مبانی ممنوعیت استمتاع از زوجه ی نابالغ در فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیا ر دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 نویسنده مسئول

3 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مطابق قواعد فقه امامیه استمتاع از زوجه ی نابالغ مطلقاً ممنوع است، لیکن در بسیاری از کتب فقهی متأخر امامیه فتوایی مشاهده می شود که ظاهر آنها در نگاه اوّل موهمِ جواز برخی از استمتاعات غیر متعارف از زوجه ی نابالغ است. وجود این قبیل فتاوی موجب طعن و اتهام تجویز کودک آزاری در آموزه های اصیل اسلامی توسط برخی از افراد مغرض شده و دستاویز هجمه ی ایشان به مرجعیتّ و آموزه های ناب فقه جعفری گشته است. جستار حاضر با تعمّق در عبارات فقها اتهام فوق را با این استدلال که فقهای مزبور در مقام بیان حکم اوّلی بوده و اصولاً متعرض حکم مسئله با عنوان ثانوی نشده اند، مردود دانسته است. نگارنده سپس در جستاری مبسوط در ادلهّ و مستندات فقهی و با استناد به عمومیتّ قاعده ی نفی ضرر درصدد اثبات این امر برآمده است که سخن صحیح و منطبق با قواعد فقه امامیه ممنوعیت مطلق استمتاعات از زوجه ی نابالغ می باشد.

کلیدواژه‌ها


×      ابن ادریس، محمدبن منصور 1410. السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
×      ابن جنید اسکافى، محمدبن احمد 1416. مجموعه فتاوى، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
×      اشتهاردى، على پناه 1417ق. مدارک العروه، تهران، دار الأسوه للطباعه و النشر.
×      اصفهانى، سید ابوالحسن 1422 ه‍ ق. وسیله النجاه (مع حواشی الإمام الخمینی)، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
×      انصارى، مرتضى­بن محمد امین 1411 ه‍ ق. فرائد الاصول (الرسائل)، قم، مصطفوى.
×      ایروانى، باقر 1427 ه‍ ق. دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی على المذهب الجعفری، قم.
×      بحرانى، محمد سند 1429 ه‍ ق. سند العروه الوثقى - کتاب النکاح، قم، مکتبه فدک.
×      ‏بجنوردى، حسن 1380ش. منتهى الأصول، تهران، العروج.
×      بجنوردى، سید محمدبن حسن موسوى  1401 ه‍ ق. قواعد فقهیه، تهران، عروج.
×      حرّ عاملى، محمدبن حسن 1409 ه‍ ق. وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
×      جزائرى، مروّج محمد جعفر 1414 ه‍. ق. منتهى الدرایه، قم، دار الکتاب الجزائرى.
×      ‏جعفری لنگرودى، محمد جعفر 1370ش. ترمینولوژى حقوق، تهران، گنج دانش.
×      جوهرى، اسماعیل­بن حماد1410 ه‍ ق. الصحاح، بیروت، دار العلم للملایین.
×      حلّى (علامه)، حسن­بن یوسف 1413 ه‍ ق. مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، قم.
×      ----------- 1420 ه‍ ق. تحریر الأحکام الشرعیه على مذهب الإمامیه، قم، مؤسسه امام صادق.
×      ----------- 1401 ه‍ ق. تذکره الفقهاء(ط - الحدیثه)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
×      خراسانی (محقق)، محمدکاظم  1409 ه‍ ق. کفایه الاصول، قم، موسسه آل­البیت.
×      چیلالا، سزار. «ریشه­های فاحشه­گری کودکان»، سیاحت غرب، ش47، (خرداد 1386).
×      راغب اصفهانى، حسین­بن محمد 1412 ه‍ ق. مفردات ألفاظ القرآن، لبنان، دار العلم.
×      روحانى، سید صادق  1412 ه‍ ق. فقه الصادق( علیه السلام)، دار الکتاب - مدرسه امام صادق علیه السلام.
×      سبزوارى، سید عبدالأعلى 1413 ه‍ ق. مهذّب الأحکام، قم، المنار.
×      سبحانى، جعفر  1421 ه‍. ق. تهذیب الاصول، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
×      ---------- 1418 ه‍. ق. الوسیط فى اصول الفقه، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
×      سلاّر دیلمى، حمزه بن عبدالعزیز 1404 ه‍ ق. المراسم العلویه و الأحکام النبویه، قم، منشورات الحرمین.
×      شبیرى زنجانى، سید موسى 1419 ه‍ ق. کتاب نکاح، قم، مؤسسه پژوهشى راى‌پرداز.
×      عاملی (شهید اول)، محمدبن مکى 1410 ه‍ ق. اللمعه الدمشقیه، بیروت، دار التراث - الدار الإسلامیه.
×      عاملی (شهید ثانى)، زین­الدین 1413ق. مسالک الأفهام، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه.
×      صافى گلپایگانى، لطف الله 1416 ه‍ ق. هدایه العباد، قم، دار القرآن الکریم.
×      صدوق قمّى، محمّدبن على­بن بابویه 1413 ه‍ ق. من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
×      صفایی، سید حسین و اسدالله امامی 1379. مختصرحقوق خانواده، تهران، دادگستر.
×      ‏صنقور، محمد 1428 ه‍ ق. المعجم الأصولى، قم، منشورات الطیار.
×      طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم 1409 ه‍ ق. العروه الوثقى، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
×      طریحى، فخر الدین  1416 ه‍ ق. مجمع البحرین، تهران، کتابفروشى مرتضوى.
×      طوسى، ابوجعفر 1400 ه‍ ق. النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت، دار الکتاب العربی.
×      ------------ 1407 ه‍ ق. الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
×      ------------ 1378ق. المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران، المکتبه المرتضویه.
×      موحدی فاضل لنکرانى، محمد 1421 ه‍ ق. تفصیل الشریعه-النکاح، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار.
×      موسوی خمینى، سید روح اللّه موسوى 1421 ه‍ ق. تحریر الوسیله، قم، دار العلم.
×      ------------ 1424 ه‍ ق. رساله­ی توضیح المسائل،  قم، دفتر انتشارات اسلامى.
×      ------------ 1421 ه‍ ق. کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
×      موسوی خمینى، سید مصطفى. مستند تحریر الوسیله، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
×      موسوی خویى، سید ابوالقاسم  1418 ه‍ ق. موسوعه الإمام الخوئی، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی.
×      فاضل لنکرانى، محمد1430 ه‍ ق. دراسات فی الأصول، قم، مرکز فقه الائمه الاطهار( ع).
×      فاضل مقداد، مقدادبن عبداللّه 1404 ه‍ ق. التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، کتابخانه مرعشى نجفى.
×      قرشى، سید على اکبر 1412 ه‍ ق. قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
×      کاتوزیان، ناصر 1381ش. حقوق خانواده، تهران، انتشار.
×      کلینى، ابو جعفر محمدبن یعقوب 1407 ه‍ ق. الکافی (ط - الإسلامیه)، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
×      مراغه­ای حسینی، میر عبدالفتاح، العناوین الفقهیه.
×      مرعشى نجفى، شهاب الدین 1415 ه‍ ق. القصاص على ضوء القرآن و السنه، قم، کتابخانه آیه الله مرعشى.
×      ------------- 1406 ه‍ ق. منهاج المؤمنین، قم، انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشى نجفى.
×      حلّى (محقق)، نجم الدین 1408 ه‍ ق. شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان.
×      -------------- 1412 ه‍ ق. نکت النهایه، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه.
×      محقق داماد، سید مصطفى  1386ش. بررسى فقهى حقوق خانواده - نکاح و انحلال آن، قم.
×      مظفر، محمدرضا 1381 ه‍ ق. اصول الفقه، قم، دارالتفسیر.
×      مکارم شیرازى، ناصر 1424 ه‍ ق. کتاب النکاح، قم، مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.
×      ------------  1425 ه‍ ق. أنوار الفقاهه، قم، مدرسه الإمام علی بن أبی طالب.
×      ------------ 1428 ه‍ ق. تعلیقات بر عروه الوثقى، قم، مدرسه امام على بن ابى طالب.
×      ------------  1428 ه‍ ق. احکام بانوان، قم، مدرسه امام على بن ابى طالب.
×      مفید بغدادى، محمّدبن محمدبن نعمان 1413 ه‍ ق. المقنعه، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
×      موسوى گلپایگانى، سید محمد رضا 1413 ه‍ ق. هدایه العباد،  قم، دار القرآن الکریم.
×      نجفى، محمد حسن 1404 ه‍ ق. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
×      نراقى، مولى احمدبن محمد 1415 ه‍ ق. مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت.