حوزه ی معنایی واژه ی نساء در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه یاسوج

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مقاله ی حاضر معناشناسی واژه ی نساء و بررسی روابط معنایی این واژه با واژگان مرتبط با آن در قرآن با الگوگیری از کتاب خدا و انسان در قرآن نگارش ایزوتسو یا همان مکتب «معناشناسی اولمان» است. افزون بر این، در این مقاله تلاش شده است سیمای کلی زن در قرآن و جایگاه وی با رویکردی به معناشناسی- زبان شناختی واژه ی نساء ارائه شود. روش فهم آیات در این مقاله، صرفاً بر ظاهر لفظ و جغرافیای نزول آیات است.

کلیدواژه‌ها


 
×   قرآن کریم.
×   تورات.
×   ابن ابو حاتم رازی، محمد بن ادریس. تفسیر القرآن، اسعد محمد طیب، صیدا، دارالنشر، ج10.
×   ابن بابویه، محمد بن علی. من لا یحضره الفقیه، علی أکبر غفاری، قم، موسسه النشر الإسلامی، ج4.
×   ابن طلحه شافعی، محمد. مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ماجدبن احمد عطیه.
×   ابن عبد البر، یوسف­بن عبد الله 1387ق. التمهید، مغرب، وزارة عموم الأوقاف والشؤون الإسلامیة، ج8.
×   ابن فارس، احمد 1404ق. معجم مقاییس اللغه، عبد السلام محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ج1 و 2 و 6.
×   ابن کثیر، عبدالله 1412ق. تفسیر القرآن العظیم، مرعشی، بیروت، دار المعرفه للطباعه، ج3.
×   احمد محمد مختار، معناشناسی. ـــــــــــــــ
×   ازهری، محمد بن احمد 2001 م. تهذیب اللغه، محمد عوض مرعب، بیروت، دار احیاء التراث، ج13.
×   ایزوتسو، توشیهیکو 1361. خدا و انسان در قرآن، ترجمه­ی احمد آرام، تهران، بهمن.
×   ـــــ1382. مفاهیم اخلاقی– دینی در قرآن مجید، ترجمه­ی فریدون بدره­ای، تهران، فرزان.
×   بروجردی، حسین 1409ق. جامع احادیث الشیعه، قم، مهر، ج20.  
×   پاکتچی، احمد، «در آمدی بر استفاده از روش­های معناشناسی در مطالعات قرآنی»، پژوهش دینی، ش18.
×   پاکتچی، احمد، «درآمدی بر استفاده از روش­های معناشناسی در مطالعات قرآنی»، پژوهش دینی، ش 18 (               ).
×   تجلیل، جلیل 1385. شرح معلقات سبع، ترجمه­ی احمد ترجانی زاده، تهران، سروش.
×   تورات، سفر پیدایش.ــــــــــــــ
×   جاحظ 1423 ق. البیان و التبیین، بیروت، الهلال.
×   حجازی، فهمی 1379، زبان شناسی عربی، ترجمه­ی حسین سیدی، تهران، سمت.
×   حجتی، محمدباقر 1377 ش، اسباب النزول،ــــــــ
×   حسینی، اکرم و رضا گلپور، «نمایی از مظلومیت زن در جاهلیت قدیم و جاهلیت مدرن»، کتاب زنان، ش2 (زمستان 1377).
×   حلی، حسن­بن یوسف (علامه)،1417ق. کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، حسن زاده آملی، قم، موسسه نشر اسلامی.
×   خامنه­ای، سیدعلی. منتخب الاحکام، حسن فیاض.ـــــــــــ
×   خطیب، ابی العباس 1402. وسیله الاسلام بالنبی، سلیمان عید المحامی، بیروت، دار الغرب الاسلامی.
×   دیاری، محمدتقی 1379ش. پژوهشی در باب اسرائیلیات، ــــــــــــــ
×   ذهبی، محمدبن عثمان. المنتقی من منهاج الاعتدال، محب­الدین خطیب. ـــــــــ
×   راغب اصفهانی، حسین­بن محمد 1404ق. المفردات فی غریب القرآن، الکتاب.
×   رضایی، غلامعباس، «زن در جاهلیت عرب»، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش1510 (پاییز 1371).
×   زبیدی، محمدبن محمد. تاج العروس من جواهر القاموس، مجموعه من المحققین، دار الهدایه، ج40.
×   زمخشری، جارالله 1979م. اساس البلاغه، بیروت، دار الفکر.
×   زیات، ابراهیم مصطفی احمد. المعجم الوسیط، حامد عبد الغادر، دارالنشر.
×   سحابی، هاله، «حقوق و وظایف زن از نگاه قرآن»، بازتاب اندیشه، ش77 (1385).
×   سعداوی، النوال 1384 ش. زن،دین، اخلاق، تهران، امیرکبیر.
×   سیوطی، جلال الدین، بی تا، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دار الفکر.
×   شوقی، ضیف 1381. تاریخ ادبی عرب، ترجمه­ی علیرضا ذکاوتی قراگزلو، سپهر.
×   صادقی تهرانی، محمد، 1365، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی.
×   طباطبایی، محمد حسین 1417ق. المیزان فی تفسیر القرآن‏، قم، انتشارات اسلامی جامعه‏ی مدرسین حوزه علمیه‏، ج8.
×   طبرسی، فضل­بن حسن1372. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ج1.
×   طوسی، محمدبن حسن 1387ق. المبسوط فی فقه الامامیة، ج4، تصحیح: محمدتقی کشفی، تهران، مکتبة الرضویة.
×   عبد التواب، رمضان 1367. مباحثی در فقه اللغه و زبان شناسی عربی، ترجمه­ی حمیدرضا شیخی، مشهد، آستان قدس.
×   عسگری، مرتضی 1367ش. نقش عایشه در تاریخ اسلام، مجمع علمی اسلامی.
×   فاخوری، حنا 1363. تاریخ ادبیات و زبان عربی، ترجمه­ی عبدالمحمد آیتی، توس.
×   فراهیدی، خلیل­بن احمد 1410ق. العین، مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، مؤسسة دار الهجرة، ج7.
×   فیض کاشانی، ملا محسن‏ 1415ق. تفسیر الصافی‏، تهران، صدر، ج1.
×   قائمی­نیا، علیرضا 1389. بیولوژی نص، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
×   قرطبی، محمدبن احمد 1364. الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو، ج14.
×   قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا 1368. تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران، وزارت ارشاد اسلامی، ج3.
×   مالک­بن انس، ابو عبدالله. المدونه الکبری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج2.
×   متنبی 1407ق. دیوان اشعار، شرح برقوقی، بیروت، دارالکتب العربی.
×   مجلسی، محمد باقر 1404. بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، موسسه الوفاء، ج43 و100و101.
×   محمد قاسمی، حمید1380ش. ­اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستان­های انبیاء،
×   محمدی، مرتضی، «حقوق و تکالیف زن از دیدگاه اسلام»، رواق اندیشه، ش3 (1380).
×   مسعودی، محمد فاضل1420ق. الاسرار الفاطمیه، عادل علوی، زائر.
×   مصطاوی، عبد الرحمن 2003م. دیوان امرؤ القیس، بیروت، دار المعرفه.
×   مصطفوی، حسن1360. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه نشر کتاب.
×   مقدم، محمدبن احمد 2005م. المراه بین تکریم الاسلام و اهانته الجاهلیه، قاهره، دار ابن جوزی.
×   نادری، محمد اسعد 1425ق. فقه اللغه مسائله و مناهله، بیروت، مکتبه العصریه.
×   هاشمی، هاشم 1422ق. حوار مع فضل الله حول الزهراء، قم، دار الهدی.
×   واحدی، علی­بن احمد 1411ق. اسباب النزول، بیروت، دار الکتب العلمیه.
×   کلینی، محمدبن یعقوب 1363. الکافی، علی­اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج5.
×   کوروش صفوی، درآمدی بر معناشناسی.