیگران، (1397). «بازخوانی حقوقی- فقهی ضرب زن در متون دینی و آرای امام خمینی»، پژوهشنامه متین، ش 78.
  • سها، (1393). نقد قرآن، منتشرشده در: azadieiran2.wordpress.com
  • سیوطی، جلال‌الدین، (1428 ق). الجامع الصغیر، بیروت، دارالفکر.
  • شعبانپور، محمد و دیگران، (1398). «تبیین مؤلفه‌های قرآنی قوامیت مردان با تأکید بر کاربست سنجه‌های مصلحت در فقه شیعه»، فقه و حقوق خانواده، ش 70.
  • صاحب بن عباد، اسماعیل، (1414 ق). المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب.
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه، (1376). الأمالی، تهران، کتابچی.
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین، (1430 ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
  • طبرسی، فضل بن حسن، (1412 ق). جوامع الجامع، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
  • ـــــــــــــــــــ، (1372). مجمع‌البیان، تهران، ناصرخسرو.
  • طبری، محمد بن جریر، (1412 ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفة.
  • طریحی، فخرالدین، (1375). مجمع البحرین، تهران، مرتضوی.
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث‏العربی، (بی‌تا).
  • طوسی، خواجه‌نصیرالدین، (1413 ق). اخلاق ناصری، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه.
  • عظیم­زاده اردبیلی، فائزه، (1387). «قوامیت مرد از نگاه قرآن کریم و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان»، اندیشه دینی، ش 26.
  • علائی رحمانی، فاطمه، (1383). «بررسی تحلیلی قوامیت در آیه الرجال قوامون علی النساء»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، ش 1.
  • علی، جواد، (1413 ق). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد، جامعة بغداد.
  • غزالی، ابوحامد محمد، (بی‌تا). إحیاء علوم الدین، بیروت، دار الکتاب العربی.
  • فاضل میبدی، محمدتقی، (1394). مجموعه مقالات شریعت، عرف و عقلانیت، تهران، هرمس.
  • فخر رازی، محمد بن عمر، (1420 ق). التفسیر الکبیر: مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
  • فرامرز قراملکی، احد و علی‌اکبر ناسخیان، (1395). قدرت انگاره، تهران، مجنون.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، (1409 ق). العین، قم، هجرت.
  • فضل‌الله، محمدحسین، (1419 ق). من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک.
  • فیض کاشانی، محمدمحسن، (1417 ق). المحجة البیضاء، قم، مؤسسه النشر الإسلامی.
  • ــــــــــ (1415 ق). تفسیر الصافی، تهران، مکتبة الصدر.
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، (1415 ق). القاموس المحیط، بیروت، دار الکتب العلمیة.
  • قانع، سید مسعود، (1393). مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • قرطبی، محمد، (1364). الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو.
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • کدیور، محسن، (1390). بازخوانی حقوق زنان در اسلام، عدالت مساواتی به‌جای عدالت استحقاقی، منتشرشده در: https://kadivar.com/8931
  • مجتهد شبستری، محمد، (1379). نقدی بر قرائت رسمی از دین، (بحران‌ها، چالش‌ها، راه‌حل‌ها)، تهران، طرح نو.
  • ـــــــــــــــــ (1381).«زنان، کتاب و سنت»، زنان، ش 57.
  • محلی، محمد بن احمد، (1416 ق). تفسیر الجلالین، تحقیق جلال‌الدین سیوطی، بیروت، مؤسسه النور.
  • محمدی اصل، عباس، (1383). «موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران»، رفاه اجتماعی، ش 12.
  • مصباح یزدی، محمدتقی، (1380). نظریه حقوقی اسلام، قم، مؤسسه امام خمینی، (ره).
  • مصطفوی، حسن، (1374). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • مطهری، مرتضی، (1384). مجموعه آثار استاد مطهری، تهران: صدرا.
  • مغربی، نعمان بن محمد، (1385 ق). دعائم الاسلام، قم، مؤسسه آل البیت.
  • مقاتل بن سلیمان، (1423 ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
  • ملکیان، مصطفی، (1379). «زن، مرد، کدام تصویر»، زنان، ش 64.
  • مهریزی، مهدی، (1393). قرآن و مسئله زن، تهران، علم.
  • هاشمی علی‌آبادی، سید احمد، (1394). «بررسی شبهه اخلاقی سلب کرامت زنان در صدر آیه 34 سوره نساء»، پژوهش‌های اخلاقی، ش 2.
  • Al-Hibri, A (2003). “An Islamic Perspective on Domestic Violence”, Fordham International Law Journal, 27, 1, 195-224.
  • Al-Hibri, A (1997). “Islam Law and Custom- Redefining Muslim Women’s Rights”; American University Journal of International Law and Policy, 12, 1, 1-44.
  • Bayertz, K, Human, d (1996). philosophical origin and scientific erosion of an idea (translated info English by Kirkby SL); in: Bayertz K. Sanctity of Life and Human Dignity. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, p 73- 90.
  • Feinberg J & Narveson J (1970). The nature and value of rights, The Journal of Value Inquiry, V.4, p 243- 260.
  • Hailer, M, Ritschl, D (1996). The general notion df human dignity and specific arguments in medical ethics. In: Bayertz K. Sanctity of Life and Human Dignity. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, p 91- 106.
  • Jaggar L (2001). Feminist Ethics, Encyclopedia of Ethics, ed. Lawrence C. Becker,V.1, p 528.
  • Kamali, MH (2002). The Diglity of Man: an Islamic Perspective. Cambridge: The Islamic Text Society.
  • Shulman, A (2008). Bioethics and the question of human dignity. In: Human Dignity and Bioethics: Essays Commissioned by the presidents Council on Bioethics. Washington, D,C: Government printing Office, p 3- 18.
  • American Heritage Publishing Company (1992), The American Heritage dictionary of the English language, 3rd edn, Houghton Mifflin.
  • E Hill, T (1992). Dignity as practical Reason in Kant's Moral Theory. New York, Cornell UniversityPress.

Vojdani, F and Roohi Barandagh, K (2018). RESPECT FOR OTHERS FROM ATTITUDE TO BEHAVIOUR AN ISLAMIC VIEW. European Journal of Science and Theology, V.14, No.4, p 151-164