مطالعه‌ی جامعه‌شناختی زمینه‌ها و پیامدهای تأخیر سن ازدواج در بین مردان مجرد شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 استادیار، جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

3 گروه جامعه شناسی، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران

چکیده

تأخیر در ازدواج و تجربه­ی طولانی­ شدن دوران تجرد برای جوانان در سال ­های اخیر به موضوع مهم و تأمل برانگیزی در شهرهای بزرگ ایران تبدیل‌شده است. این پژوهش با هدف مطالعه­ ی تجربه­ ی زیسته­ ی دیررسی ازدواج مردان مجرد شهر تهران با استفاده از روش نظریه­ ی زمینه­ ای ابعاد گوناگون این موضوع را بررسی کرده است. جامعه­ ی موردمطالعه­ ی پژوهش مردان مجرد بالای 30 سال شهر تهران بودند که با نمونه­ گیری هدفمند انتخاب و یافته­ های حاصل از مصاحبه­ ی نیمه ساختاریافته با آن‌ها بعد از مصاحبه با 32 نفر به اشباع نظری رسید. بر اساس یافته­ های پژوهش 22 مضمون اصلی از مصاحبه­ ها شامل زمینه­ ها، علل، استراتژی­ ها و پیامدهای تأخیر در سن ازدواج استخراج شد که درنهایت مقوله­ ی هسته و اصلی تعویق ازدواج به‌منزله­ ی برآیند آشفتگی نهادی مدرن شناسایی شد. برای افزایش روایی و پایایی پژوهش حاضر نیز برای تفسیر و کدگذاری مصاحبه­ ها ازنظر استادان و تکنیک مثلث سازی استفاده‌شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • اشتراوس، آنسلم و جولیت کوربین، (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه­ها و شیوه­ها، ترجمه­ی بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • اینگلهارت، رونالد، (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه­ی مریم وتر، تهران: کویر.
  • آیت‌اللهی، زهرا و همکاران، (1394). دانش خانواده و جمعیت، تهران: دفتر نشر معارف.
  • بالاخانی عیسی­لو، قادر، (1395).«تبیین جامعه‌شناختی ظهور فردگرایی در عرصه خانواده ایرانی»، (پایان­نامه دکتری تخصصی، جامعه­شناسی مسائل اجتماعی ایران، به راهنمایی امیر ملکی، تهران، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی).
  • ب‍اوم‍ن‌، زی‍گ‍مون‍ت، (1387). عشق سیال: در باب ناپایداری پیوندهای انسانی، ترجمه­ی عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
  • بک گرنسهایم، الیزابت، (1388). خانواده در جهان امروز، ترجمه­ی افسر افشار نادری، بیتا مدنی، تهران: بی­جا.
  • پیری، یونس، (1397).«بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر بر سن ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1396-1395»، (پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، به راهنمایی؟ دانشگاه فردوسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی).
  • جنادله، علی و مریم رهنما، (1393). «دگرگونی در الگوی متعارف خانواده ایرانی (تحلیل ثانویه داده­های علی، خانواده پژوهی، د 10، ش 39.
  • خالقی فر، مجید، (1381). «بررسی ارزش­های مادی و فرامادی جوانان تحصیل­کرده ایرانی، عوامل مؤثر بر آن با برخی از نشانگان فرهنگی»، نامه پژوهش فرهنگی، ش 3.
  • رفیعی، معصومه، (1395). «بررسی تأثیر تأخیر در سن ازدواج دختر تحصیل­کرده و شاغل بر نگرش آنها نسبت به همسان همسری در دستگاه­های اجرایی سازمان تأمین اجتماعی تهران»، (پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، به راهنمایی ژاله توکلی والا، تهران، دانشگاه آزاد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی).
  • شهروزی، لاله، (1386). «بررسی پیامد اجتماعی افزایش سن ازدواج دختران دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران»، (پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، به راهنمایی حبیب‌الله زنجانی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، دانشکده علوم اجتماعی).
  • عباسی، پریسا، (1395). «بررسی علل افزایش سن ازدواج دختران با تکیه‌بر تغییرات سبک زندگی»، تحقیقات جدید علوم انسانی، د 2، ش 3.
  • فعله­گری، زینب، (1396). «تجربه زیسته دختران از تأخیر در ازدواج و راه­کارهای مواجهه با آن (مطالعه موردی: شهر کرج)»، (پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی، به راهنمایی ستار پروین، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی).
  • کاظمی پور، شهلا (1383). «تحول سن ازدواج زنان در ایران وعوامل جمعیتی مؤثر بر آن»، پژوهش زنان، 2، ش3.
  • گیدنز، آنتونی، (1378). جامعه‌شناسی، مترجم منوچهر صبوری، تهران، نشر نی.
  • ___________ ، (1387). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران، نشر نی.
  • لوکاس، دیویئ و پاول میر (1381). «درآمدی بر مطالعات جمعیتی»، ترجمه حسین محمودیان، تهران: دانشگاه تهران.
  • مداحی، جواد، طاهره لطفی خاچکی، شهلا باقری، (1398). «برساخت معنای تأخیر سن ازدواج بر اساس نظریه زمینه­ای مطالعه موردی دانشجویان دختر شهر مشهد»، زن در توسعه و سیاست، د ۱۷ ش ۱.
  • نقیبی، سید ابوالحسن و مهرانه حمیدی،(1394). «سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج در شهرستان قائم­شهر»، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، د 25 ش 131.

 

  • Bhatia, R.a, Tambe. (2014). "Raising the age of marriage in 1391s India: Demographers,despots, and feminists", Women's Studies International Forum, (44).
  • Cherlin, Andrew. (2004). "The deinstitutionalization of American marriage". Journal of Marriage and the Family (66).
  • Claudia Geist (2017). Marriage Formation in Context: Four Decades in Comparative Perspective, Department of Sociology, University of Utah, 380 S 1530 E RM 301, Salt Lake City, UT 84112, USA; claudia.geist@soc.utah.edu.
  • Claudia, Geist. (2017). Marriage Formation in Context: Four Decades in Comparative Perspective, Department of Sociology, University of Utah, 380 S 1530 E RM 301, Salt Lake City, UT 84112, USA; claudia.geist@soc.utah.edu.
  • Gebel, M. Heyne, S (2016). "Delayed transitions in times of increasing uncertainty: School-to-work transition and the delay of first marriage in Jordan", Research in Social Stratification and Mobility, In Press, Corrected Proof -Note to users.
  • Kelani Karamat (2016), “Perceptions on Implications of Delayed Marriage: A Case Study of Married Adults in Kuala Lumpur”, International Journal of Social Science and Humanity, Vol. 6, No. 8.
  • Kudos, Y (2015). "Female Migration for Marriage: Implications from the Land Reform in Rural Tanzania", World Development, (65).
  • Lloyd, C.B (2005). Growing up global. "The changing transitions to adulthood in developing countries. Washington, DC: The National Academies Press".
  • Murayama, S (2001). "Regional standardization in the age at marriage: A comparative study of pre-Industrial Germany and Japan", The History of the Family, 6(2).
  • Rosina, Alessandro & Romina, Fraboni (2004). "Is marriage losing its centrality in Italy? Demographic Research, Volume 11, Article 6.
  • Sharp, E. & L, Ganong (2011). “I’m a loser, i’m not married, let’s just all look at me”: ever-single women’s perceptions of their social environment: Journal of Family Issues, vol. 32 no. 7.
  • Van de Putte, B.F, Van Poppel.S, Vanassche.M, Sanchez.S, Jidkova. M, Eeckhaut.M, Oris.K, Matthijs. (2009). The Rise of Age Homogamy in 13th Century Western Europe. Journal of Marriage and Family, 91(5).
  • Van den Berg, G.J. S, Gupta (2015). "The role of marriage in the causal pathway from economic conditions early in life to mortality", Journal of Health Economics, (41).
  • Wang, Haiping & Douglas, Abbott (2013). “Waiting for Mr. Right: The Meaning of Being a Single Educated Chinese Female Over 30 in Beijing and Guangzhou”, Women's Studies International Forum, Volume 40.
  • Haiping , & Abbott , A . Douglas , ( 2018 ) , “ Waiting for Mr. Right : The Meaning of being a Single Educated Chinese Female Over 30 in Beijing and Guangzhou “ , Women’ s Studies International Forum , Volume 40 , September_ October 2013 , pp 222- 229.
  • Robert, Thornton, Rebecca, (2003). “Early Female Marriage in the Developing World”, Gender and Development, Vol. 11, No.