تحلیل حقوقی مهریه عندالاستطاعه یا عندالمطالبه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق خصوصی، استادیار دانشگاه تهران (پردیس قم)

چکیده

مطابق دستورالعمل ش 1/34/53958 - 1385/11/7 سازمان ثبت اسناد و املاک، سردفتران دفاتر رسمی ازدواج مکلف اند مفاد دو شرط ضمن عقد مهریه عندالمطالبه یا مهریه عندالاستطاعه را برای زوجین تفهیم نموده تا یکی از آنها انتخاب شود و بدینوسیله فرض «ممتنع بودن زوج»، موجود در مادة 2 قانون نحوة اجرای محکومیت های مالی در خصوص مهریه تغییر کند و تعداد زندانیان مهریه کاهش یابد. به نظر می رسد قسیم یکدیگر قرار دادن شرط عندالمطالبه و عندالاستطاعه در دستورالعمل سازمان ثبت غیرمنطقی است و از نظر حقوقی نیز وصول مهریه را مشکل می نماید و احتمال اضرار از طرف زوج را افزایش می دهد. در این نوشتار، این دو شرط از نظر فقهی و حقوقی بررسی گردید و معلوم شد رویکرد این دستورالعمل بر خلاف روح بند 3 ماده 148 ق.ا.ا.م. 1356 و ماده 58 ق.ت.ا.و. 1318 می باشد. همچنین عدم امکان صدور اجرائیه و وصول مهریه از طریق اجرای ثبت به واسطه مشروط بودن مهریه به استطاعت، محدودیتی ناموجه برای زن می باشد.

کلیدواژه‌ها


×   قرآن کریم
×   امامی، سیدحسن (1371)، حقوق مدنی، چ9، تهران: انتشارات اسلامیه.
×   انصاری، مرتضی (1995م)، المکاسب، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
×   خمینی، سید روح­الله (1415ق)، تحریرالوسیله، قم: مؤسسة نشر الاسلامی.
×   خوئی، سید ابوالقاسم (1992م)، ،مصباح الفقاهه، چ1، بیروت: دارالهادی. 
×   شهیدی،‌ مهدی (1377)، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: نشر حقوقدان.
×   شهیدی، مهدی (1382)، حقوق مدنی عقود معین 1، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
×   کاتوزیان، ناصر (1371)، قواعد عمومی قراردادها، چ 2، تهران: شرکت انتشار.
×   کاتوزیان، ناصر (1376)، قواعد عمومی قراردادها، چ 4، تهران: شرکت انتشار.
×   کاتوزیان، ناصر (1382)، حقوق خانواده، تهران: شرکت انتشار.
×   مروارید، علی­اصغر(1990م)، موسوعة الینابیع الفقهیة، بیروت: الدارالاسلامیه والدارالتراث.
نجفی محمد حسن (بی­تا)، جواهرالکلام، چ7، بیروت: داراحیاء التراث العربی.