بررسی ماهیت فلسفی و حقوقی نهاد خانواده در منشور بین المللی حقوق بشر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای حقوق بین الملل عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

اعلامیه جهانی حقوق بشر و دو میثاق بین‌المللی برخاسته از آن، به منظور حفاظت از حقوق اساسی انسان و جلوگیری از درد و رنج مضاعف او به ویژه پس از تجربه دهشتناک دو جنگ جهانی به تصویب رسید. با وجود این، تصریح این سه سند به اهمیت خانواده و ضرورت حمایت از آن و اختلاف رویکرد نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای حقوق بشر در این حوزه، پرسش-هایی را مطرح ساخته است. پرسش اول آن است که رویکرد فلسفی و حقوقی نسبت به نهاد خانواده در ظرف منشور بین-المللی حقوق بشر چیست؟ حقوق‌دانان بین‌المللی معاصر بر این باورند که منظومه حقوق بشر، سه نسل از حقوق را تجربه کرده است؛ دو نسل اول ناظر به حقوق فردی و نسل سوم مشتمل بر حقوق جمعی و گروهی. با این توضیحات حمایت از نهاد خانواده در کدام چارچوب، بسترسازی شده است؟ این پژوهش برای پاسخ به پرسش های مذکور با استفاده از روش توصیفی-تفسیری و اسنادی به بررسی گفتمان فلسفی و حقوقی در اعلامیه و میثاقین پرداخته است. رویکرد تفسیری بکارگرفته شده در این مقاله مطابق با قواعد عام تفسیری حقوق معاهدات «مولف‌محوری» و «متن‌محوری» است. یافته‌ها نشان می‌دهد حقوق بشر در معنای عام خود در چارچوب مکتب حقوق طبیعی معنا دارد و خانواده نیز در سازوکار حقوق طبیعی و با خاستگاه طبیعی مورد توجه قرار گرفته است؛ همچنین شخصیت حقوقی نهاد خانواده مشتمل بر رویکرد منحصر بفرد فردی-نهادی در میثاقین است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • ایمان، محمدتقی، محمود رضا نوشادی،(1390).«تحلیل محتوای کیفی»، پژوهش، ش 6.
  • توحیدی، احمدرضا،(1391). «تحول حقوق زنان و خانواده در اسناد بین­المللی منطقه­ای و حقوق ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش 57.
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر،(1361). «مقدمه عمومی علم حقوق»؛ تهران: انتشارات گنج دانش.
  • دادمرزی، سید مهدی،(1394). «امکان­سنجی پذیرش نظریه «شخصیت حقوقی خانواده» در حقوق ایران، کشورهای اسلامی، غرب و فقه اسلام» پژوهش‌های حقوق تطبیقی، د 19، ش 3.
  • زرنشان، شهرام و سید حسین میر جعفری،(1397). «جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در ارکان ملل متحد»؛ مطالعات حقوق عمومی؛ د 48، ش 4.
  • طاهری، محمد حنیف و حامد جلالی،(1396).«نقد و بررسی چالش‌های نظری «گفتمان حقوق بشر معاصر» با اندیشه‌های اسلامی»؛ مطالعات تطبیقی حقوق بشر، ش 3.
  • قربان نیا، ناصر،(1383). «قرائت‌های گوناگون از حقوق طبیعی»؛ حقوق اسلامی؛ ش 1.
  • موسوی، سید فضل‌الله و فاطمه ابراهیمی، (1399). «بررسی جایگاه خانواده در نظام بین­المللی حقوق بشر»؛ مطالعات حقوق عمومی؛ د 50، ش 2.
  • واعظی، احمد،(1381). «درآمدی بر هرمنوتیک»؛ کتاب نقد؛ ش 23.
  • Alfreosson, Guðmundur S. and Eide Asbjørn. 1999, "The Universal Declaration of Human Rights: A Common Standard of Achievement". London: Martinus Nijhoff Publishers.
  • Araujo, Robert J. 2010; "Natural Law and the Rights of the Family. International journal of the jurisprudence of the family; Vol. 1.
  • Browning, Don. 2007, "the meaning of family in the universal declaretion of human rights. In The Family in the New Millennium: The place of family in human society, by Scot Loveless and Thomas Holaman, Westport: Greenwood Publishing Group.
  • Cates, Cynthia L. and Wayne V. Mcintosh. 2001, "Law and the Web of Society". Georgetown: Georgetown University Press.
  • Cheah, Pheng. 2014, "Second Generation Rights as Biopolitical Rights". In The Meanings of Rights: The Philosophy and Social Theory of Human Rights, by Conor Gearty and Costas Douzinas", Cambridge: Cambridge University Press.
  • Demarco, Donald. 1991, "The Christian Personalism of Jacques Maritain. THE Journal of Christendom College XVII, no. 2.
  • Donnelly, Jack. 2003, "Universally Human Rights in Theory and Practice". Cornell University Press, 2003.
  • Fleming, John. 1993, "Human Rights and Natural Law: An Analysis of the Consensus Gentium and its Implication for Bioethics". Brisbane: Griffith University Press.
  • Gunatilleke, G. 2020; "Criteria and Constraints: the Human Rights Committee’s Test on Limiting the Freedom of Religion or Belief. Religion & Human Rights; Vol. 15.
  • Jastram, Kate, and Kathleen Newland. 2003; "Family Unity and Refugee Protection. In Refugee Protection in International Law: UNHCR's Global Consultations on International Protection, by Erika Feller, Volker Türk and Frances Nicholson, London: Cambridge University Press.
  • Johnson, M. Glen. 1998, "A Magna Carta for Mankind: Writing The Universal Declaration of Human Rights. In he Universal Declaration of Human Rights; A History of its Creation and Implementation, by M. Glen Johnson and Janusz Symonides, 19-71. Pris: UNESCO Publishing.
  • Joseph, Sarah, and Melissa Castan. 2013, "The International Covenant on Civil and Political Rights: Cases, Materials, and Commentary". Oxford: Oxford University Press.
  • Kainz, Howard P. 2003, "Natural Law and Natural Rights. King Edward, Ottawa: University of Ottawa Press.
  • Kumar, Anuradha. 2002, "Human Rights; Global perspective". New Delhi: SARUP & SONS.
  • Kumar, Santosh. 1983, "Man as the Focal Point of Human Science, Foundations of Morality, Human Rights, and the Human Sciences, the Yearbook of Phenomenological Research". Vol. XV. Boston: D. REIDEL PUBLISHING COMPANY.
  • Lindholm, Tore. 1999, "Article one. In The Universal Declaration of Human Rights: A Common Standard of Achievement, by S. Alfreðsson Guðmundur and Eide Asbjørn, London: Martinus Nijhoff Pubishers. pp.
  • Malanczuk, Peter. 1997, "AKEHURST’S MODERN INTRODUCTION TO INTERNATIONAL LAW". New York: Routledge.
  • Maritain, Jacques. 1948; "Pragmatic viewpoints on human rights. UNESCO Courier. UNESCO.
  • Mattox, Mickey L. and A. G. Roeber. 2012, "Changing Churches: An Orthodox, Catholic, and Lutheran Theological Conversation". Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing.
  • McKie, Linda, and Samantha Callan. 2012, "Understanding Families: A Global Introduction". London: SAGE.
  • Morsink, Johannes. 1999, "The Universal Declaration of Human Rights: Origins, Drafting, and Intent". Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
  • Parlett, Kate. 2011, "The Individual in the International Legal System: Continuity and Change in International Law". New York: Cambridge University Press.
  • Vega, Connie de la. 2013, "Dictionary of International Human Rights Law". Northampton: Edward Elgar Publishing.
  • Warwick Montgomery, John. 1986, "Human Rights and Human Dignity". Grand Padis, Michigan: Zondervan Publishing House.
  • Winter, Jay, and Antoine Prost. 2013, "René Cassin and Human Rights: From the Great War to the Universal Declaration". New York: Cambridge University Press.
  • Wronka, Joseph. 1998, "Human Rights and Social Policy in the 21st Century: A History of the Idea of Human Rights and Comparison of the United Nations Universal Declaration of Human Rights with United States Federal and State Constitutions". New York: University Press of America.

 

  • Black's Law Dictionary. 2019, “the law dictionary”. available at: https://thelawdictionary.org/legal-entity/ (accessed 8 5, 2019).
  • E/CN.4/SR.37. “Summary record of 37th meeting”, held at the Palais des Nations, Geneva, on Saturday. http://hr-travaux.law.virginia.edu. Desember 13, 1947, http://hrlaw.virginia.edu/document/iccpr/ecn4sr37.
  • General Assembly. 1993, “WORLD CONFERENCE ON HUMAN RIGHTS”. Geneva: UNDOC.
  • Human Rights Committee, 2011; “Concluding observations of the Human Rights Committee: Islamic Republic of Iran”; Geneva: UN.
  • Human Right Council. 2016; “Protection of the Family: Contribution of the Family to the realization of the right to an adequate standard of living for its members”, Agenda, Geneva: United Nations Hight Commissioner for Human Rights.
  • Hight Commissioner of Human Rights. 1996, “Fact Sheet No.2 (Rev.1), The International Bill of Human Rights”. printed, Geneva: office of Hight Commissioner of Human Right.
  • Hight Commissioner of Refugees. 2011, “Resettlement Handbook”. Chapter 4.6.7 (a); 2011; available at: https://www.unhcr.org/46f7c0e e2.pdf.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار