نمایش پوشش چادر در سریا لهای تلویزیون ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه پژوهشی جامعه شناسی گردشگری سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

2 کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور مشهد

چکیده

این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی نمایش پوشش چادر و شناسایی تصویری که از زن چادری در سریال­ های تلویزیونی دیده می‌­شود، پرداخته است. برای بررسی این امر، از مجموع ۱۰۷سریالی که در سال­های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ برای اولین بار در شبکه­ های اول، دوم و سوم سیما به ­نمایش درآمده بود، ۲۰سریال به­ صورت نمونه­ گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب و میزان و نحوه نمایش پوشش زنان با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی اندازه­ گیری شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پوشش چادر در مجموع ۵/۲۹درصد از کل نمایش­ های پوشش زنان در سیما را تشکیل می ­دهد. همچنین نمایش پوشش چادر در میان زنان متأهل و بیوه، میانسال و مسن، دانشجو، خانه ­دار و یا مشاغل رده­پایین بیش از سایر رده ­های متناظر بود. در مجموع به­ نظر می­رسد، تلویزیون بیش از آنکه مروج پوشش چادر باشد، طبق عرف جامعه به­ نمایش آن پرداخته است که این مطلب ناشی از لایه ­های مختلفی است که در برنامه ­سازی­ های تلویزیونی اثرگذارند.

کلیدواژه‌ها


  • ×     اسدی، لیلا، 1384. «بررسی قوانین کیفری ایران در امر پوشش مردم»، فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، ش 40.

    ×     باهنر، ناصر. و طاهره جعفری، 1391. «تلویزیون و تأثیر آن بر هویت دینی، گروهی و جنسیتی ایرانیان (مطالعه نظریه کاشت در ایران)»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، د 49، ش 13.

    ×     باهنر، ناصر. و سیدعبدالرسول علم الهدی، 1392. «هنجارهای عفاف و حجاب اسلامی در سیما و سینما»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، د 14، ش 53.

    ×     جعفری، علی و محمدمهدی اسماعیلی، 1391. «بررسی انتقادی دگردیسی «حجاب چادر» در بازنمایی تلویزیونی: مطالعه معناشناختی دو سریال «آخرین گناه» و «بی صدا فریاد کن»»، تحقیقات فرهنگی ایران، د 5،ش 1.

    ×     رضایی، محمد و عباس کاظمی، 1387. «سیاست جنسیت در تلویزیون ایران»، زن در توسعه و سیاست،د 6، ش 22.

    ×     سفیری، خدیجه و باقر ساروخانی و سهیلا فراهانی، 1387. «طراحی الگوی زن در تلویزیون بر اساس سند چشم انداز توسعه بلند مدت جمهوری اسلامی ایران»، دانش مدیریت، د 80، ش 21.

    ×     شاکری نژاد، محسن، 1388. «بررسی عفاف و حجاب در پربیننده­ترین فیلم­های سینمایی ایرانی پخش شده از شبکه های اول، دوم و سوم سیما در سال 1386»، تهران: دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.

    ×     شهبازی، لیلا، 1390. «بازنمایی وضعیت حجاب در فیلم‌های سینمایی دو دهه 70 و 80»، دانشکده علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

    ×     طالبی، سارا و محمدقلی میناوند، 1390. «تقابل فرم و محتوا در نقش زنان در تصویر خانواده»، تحقیقات فرهنگی ایران، د 4، ش 14.

    ×     عظیمیان، مریم و سعید بهشتی، 1388. «بررسی فلسفه و قلمرو حجاب در اسلام و آثار تربیتی آن»، فصلنامه تربیت اسلامی، ش 8.

    ×     علیزاده، عبدالرحمن و محمد فتحی نیا، 1386. «بازنمایی سبک زندگی طبقات اجتماعی در سریال های خانوادگی تلویزیون»، پژوهش و سنجش، د 14، ش52.

    ×  محمودی، سیدمحسن. 1390. م‍س‍ائ‍ل‌ ج‍دی‍د از دی‍دگ‍اه‌ ع‍ل‍م‍ا و م‍راج‍ع‌ ت‍ق‍ل‍ی‍د، ورامین: انتشارات علمی و فرهنگی صاحب­الزمان (عج).

    ×     منتظرقائم، مهدی. و محمدحسن یادگاری، 1394. «مطالعه بازنمایی حجاب، پوشش و آرایش هنرپیشگان زن در پوسترهای فیلم­های سینمای ایران و مطابقت آن با سیاست­گذاری فرهنگی سه دولت (سازندگی، اصلاحات و اصولگرا): به روش رهیافت گفتمانی استوارت هال»، دین و ارتباطات، د 22، ش 2.

     

     

    • Ø austin، anne ، barnard، jonathan، و hutcheon، nicola 2016. Media Consumption Forecast 2016. london: Zenith Optimeida.
    • Ø Fahmy، Shahira 2004. Picturing Afghan Women: A Content Analysis of AP Wire Photographs During the Taliban Regime and after the Fall of the Taliban Regime. International Communication Gazette، 66(2).
    • Ø hassim، Nurzihan 2014. A comparative analysis on Hijab wearing in Malaysian Muslimah magazines. SEARCH: The Journal of the South East Asia Research Center for Communications and Humanities، 6(1).
      • Ganahl, Dennis. J., Prinsen, Thomas J., & Netzley, Sara Baker. 2003. A content analysis of prime time commercials: A contextual framework of gender representation. Sex roles, 49(9-10).
      • Ø Hassim، Nurzihan، Nayan، Shahreen Mat، و Ishak، Md Sidin Ahmad. 2016. Hijabistas: An Analysis of the Mediation of Malay-Muslims and Modesty. Jurnal Pengajian Media Malaysia، 17(2).
      • Ø Mastro, Dana E., & Stern, Susannah R. 2003. Representations of race in television commercials: A content analysis of prime-time advertising. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 47(4).
      • Ø posetti، Julie N. 2006. Media representations of the hijab. australia: Journalism in Multicultural Australia .
      • Ø shoemaker، Shoemaker, Pamela J.، و reese، Stephen D. 2013. mediating the message in the 21st century: a media sociology perspective. london: routledge.