شناسایی مولفه های سازماندهی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در شهرستان چالدران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی، جهاد دانشگاهی، ارومیه، ایران

2 عضو هیت علمی گروه پژوهشی کسب و کار جهاد دانشگاهی، ارومیه، ایران

3 گروه مدیریت، واحد بندرگز،دانشگاه آزاد اسلامی،بندرگز،ایران

چکیده

در عصر حاضر، با مطرح شدن مفهوم عاملیت انسانی در نظریات توسعه، یکی از شاخص های مهم برای سنجش توسعه ی هر کشور، وضعیت زنان و سطح توانمند سازی این قشر از جامعه می باشد. این تحقیق با هدف بررسی راهکارهای سازماندهی بانوان سرپرست خانوار و نحوه توانمندسازی آنان انجام شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – اکتشافی است. جامعه آماری تحقیق زنان سرپرست خانوار در شهرستان چالدران است که تعداد 265 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی انجام گرفته است. نتایج نشان داد «عوامل اجتماعی» ، «عوامل اقتصادی» و «عوامل روانشناختی» از اصلی ترین عوامل موثر برتوانمندسازی زنان سرپرست خانوار هستند. همچنین بیشترین تاثیر مربوط به زیر مولفه «خودآگاهی» با ضریب تاثیر 912/0 می باشد و زیر مولفه های «توانایی بازپرداخت بدهی» و «کسب درآمد» نیز در اولویت های بعدی قرار دارند. از آنجا ‌که خودآگاهی دارای ابعاد درونی و بیرونی است، تقویت ظرفیت‌های روحی و اعتماد به نفس زنان سرپرست خانوار باید با مهارت آموزی و افزایش توانایی‌های تجربی آنان همراه شود تا به سطح قابل‌قبولی از توانمندی دست یابند.

کلیدواژه‌ها


  • ×  بختیاری، صادق و افسانه شایسته، (1391). «بررسی تأثیر بهبود فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با تاکید بر ایران»، اقتصاد مالی، 6(19).

    ×  برزن، حمید، سیده آیسا پاک­نژاد و افروز حقدوست، (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر سلامت روان».

    (www.gums.ac.ir/Upload/Modules/Articels)

    ×     جمال نیک، مریم (1388)، اثربخشی آموزش گروهی با الگوی بک بر جرأت ورزی زنان سرپرست خانوار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

    ×     تقی‌زاده حمید (1385)، "بررسی شیوه‌های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار استان تهران، منطقه شهرری (نگرش سنجی از زنان سرپرست خانوار)"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

    ×  خسروی، زهره، (1390). «بررسی آسیب‌‌های روانی ـ اجتماعی زنان سرپرست­خانوار»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، ش39.

    ×     خیری خامنه، بهناز (1388)، بررسی نگرش زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) شهر شیراز نسبت به ازدواج موقت، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه شیراز.

    ×     دورودیان، معصومه (1388)، بررسی مقایسه‌ای کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار عضو گروه همیار و زنان غیر عضو بهزیسیتی استان تهران، دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

    ×     رضایی فاطمه (1380)، "بررسی مشکلات اقتصادی اجتماعی خانواده‌های زن سرپرست تحت پوشش بهزیستی شهرستان خمین"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی

    ×  کیمیایی، محمد، (1390). «شیوه­های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، رفاه اجتماعی، دوره 11، ش 40.

    ×  کلدی، علیرضا و پروانه سلحشوری، (1391). «بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر توانمندسازی زنان»، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال 4، ش 4.

    ×  کتابی، محمود، بهجت یزدخواستی و زهرا فرخی راستایی، (1384). «بررسی موانع و چالش­های کسب و کارهای خانگی زنان سرپرست خانوار شاغل در شهر اصفهان»، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، ش19.

    ×  کردزنگنه، جعفر ، هاشم، محمدیان پستکان و شهلا سهرابی صمیره، 1395. « بررسی میزان احساس امنیت زنان و عوامل مؤثر در آن »، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، د18 ، ش 71.

    ×  شادی‌طلب، ژاله (1383). «فقر زنان سرپرست­خانوار»، پژوهش زنان، دوره2، شماره1، 49-70

    ×  شکوری، علی، رفعت جاه، مریم، جعفری، معصومه (1386). مولفه های توانمندسازی زنان و تبیین عوامل موثر بر آن ها، زن در توسعه و سیاست، دوره 5، شماره1 (پیاپی17)، 1-26.

    ×     شکاری الانق، رقیه (1384)، "مطالعه وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار (مورد شهر تهران)"، پایان نامه  کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

    ×  فروزان، ستاره و اکبر بیگلریان، (1382). «زنان سرپرست­خانوار، فرصت‌ها و چالش‌ها»، پژوهش زنان، دوره1، شماره 5، 35-58

    ×  عباس زاده، محمد، بوداقی، علی، اقدسی، فرانک (1392). توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با تاکید بر راهکارهای بومی، مقالات برگزیده همایش ملی توانمندسازی، تهران.

    ×     کاظمی، موسی (1386). نگاهی به راهکارهای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با تاکید بر نقش تعاونی ها، تعاون، شماره 192-191

    ×  قنبری، حسین، (1392). بررسی مسایل اقتصادی زنان سرپرست خانوار»، تهران: مرکز امور مشارکت زنان نهاد ریاست جمهوری.

    ×  قنبری، یوسف، انصاری، رحیمه (1393). شناسایی و تبیین عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر توانمندسازی زنان روستایی (مورد مطالعه: شهرستان رستم)، پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال4، شماره 3، پیایی 11.

    ×  قلی پور، آرین، رحیمیان، اشرف (1390). رابطه عوامل اقتصادی، فرهنگی و آموزشی با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، رفاه اجتماعی، دوره 11، شماره 40، 29-62.

    ×  لانگه، سارا، ( 1392). معیارهاییبرایتواناسازیزنان، تهران: روشنگران.

    ×  مدنی، سعید، (1391). طرح توانمندسازی زنان سرپرست­خانوار، دفتر بررسی‌های اقتصادی ـ فرهنگی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

    ×  موحد، مجید، عنایت، حلیمه، گرگی، عباس (1384). عوامل اقتصادی اجتماع موثر بر نگرش زنان نسبت به نابرابری های جنسیتی، زن در توسعه و سیاست، دوره 3، شماره2(پیایی12)، 95-113.

    ×     محمدی، بهلول (1386)، "بررسی عوامل بازدارنده موثر بر توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان قزوین،" پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

    ×     میرزاوند، فرزانه (1388)، "شناخت تأثیر مهاجرت مردان بر وضعیت اقتصادی اجتماعی زنان سرپرست خانوار (خانوادهای کارگران مهاجر) و توانمندسازی آن‌ها،" پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

    ×     مطیع، ناهید، (1392). «فرصت‌های کودکان در خانواده‌های زن سرپرست»، زنان، ش53 و 54 .

    ×  آمارتیا، سن،  (1391). توسعه به مثابه آزادی، ترجمه وحید محمودی، تهران: دستان.

    ×  ویسی، هادی و محمد بادسار، (1384). «بررسی عوامل مؤثر بر نقش اجتماعی زنان در فعالیت­های روستایی: مطالعه موردی استان کردستان»، کار و اجتماع. ش 142.

    ×     میرزایی، عزت اله (1388)، "بررسی رابطه خدمات ارائه شده از سوی کمیته امداد امام خمینی (ره) و کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش: مطالعه موردی زنان سرپرست خانوار کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان جهرم،" دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه شیراز.

    ×     نصیری ماهینی، زینب (1388)، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر میزان رضایت از زندگی زنان سرپرست خانوار، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

    • Ø Bandura, E. (1998). Counseling for empowerment. Alexandria, VA: American Counseling Association.
    • Ø Chant, S. (2017). Women-headed households: diversity & dynamics in the developing world. Hound mills, Basingstoke, McMillan.
    • Chadwick BA, Bahr HM, Albrecht (1984). SL. Social science research methods, Prentice-Hall, Englewood Cliffs.
    • Ø Davis, C. (2010). “Role occupancy, quality and psychological distress among Caucasian and African American women”. Affilia- journal of women and social work. Vol. 26, no.I.
    • Ø Dennerstein, L. (1993). “Psychological and mental Health aspects of women’s health”. Wld statist. Quar, 46.
      • Gill, Rebecca and Ganesh, Shiv(2007) 'Empowerment, Constraint, and the Entrepreneurial Self: A Study of White Women Entrepreneurs', Journal of Applied Communication Research, 35: 3, 268 – 293.
      • Ø Fleischer NL,  LC. Fernald, AE. Hubbard (2007), “Depressive symptoms in rural Mexico”. Epidemiology Nov; 18(6).
      • Gergis, A.1999. ”Citizen Economic Empowerment In Botswana Concepts and Principles”, BIDPA Working Paper No.22

     

    • Ø Hulland, J. (1999). “Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies”, Strategic Management Journal 20(2).
    • Ø Kabeer,N.,(2015). “Gender Equality and Womwn's Empowerment:A Critical Analysis of the Third Millennium”, Development Goal Gender and development, Vol. 13, No. 1.
    • Lawshe CH. (1975). a Quantitative approach To Content Validity. Personnel Psychology; 28 (4).
    • Ø Malhatra, S. R. schuler and C. Boender (2002). “Measuring Womens Empowerment as a Variable in International Development”, http://sitere sources.worldbank.org.
    • Ø Mc Whirter, E. (2004). Counseling for empowerment. Alexandria, VA: American Counseling Association.
    • Morell M. M. (2003). Empowerment and long-living women: return to the rejected body. Journal of Aging studies. Vol 17, pp. 69-85.
    • Ø Resenfield, S. (2010). “The effects of women’s employment; personal control and sex differences in mental health”. Journal of Health and social Behavior, 30.
    • Ø Spritzer, B. K.; A. P Catherin,. & K. Chickering, (2013). “Empowerment of women for health promotion: a meta analysis”. Social science and medicine. Vol 46.
    • Schuler, Sidney Ruth and Rottach, Elisabeth(2010) 'Women's Empowerment across Generations in Bangladesh', Journal of Development Studies, 46: 3, 379 – 396.
    • Ø Ugbomeh, M & M. George (2001). “Women Empowerment in Agricultural Education, for Sustainable Rural Development”, Oxford University Press and Community DevelopmentJournal, Vol. 36, No. 4.