تعلیق مهریه در عقد نکاح

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

یکی از مباحث اختلافی میان اندیشمندان فقه و حقوق عقد معلق و آثار اقسام تعلیق است. در این بین، تعلیق مهریه به دلیل اختلاف در ماهیت و نوع ارتباط آن با عقد نکاح و بطلان نکاح معلق، می‌تواند محل بحث و تأمل باشد که در آثار علمی این مورد بررسی نشده ‌است. جایگاه متفاوت مهریه در نکاح موقت و دائم، آثار مختلف تعلیق در انشاء و تعلیق در منشأ، وضعیت مهریه‌ی معلق در موارد انحلال نکاح، تحقق یا عدم تحقق معلق‌علیه قبل یا بعد از وقوع نزدیکی و محاسبه به نرخ روز مهریه‌ی معلق مباحثی هستند که در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی بررسی شده‌‌اند. به اجمال می‌توان گفت، تعلیق مهریه به طور مطلق نکاح موقت را باطل می‌کند، اما تعلیق مهریه در نکاح دائم به دلیل ماهیت قراردادی و مستقل مهریه از نکاح، ممکن است؛ هر چند تعلیق در انشاء و منشأ آثار متفاوت دارد.    

کلیدواژه‌ها

مراجع

 
 
 
  • ابن ادریس حلی، ابی جعفرمحمدبن منصوربن احمد 1428. السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، النشر الاسلامی.
  • ابن براج، قاضی عبدالعزیز 1406.المهذّب، قم، النشر الإسلامی.
  • ابن‌زهره، حمزه‌بن علی 1417. غنیه النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق (ع).
  • ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله، بی‌تا. الاشارات و التنبیهات، قم، دفتر نشر الکتاب.
  • ابن فهدحلّى، جمال‌الدین احمدبن محمد اسدى 1407. المهذب البارع فی شرح المختصر النافع‌، قم، انتشارات اسلامى.
  • ابن‌حمزه، محمدبن علی 1408. الوسیله الی نیل الفضیله، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی.
  • امامی، سید حسن 1374. حقوقمدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
  • انصاری،‌ مرتضی ‌1420. مکاسب،‌ قم، مجمع الفکر الاسلامی.
  • بحرانی،‌ یوسف. ‌حدائق الناضره، قم، نشر اسلامی.
  • ترحینی عاملی، سید محمد حسن ‌1427. ‌الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه، قم، ‌دار الفقه للطباعه و النشر.
  • تقی‌زاده، علی 1389. ضمانت مهریه، فصلنامه پژوهش حقوق، شماره بیست و نهم.
  • جرجانی، علی‌بن محمد 1370. التعریفات، تهران، ناصر خسرو.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر 1378. مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
  • ________________________ 1346. دانشنامه حقوقی، تهران، امیرکبیر.
  • ________________________ 1363. دائرة المعارف علوم اسلامی و قضایی، تهران، گنج دانش.
  • Ø        حرعاملی، محمدبن حسن 1416. وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشرعیه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  • حسینی‌مراغی، میرفتاح 1425. العناوین الفقهیه، قم، نشر اسلامی.
  • حقانی زنجانی، حسین 1350. حقوقخانوادهدراسلام، قم، دار التبلیغ اسلامی.
  • حکیم، محسن 1421. نهج‌الفقاهه، قم، دار الفقه.
  • حلی، محمدبن حسن‌‌بن‌ یوسف (علامه حلی) 1388. تذکرةالفقهاء، قم، موسسه آل البیت.
  • ____________________________________ 1387. ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع).
  • خمینی، سید روح‌الله 1363. کتاب‌البیع، قم، اسماعیلیان.
  • ________________ 1390. تحریرالوسیله، قم، اسماعیلیان.
  • خویی، سید ابوالقاسم 1422. مبانی تکمله المنهاج، قم، موسسه احیاء آثار الامام الخویی.
  • _________________ ‌1417. مصباح الفقاهه، ‌قم، انصاریان.
  • روحانی، سیدصـادق 1412. فقـه الصـادق، قم، دارالکتـاب (مدرسـه امـام صادق(ع)).
  • ________________ 1429. منهاج الفقاهه، قم، انوارالهدی.
  • ساردوئی‌نسب، محمد. «تحلیل حقوقی مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه»، مطالعات راهبردی زنان، ش 33، (1388).
  • سبزواری، 1388. مهذب الاحکام، قم، دارالتفسیر.
  • سید مرتضی، علی‌بن حسین (علم‌الهدی) 1415. الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، انتشارات اسلامی.
  • سعیدی، محمدعلی و عباسعلی وهاب‌زاده. «بررسی شرط عندالاستطاعه در مهریه»، آموزه‌های حقوقی، ش 13، (1389).
  • سلار دیلمی، حمزه‌بن عبدالعزیز 1387. المراسم العلویه، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.
  • سیستانی، سیدعلی 1416. منهاجالصالحین، قم، مکتب آیت‌الله العظمی سیستانی.
  • شبیری زنجانی،‌ موسی 1419. ‌کتاب النکاح، قم، رأی‌پرداز.
  • الشریف، محمدمهدی و همکاران. «پژوهشی در وضعیت نکاح و مهر سفیه در فقه و حقوق ایران»، حقوق اسلامی، ش43، (1393).
  • العاملی، محمدبن مکی (شهید اول). القواعد و الفوائد، قم، مکتبه داوری.
  • العاملی، زین‌الدین‌بن علی‌بن احمد (شهید ثانی) 1413. مسالکالافهامالیتنقیحشرائعالاسلام، قم، المعارف الاسلامیه.
  • علوی گرگانی، سیدمحمدعلی 1387. موجود در پایگاه اطلاع رسانی آیت الله علوی گرگانی، http://gorgany.ir.
  • شهیدی،‌ مهدی 1377. تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، حقوقدان.
  • صفایی، سیدحسین و اسدالله امامی 1378. حقوقخانواده، تهران، دانشگاه تهران.
  • طباطبایی، سیدعلی 1404. ریاض‌المسائل، قم، آل‌البیت.
  • طبرسی، فضل‌بن حسن 1410. الموتلف من المختلف بین أئمه السلف،‌ مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه.
  • طوسی، محمدبن حسن 1407. الخلاف، قم، اسلامی.
  • ___________________ 1400. النهایهفیمجردالفقهو الفتاوی، بیروت، دارالکتاب الاعربی.
  • ___________________ 1387. المبسوط فی فقه الامامیه (تصحیح محمد تقی کشفی)، قم، المکتبه المرتضویه.
  • ___________________ ‌1364. ‌تهذیب الاحکام،‌ تهران، دارالکتب الاسلامیه.
  • فاضل مقداد، مقدادبن عبدالله 1403. نضد القواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی.
  • قنواتی، جلیل؛ وحدتی شبیری، سیدحسن؛ عبدی‌پور، ابراهیم 1379. حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران، انتشارات سمت.
  • کاتوزیان، ناصر 1385. قواعدعمومیقراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • _________ 1388. حقوق خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • کاشف الغطاء،‌ حسن.‌ انوارالفقاهه، نجف، کاشف الغطاء.
  • الکرکی، علی‌بن حسین‌بن عبدالعالی 1411. جامع‌المقاصد فی شرح القواعد، بیروت، آل‌البیت.
  • کریمی، عباس. «تعدیل مهریه»، حقوقواجتماع، شماره هفتم، (1377).
  • محقق داماد، سیدمصطفی 1390. نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
  • ____________________ 1382. حقوقخانواده، تهران، مرکز نشر اسلامی.
  • مفید، محمدبن محمد 1413. رساله فی المهر، قم، المؤتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید.
  • مقدس اردبیلی، احمد 1402. مجمع الفائده و البرهان، قم، جامعه المدرسین.
  • مکارم ‌شیرازی، ناصر 1424. کتاب النکاح، قم، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع).
  • مکارم شیرازی، ناصر 1388. موجود در پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی،http://makarem.ir.
  • موسوی خویی، سیدمحمدتقی 1414. الشروطأوالالتزاماتالتبعیۀفیالعقود، بیروت، دارالمؤرخ العربی.
  • نجفی، محمدحسن 1374. جواهرالکلام، قم، اسلامیه.
  • وحدتی شبیری، سید حسن. «وضعیت حقوقی مهریه‌های سنگین در نکاح دائم»، فقه و اصول (مطالعات اسلامی)، شماره 1/81، (1387).
  • یزدی، سیدکاظم 1410. حاشیه المکاسب، قم، نشر اسماعیلیان.
 
 
فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)

دوره 19، 74 (زمستان 1395)
زمستان 1395
صفحه 125-142

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار