A Study on status and discourse analysis of social theorizations from a desirable family pattern in Iran

Document Type : Original Article

Authors

Abstract

one of the objects and achievements of the theorization in the context of family social studies has always been pattern-making from this fundamental institution of society. Such theorizations are usually arisen from a particular discourse. Hence, there is an epistemological mutuality between a family pattern, as the theory’s consequence, and a particular discourse. In conjunction with reviewing and classifying the existing literature through the application of the discourse analysis method, this paper tries to represent civil-modern and Iranian-Islamic family patterns, which are two dominant spectrums of theorization for social studies of family. Overall, it seems that, despite of having some positive features in the civil-modern pattern, the Iranian-Islamic pattern has more potential advantages.

Keywords


- آزاد ارمکی، تقی 1390. جامعه شناسی خانواده‌ی ایرانی، تهران، سمت.
- آزاد ارمکی، تقی و مهناز زند و طاهره خزاعی. «روند تغییرات فرهنگی اجتماعی خانواده‌ی تهرانی طی سه نسل»، فصل نامه‌ی علوم انسانی دانشگاه الزاهرا (س)، سال 12 و 13 ش 44 و 45، (1382).
- آقاگل زاده، فردوس 1385. تحلیل گفتمان انتقادی، تهران، علمی و فرهنگی.
- احمدی، حمید 1388. بنیادهای هویت ملی ایرانی، تهران، پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- امیری، مجتبی. «روش شناسی آسیب شناسی خانواده و دست‌یابی به الگوی بهینه با رویکرد بومی، پژوهش‌نامه وابسته به پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک، ش 45، (1388).
- بابایی، محبوبه. الگوی خانواده و سبک فراغت جنسیتی در تهران، خانواده و پژوهش، سال 2، ش 3، (1384).
- باقری، شهلا. راهبرد نظریه‌پردازی در جامعه‌شناسی جنسیت و جامعه‌شناسی خانواده، مطالعات راهبردی زنان،  سال 13، ش50،‌ (1389).
- بستان، حسین. «تشیع و تأثیر آن بر خانوادهدر ایران»، شیعه شناسی، سال 3، ش 11، (1384).
- بستان، حسین و همکاران 1385. اسلام و جامعه شناسی خانواده، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- بلیکی، نورمن 1387. طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران، نی.
- بیرو، آلن 1370. فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه‌ی باقر ساروخانی، تهران، کیهان.
- جلایی پور، حمید رضا. «دموکراسی گفت و گویی با اشاره‌ای به ایران»، جامعه‌شناسی ایران، ش 17، (1383).
- ------------ . «چرا خانواده‌ی مدنی در ایران رهایی بخش است؟»، زنان، ش 130، (1385).
- ------------ . «ایران جامعه‌ای مدرن اما بد قواره»، بازتاب اندیشه، ش 89 و 90، (1386).
- جلایی پور، حمید رضا و جمال محمدی 1388. نظریه‌های متأخر جامعه شناسی، تهران، نی.
- جلایی پور، محمدرضا. «چشم انداز خانواده»، بازتاب اندیشه، ش 44، (1382).
- جمعی از پژوهشگران 1391. جریان شناسی گفتمان‌های همسو و معارض انقلاب اسلامی، تهران، اندیشکده‌ی راهبردی تبیین.
- دارابی، علی 1389. جریان شناسی سیاسی در ایران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
- دفتر مطالعات تحقیقات زنان حوزه‌ی علمیه‌ی قم. «خانواده‌ی امروز و آسیب‌های آن»، بسته‌ی مقاله، ش 15، (1392).
- نوابی نژاد، شکوه. «آسیب‌ها و الگوهای مطلوب خانواده»، زن و خانواده، تهران، دبیرخانه نشست اندیشه‌های راهبردی، (1391).
- رضایی، جمال و علی اصغر نراقی. «بررسی الگوی خانواده‌ی سالم در سیره‌ی پیامبر اسلام(ص)»، فدک، سال 1، ش ش، (1389).
- سالاری‌فر، محمد رضا 1385. خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
- سلطانی، سید علی اصغر. «تحلیل گفتمان به مثابه‌ی نظریه و روش»، علوم سیاسی، سال 7، ش 28، (1383).
- سلطانی، مهدی. « الگوی ساختار خانواده‌ی مطلوب از دیدگاه اسلامی»، معرفت، سال 2، ش 3، (1390).
- شکربیگی، عالیه 1390. مدرن گرایی و سرمایه ی اجتماعی خانواده: درآمدی بر جامعه شناسی خانواده در ایران، تهران، جامعه‌شناسان.
- صادقی فسایی، سهیلا و ایمان عرفان منش. «تحلیل جامعه شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ی ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی»، زن در فرهنگ و هنر، دوره ی 5، ش 1، (1392).
- عرفان منش، ایمان. بازنمایی الگوهای خانواده و مناقشات گفتمانی آن ها در ایران، (پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته‌ی جامعه شناسی، دانشگاه تهران) 1392.
- علوی تبار، علی رضا. «خانواده‌ی سنتی گزینه‌ای نا ممکن»، بازتاب اندیشه، ش 95، (1386).
- فاضلی، نعمت اله و شیوا علینقیان. «گونه شناسی الگوهای در حال ظهور زندگی خانوادگی در شهر تهران»، مجموعه مقاله‌های اعضای کارگروه زنان و فرهنگ شهری، (1391).
- فرکلاف، نورمن 1379. تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه‌ی فاطمه شایسته پیران و همکارن، تهران، مرکز مطالعات و - تحقیقات رسانه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379.
- قائمی، علی 1363. نظام حیات خانواده در اسلام، تهران، انجمن اولیا و مربیان.
- قوامی، نسرین السادات. گونه شناسی انواع خانواده های بازنمایی شده در فیلم های تلویزیونی، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته ی مطالعات زنان، دانشگاه تهران)، (1388).
- گاردنر، ویلیام 1386. جنگ علیه خانواده، ترجمه‌ی معصومه محمدی، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
- گیدنز، آنتونی 1382. جامعه شناسی، ترجمه‌ی منوچهر صبوری، تهران، نی.
- مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران 1386. بررسی عوامل مؤثر در تحکیم خانواده، تهران.
- مطهری، مرتضی 1357. نظام حقوق زن در اسلام، قم، صدرا.
- ------------ 1385. انسان و ایمان، تهران، صدرا.
- معین، محمد 1378. فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
- مک دانل، دایان 1380. مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه‌ی حسین علی نوذری، تهران، فرهنگ گفتمان.
- مک کارتی، جین ریبنز و روزالیند ادواردز 1390. مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده، ترجمه‌ی محمد مهدی لبیبی، تهران، علم.
- نصر، سید حسین 1384. جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه‌ی مرتضی اسعدی، تهران، طرح نو.
- نقوی، محمد علی 1377. جامعه شناسی غربگرایی، تهران، امیرکبیر.
- ون داک، تئون ادریانوس 1382. مطالعاتی در تحلیل گفتمان، ترجمه‌ی پیروز ایزدی و همکاران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- Gee, James Paul 1999. An Introduction to discourse analysis: Theory and method, Routledge.
- Hakim, Catherine 2003. Models of the Family in Modern societies: Ideal & Realities, England, Ashgate.
- Nimkoff, M.F 1965. Comparative Family System, Boston, Houghton Mifflin.
- Wodak, Ruth 2001. What CDA is about? (a summary of its history important concepts and its developments in Method of Critical Discourse Analysis), London, Sage Publication.
- مصاحبه‌ی غلام‌رضا گودرزی، 19/01/1391،www.olgu.ir
- مصاحبه‌ی محمد رضا زیبایی نژاد، 27/10/1391، www.isna.ir
- مصاحبه ی حسین بستان، 26/9/1391؛  www.mehrnews.com
- دبیرخانه ی امور تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، www.oiip.ir
.