مسئولیت کیفری تدریجی دختران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

سن مسئولیت کیفری از دیرباز جزو موضوعات مهم و پر چالش حقوق کیفری محسوب می شود. از جمله این چالش ها مسئلة تدریجی یا دفعی بودن مسئولیت کیفری است. طبق نظر مشهور فقهای شیعه سن مسئولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی بر اساس سن بلوغ شرعی، 9 سال تمام قمری در دختران و 15 سال تمام قمری در پسران تعیین شده است. حال سؤال این است که آیا ابتنای سن مسئولیت کیفری بر سن بلوغ شرعی صحیح است؟ آیا سن بلوغ امری تعبدی یا تکوینی است؟ تدریجی یا دفعی است؟ در این نوشتار با بررسی موضوع سن مسؤلیت کیفری دختران از ابعاد مختلف و نقد قوانین موجود، پیشنهاد تغییر و تدریجی بودن سن مسئولیت کیفری دختران متناسب با رشد عقلی و قوه تم ییز آنها داده شده؛ زیرا دختران به ندرت در 9 سالگی به سن رشد می رسند.

کلیدواژه‌ها


×   اردبیلی، محمدعلی، (1381)، حقوق جزای عمومی، تهران: نشر میزان.
×   انوری حسن و دیگران، (1381)،فرهنگ بزرگ سخن، چ1، تهران: سخن.
×   تدین، عباس و باقری­نژاد، زینب، (1386)، «سن مسئولیت کیفری در کشورهای اروپایی و ایران»، مجله تعالی حقوق، سال دوم، (ش 18).  
×   توجهی، عبدالعلی، (1384)، «سن مسئولیت کیفری دختران»، کتاب بازپژوهی حقوق زن، (ناصر قربان­نیا و همکاران)، تهران: انتشارات روز نو.
×   جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1356)، ترمینولوژی حقوقی، تهران: ابن سینا.
×   خواجه نوری، یاسمن، (1386)، «سیاست جنایی قضایی ایران در قبال کودکان بزهکار: جلوه­ها، چالش­ها و آثار»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال دوم، (ش4).
×   دانش، تاج­زمان، (1374)، اطفال و جوانان بزهکار، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
×   رهامی، محسن، (1381)، «رشد جزائی»، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، (ش58).
×   زوراب، قاسم، (1385)، چالش‌های اجرای کنوانسیون حقوق کودک در کشورهای اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران.
×   سعیدنیا، محمدرضا، (1385)،مجموعه قوانین و مقررات اطفال و نوجوانان، تهران: انتشارات حقوقی.
×   شامبیاتی، هوشنگ، (1383)، بزهکاری اطفال و نوجوانان، چ12، تهران: انتشارات مجد.
×   شهری، غلامرضا و دیگران، (1386)،مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات کیفری، تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
×   شهری، غلامرضا و ستوده جهرمی، سروش، (1377)، نظرهای اداره حقوقی قوه قضاییه در زمینه مسایل کیفری از سال 1371-1358، تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
×   شریعتمداری، علی، (1385)، روان­شناسی تربیتی، تهران: نشر امیرکبیر.
×   صانعی، پرویز، (1382)، حقوق جزای عمومی، تهران: انتشارات طرح نو.
×   صانعی، یوسف،(1384)، استفتائات قضایی، چ دوم، تهران: نشر میزان.
×   ­­­­­­­­­­­­­­صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)،(1386)، مجموعه مقررات بین­المللی مربوط به دادرسی ویژه نوجوانان.
×   طه، فریده، (1385)، تحقیق مقایسه مفاد و سند میثاق حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک، انتشارات کمیسیون حقوق بشر اسلامی.
×   غفوری غروی، سید حسن، (1359)، انگیزه شناسی جنایی، تهران: دانشگاه ملی ایران.
×   لوی­برول، هانری، کوویلیه، ارمان و گورویچ، ژرژ، (1358)، حقوق و جامعه­شناسی، (گزیده و ترجمة مصطفی رحیمی)، تهران: انتشارات امیرکبیر.
×   مرادی، عذرا، (1387)، «بررسی شرط رشد در مسئولیت کیفری»، فصلنامه تخصصی فقه اهل بیت، سال چهاردهم، (ش53).
×   مصفا، نسرین،(1386)، «میثاق حقوق کودک در اسلام از منظر حقوق بشردوستانه بین­المللی»، مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بشردوستانه بین­المللی، تهران: چ3، نشر سها.
×   مهریزی، مهدی، (1380)، بلوغ دختران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
×   موسوی بجنوردی، سید محمد،(1388) «بررسی مفهوم و معیار کودکی در تفکر اسلامی و قوانین ایران برای بهره­مندی از حقوق مربوطه حقوق کودک«، مجموعه مقالات حقوق کودک، به اهتمام کارگروه حقوق کودک کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی، تهران: انتشارات سنا.
×   میرسعیدی، سید منصور، (1383)، مسئولیتکیفری، قلمرو و ارکان، تهران: نشر میزان.
×   نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (1381)، تقریرات درس جرم­شناسی، (حمید بهره­مند و محمد صادری)، تهران: دانشگاه امام صادق.
×   نجفی، محمد حسن، (1412ق) جواهرالکلام فی شرح شرایع­الاسلام، بیروت: موسسه المرتضی العالمیه.
×   نعیمی، لیلا، (1382)، «مسئولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب مختلف»، فصلنامه ندای صادق، سال هشتم، زمستان  (ش32).
×   هاشمی، حسین، (1383)، «دختران، سن رشد و مسئولیت کیفری»، فصلنامه کتاب زنان، (ش33).
×   _____ ، (1381)، گزیده­ای از مهم­ترین اسناد بین­المللی حقوق بشر، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
×   _____ ، (1383)،مجموعه مدنی، اداره کل تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، تهران: ریاست جمهوری، معاونت پژوهش، اداره کل تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، اداره چاپ و انتشار.
×   _____ ، (1386)، مجموعه نشست­های قضایی، مسایل قانون مجازات اسلامی، قم: نشر قضا.
×   ‌_____ ، (1388)، مجموعه اسناد، استانداردها و هنجارهای سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری از جرم و عدالت کیفری، (دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضائیه)، تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
×   _____ ، (1388)، مجموعه قوانین و مقررات راجع به اطفال و نوجوانان، قم: نشر قضا.
×   _____،(1388)، مجموعه قوانین و مقررات عصر مشروطیت(1299- 1285 هجری شمسی)، تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.