نقش رویه ی قضایی در اجرای مفاد ماده ی 1130 قانون مدنی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه الزهرا (س)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

ماده ی 1133 قانون مدنی مرد را مختار کرده که هر وقت بخواهد زن را طلاق دهد، اما حق درخواست طلاق از جانب زن محدود به موارد خاصی از قبیل ماده ی 1130 ق.م است. ماده ی مذکور به عنوان منشأ تبلور قاعده ی فقهی نفی عسروحرج در قانون بدون تقیید به قید یا وصف خاصی معیار عسروحرج را به عنوان مفر رهایی زن از زندگی مشقت بار خویش معرفی و قاعده ی عام «الطلاق بید من اخذ بالساق» را تعدیل می کند. مقاله ی حاضر بر آن است در راستای پاسخ گویی به چگونگی برون رفت از اشکالات اجرایی ماده ی 1130 ق.م، ضمن بررسی اشکالات و خلأهای موجود در رویه ی قضایی، نقش حساس و تعیین کننده ی رویه ی قضایی در راستای اجرای مفاد و شناسایی مصادیق ماده ی 1130 ق.م را نمایان سازد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • قرآن کریم
  • قانون مدنی
  •  ابن منظور، محمد بن مکرم 1405. لسان العرب، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
  • ابن اثیر، مبارک‌بن محمد 1364. النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم، اسماعیلیه.
  • اسدی، لیلاسادات. «جایگاه عسرو حرج در قانون و رویه قضایی»، ندای صادق، سال 9، ش 34 و 35 (تابستان و پاییز 1383).
  • امامی، سید حسن 1369. حقوق مدنی، تهران، اسلامیه.
  • بازگیر،یدالله 1386. قانون مدنی درآیینه آراء دیوان عالی کشور، تهران، فردوسی.
  • بحرالعلوم، عز الدین 1393. بحوث الفقهیه، تهران، مکتبه الصادق.
  • تبریزی، میرزا جواد 1382. منهاج الصالحین، قم، دارالصدیقه الشهیده.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر 1386. دایره المعارف علوم اسلامی، تهران،گنج دانش.
  • جوهری، اسماعیل بن حماد 1420. الصحاح، دارالکتب الاسلامیه.
  • حسینی، سید محمد رضا 1379. قانون مدنی در رویه قضایی، تهران، مجد.
  • شهنایی، خلیل 1385. گستره حمایت قانون از نهاد خانواده، تهران، الزهراء.
  • صفایی، سید حسین و اسدالله امامی 1385. حقوق خانواده، تهران، دانشگاه تهران.
  • طباطبایی،سید عبد الرضا 1378. گزیده‌ای از موارد تجدید نظر فوق العاده در امور مدنی، تهران، روزنامه رسمی.
  • عرب، حسین 1385. مجموعه نشستهای قضایی قضات، تهران، خط سوم، ج1.
  • کاتوزیان، ناصر 1368. حقوق مدنی(خانواده)، تهران، به نشر، ج2.
  • ــــــــــ 1384. دوره مقدماتی حقوق خانواده، تهران، میزان.
  • کریمی، حسین 1365. موازین قضایی از دیدگاه امام خمینی، قم، شکور.
  • اندیشه‌های حقوقی،1386، تهران،مجد.
  • محقق داماد، سید مصطفی 1374. قواعد فقه، تهران، سمت.
  • مطهری، مرتضی 1353، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • معاونت آموزش وتحقیقات قوه قضائیه 1382. مجموعه نشست‌های قضایی، تهران.
  • ـــــــــــ 1388. مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی(خانواده)، تهران.
  • ـــــــــــ  1388. رویه قضایی ایران در دادگاههای خانواده(مجموعه 5 جلدی)، تهران.
  • ـــــــــــ  1384. مجموعه بخشنامه ها، قم.
  • منتصر اسدی، فاطمه 1384. مجموعه قوانین و مقررات خانواده، تهران، اداره چاپ و انتشار.
  • موسوی خمینی، سید روح الله 1381. تحریر الوسیله، قم، اسلامی.
  •   ـــــــــــــ 1424. تحریر الوسیله، قم، دارالعلم.
  • موگویی، حاج علی 1379. قاعده عسر وحرج و حق زنان در طلاق، تهران، اطلاعات.
  • نجفی، محمد حسن 1386. جواهر الکلام فی شرح شرایع اسلام، تهران، اسلامیه.
فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)

دوره 13، 51 (بهار 1390)
بهار 1390
صفحه 181-212

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار