A Survey on the Mother Custodial Role in Facing Father Abuse in His Guardianship and Custody Role

Document Type : Original Article

Authors

Abstract

Natural guardianship and custody are two crucial legal institute derived from Imamie Jurisprudence with a dual nature of right-duties. They are considered as supportive instruments for upbringing and educating the children as the most vulnerable and decisive segment of each society. The two institutes have a wide spread domain and conditions which led to their conceptual and legal discrepancies, despite of their similarities. Mental relinquishment toward the term custody cause us to concentrate on the meaning of educating and up-bringing in divorce period; however it embraces in fact the marital status as well. Mother's custodial role is realized in executive and supervision aspects. This role is of great importance, concerning the wide guardianship and authority of father and the possibility of his abuse of the child's physical and mental weakness as well as refusing to conduct his custodial and guardianship duties. The importance is rooted in achieving the child happiness and avoiding the child trauma. Therefore, in this paper we are going to explore and explain the main characteristics of the natural guardianship and custody according to Imamie jurisprudence and law in a comparative method. Then, we have presented solutions for probable contradictions in parental decisions for the children in marital period as well as evidences and proving ways for mother and judicial officials to resort, when they face father's harmful and corruptive decisions for his child.

Keywords


  • ابن‌منظور، محمدبن‌ مکرم 1414ق. لسان العرب، بیروت، دار صادر.
  • أزهری، محمد 1422ق. معجم تهذیب اللغة، تحقیق ریاض زکی، بیروت، دارالمعرفة لبنان.
  • اسدی، لیلا سادات 1390. حقوق کیفری خانواده، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
  • امامی، حسن1376. حقوق مدنی، تهران، دانشگاه تهران.
  • آل بحرلعلوم، سید محمد1362ق. بلغةالفقیه، تهران، مکتبةالصادق.
  • بیگدلی، سعید، «مشکلات و خلأهای قانونی نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران»،  ندای صادق، سال 16،  ش55، (1390).
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر 1381. ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
  • جمعی از مؤلفان 1385. تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  • حائری شاهباغ، سید علی 1338. شرح قانون مدنی، تهران، وزارت دادگستری.
  • حلّی، حسن بن یوسف 1378ق. ایضاح الفوائد، قم، اسماعیلیان.
  • ــــــــ.. تذکرةالفقهاء، تهران، المکتبه المرتضویه.
  • ــــــــ.1413ق. قواعدالاحکام، قم، نشراسلامی.
  • خوانساری، سید احمد1389ق.جامع‌المدارک، تهران، مکتبه الصدوق.
  • خوئی، سید ابوالقاسم 1975م. مبانی تکمله المنهاج، نجف، مطبعه الادب.
  • ــــــــ.. مصباح الفقاهه.
  • ــــــــ.1410ق.منهاج الصالحین، قم، مدینۀ العلم.
  • دانش، تاج زمان 1387. دادرسی اطفال در حقوق تطبیقی، تهران، میزان.
  • راغب الاصفهانی، حسین 1420ق. المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالمعرفه.
  • صدر، سید محمد1417ق.ماوراءالفقه، بیروت، دارالاضواء.
  • طباطبائی، سید علی 1418ق. ریاض المسائل، بیروت، دارالهادی.
  • طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم1399ق.العروه الوثقی، تهران، المکتبه‌ الاسلامیه.
  • طریحی، فخرالدین1375.مجمع‌البحرین، تصحیح احمد حسینی اشکورى، تهران، مرتضوى‏.
  • طوسی، محمد1387ق.المبسوط فی الفقه الامامیه، تهران، المکتبه المرتضویّه.
  • عاملی، باقر 1359. حقوق خانواده، تهران، مدرسه عالی دختران ایران.
  • عمید، حسن 1357. فرهنگ فارسی عمید، تهران، امیرکبیر.
  • عاملی، محمد بن مکی (شهید اول). القواعد و الفوائد، قم، دانشگاه مفید.
  • کاتوزیان، ناصر1389.دوره‌ی حقوق مدنی: خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • ــــــــ 1366.حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، تهران، بهنشر.
  • ــــــــ. 1387. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان.
  • گلپایگانی، محمد رضا 1372. مجمع المسائل، قم، دارالقرآن الکریم.
  • گلدوزیان، ایرج 1386. محشای قانون مجازات اسلامی، تهران، ماجد.
  • محقق حلّی، جعفر بن حسن 1408ق. شرایع الاسلام، قم، اسماعیلیان.
  • معاونت آموزشی قوه قضاییه 1387. رویه‌ی قضایی ایران در ارتباط با دادگاه‌های خانواده، تهران، جنگل.
  • مغنیه، محمدجواد 1379. فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی احوال شخصیه، ترجمه‌ی مصطفی جبّاری و حمید مسجدسرایی، تهران، ققنوس.
  • نجفی، محمدحسن. جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
  • نراقی، مولی احمد.، رسائل و مسائل.
  • نقیبی، سید ابوالقاسم. «استقلال دختر در ازدواج و آراء مربوط به آن»، ندای صادق، سال 13، ش39، (1387).
  • ـــــــ، «سوء استفاده از حق در حقوق خانواده از منظر فقه امامیه و حقوق ایران»، ندای صادق، سال 12، ش47، (1386).
  • وکیلی، مهدی 1392. بررسی فقهی حقوقی جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت، اصفهان، حیات طیبه.
  • ولایی، عیسی 1374.فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، 1374. تهران، نی.
  • آشتیانی، محمود 1359ش.نکاح، مشهد، خراسان.
  • جبعی عاملی (شهیدثانی)، زین‌الدین1994م.شرح اللمعه الدمشقی، بیروت، الاعلمی.
  • حرّ عاملی، محمدبن حسن.وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
  • عاملی، سید محمد 1413ق. نهایه‌المرام فی شرح مختصرشرائع الاسلام، قم، نشراسلامی.
  • عاملی، زین الدین، 1416ق.مسالک الافهام، قم، المعارف الاسلامیه.