تعیین‌کننده‌های اجتماعی و فرهنگی نگرش دانشجویان به سقط جنین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد پژوهشگری اجتماعی دانشگاه خوارزمی

3 دانشیار جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران و محقق موسسه مطالعات جمعیتی کشور

چکیده

سقط جنین، به‌عنوان مسئله‌ای اجتماعی- پزشکی در سالهای اخیر افزایش یافته است. مقاله‌‌ی پیش‌رو، به بررسی عوامل و تعیین-کننده‌های نگرش دانشجویان به سقط جنین می‌پردازد. روش مطالعه کمی- پیمایشی با حجم نمونه 384 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران می‌باشد. نتایج نشان داد که نگرش مثبت به سقط جنین در بین زنان بیشتر از مردان، افراد بدون همسر بیشتر از افراد دارای همسر، فارس‌ها بیشتر از بلوچ‌ها و ترکمن‌ها، و جوانان زیر 25 سال بیش‌تر است. علاوه بر این، نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که متغیرهای درگیری در فعالیتهای فراغتی، نگرش مثبت به معاشرت فرازناشویی، و برابری گرایی جنسیتی اثر افزایشی و در مقابل، متغیرهای دینداری و ارزش فرزند اثر کاهشی بر نگرش به سقط جنین دارند. در مجموع این متغیرها حدود 46 درصد از واریانس نگرش نسبت به سقط جنین را تبیین کرده‌اند. از اینرو، تحولات ارزشی و فرهنگی در جامعه ایران به‌ویژه در میان جوانان موجب تغییر نگرش‌ها نسبت به سقط جنین شده است.

کلیدواژه‌ها


  • ×     احمدی، وکیل، (1391). «بررسی تغییرات ساختاری خانواده و تأثیر آن بر جامعه ­پذیری دانش‌آموزان»، خانواده و پژوهش، ۹ (۴).

    ×     آخوندی، محمدمهدی(1398)، آمارهای تکان‌دهنده‌ی سقط جنین در ایران، خبرگزاری الف، https://www.alef.ir/news/3980523153.html

    ×     اینگلهارت، رونالد، (1382). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه­ی مریم وتر، تهران: کویر.

    ×     بلالی، اسماعیل، (1386). «زنان و پیامدهای سقط جنین»، مطالعات راهبردی زنان، ش 22.

    ×     رازقی نصرآباد، حجیه بی­بی و الهام سنجری، (1396). «عوامل موثر بر اقدام زنان به سقط جنین عمدی: تجربه زیسته زنان از سقط جنین در تهران»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال 15، ش 2.

    ×     سراج زاده، حسین و محمدرضا پویافر، (1387). «دین و نظم اجتماعی: بررسی رابطه دین‌داری با احساس آنومی و کجروی درمیان نمونه‌ای از دانشجویان»، مسائل اجتماعی ایران، سال 16، ش 63.

    ×     سرایی، حسن و پگاه روشان شمال (1391). «سنجش عوامل اجتماعی موثر بر نگرش زنان باردار نسبت به سقط جنین عمدی»، زن در توسعه و سیاست، دوره 1، ش 2.

    ×     سرایی، حسن، (1387). «گذار جمعیتی دوم، با نیم نگاهی به ایران»، نامه انجمن جمعیت­شناسی ایران، ش 3.

    ×     صادقی رسول، فراش نورالدین(1397). تفاوت‌های قومی در ارزش و ترجیح فرزند زنان در شهر ماکو، مجله پرستاری و مامایی، دوره 2، ش 17

    ×     ظفری دیزجی، اشرف، (1393). تجربه زیسته زنان در ختم بارداری ارادی، (پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی).

    ×     ظهیری‌نیا، مصطفی و تقی آزاد ارمکی، (1393). «تحلیل کیفی جهت‌گیری ارزشی و ارتباط آن با تغییرات اقتصادی و اجتماعی در شهر بندرعباس»، مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، دوره 3، ش 3.

    ×     عباسی­شوازی، محمد جلال و حسینی­چاوشی، میمنت(1392). تحولات باروری در ایران در چهار دهه اخیر: کاربرد و ارزیابی روش فرزندان خود در برآورد باروری با استفاده از داده­های سرشماری 1385 ،1375 ،1365و 1390، پژوهشکده آمار، مرکز آمار ایران، تهران.

    ×     عبدالجباری، مرتضی، مرضیه کرمخانی، نسرین سحرخیز، محمد امین پور حسینقلی ومعصومه شکری خوبستانی، (1395). « بررسی عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری زنان بر سقط عمدی جنین و نگرش اعتقادی و شرعی آنان دراین­باره»، پژوهش در دین و سلامت، دوره 2، ش 4.

    ×     عرفانی، امیر و شجاعی، جواد (1397). شواهد تازه از سقط جنین عمدی در شهر تهران: میزان‌ها، دلایل و تغییرات، مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، دوره 3، ش 21

    ×     عسکری ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی شوازی و رسول صادقی، (1388). «مادران، دختران و ازدواج (تفاوت­های نسلی در ایده‌ها و نگرش‌های ازدواج در شهر یزد»، مطالعات راهبردی زنان، ش 36.

    ×     فروتن، یعقوب و خدیجه صادقی، (1396). «رویکرد اجتماعی و جمعیت شناختی به مسائل خانواده­ی معاصر با تأکید بر سقط جنین در ایران»، مطالعات اجتماعی ایران، ش 3.

    ×     گودرزی، فرامرز، (1392). پزشکی قانونی برای دانشجویان رشته حقوق، تهران: سمت.

    ×     محمودیانی سراج‌الدین، احمدی علی‌یار، جوادی افشان(1397). شیوع و عوامل مرتبط با سقط جنین در میان زنان روستایی استان فارس در سال ۱۳۹4، نشریه پرستاری ایران، دوره 115، ش 31

    ×     مشیرزاده، حسین، (1385). از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دو قرن فمنیسم، تهران: شیرازه.

    ×     میرزازاده، افسانه(1392). سقط جنین؛ فردگرایی و جامعه‌گرایی، فصلنامه اخلاق پزشکی، ش 24

    ×     نجاتی حاتمیان، سیمین (1392). تجربة سقط‌جنین‌ ارادی در زنان متأهل شهر تهران، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، دوره 1، ش 8

    ×     نجاتی حاتمیان، سیمین، (1389). تجربه و ادراک سقط جنین‌های ارادی و پیامدهای روانی و اجتماعی آن در زنان متاهل شهر تهران (پایان­نامه کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی).

    ×     یزدخواستی، بهجت و حوریه ربانی،  (1394). «بررسی کیفی تأثیر فمینیسم رادیکال بر نقش زن در نهاد خانواده و مقایسه آن با تمهیدات اسلام (مطالعه موردی زنان شهر اصفهان)»، جامعه­شناسی کاربردی، ش 2.

     

     

    • Ø Abdullahi F, Mohammadpour Tahamtan RA, (2003). “Study onconsequences of unwanted pregnancies in women admitted to hospitals administered by Mazandaran University of Medical Science, 1999– 2000”. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 14.
    • Ø Appiah-Agyekum NN, Sorkpor C, Ofori-Mensah S(2015). Determinants of abortion decisions among Ghanaian university students. Int J Adolesc Med Health. 27
    • Ø Barkan, S. E. (2014). “Gender and abortion attitudes. Public Opinion Quarterly”, 78(4), 940–950. https:// doi.org/10.1093/poq/nfu047.
    • Ø Beauvais E, Mann E, Lore G, (2016). Continental Gender Divide: Abortion Attitudes in the United States and Canada. Political Science Association. 2016.
    • Ø Cheng, Yimin & et al. (2012). “Study of knowledge and attitudes on medical abortion among Chinese heath providers”, International Journal of Gynecology and Obstetrics, Vol. 118.
    • Ø Cohen SA, (2009). “Envisioning life without Roe: lessons without Borders. The Guttmacher Report on Public Policy 2003”. Retrieved From http://www.guttmacher.org/pubs/tgr/06/2 /gr060203.html.Accessed 05 September 2009.
    • Ø Debela, T. F., & Mekuria, M. S. (2018). “Knowledge and attitude of women towards the legalization of abortion in the selected town of Ethiopia: a cross sectional study”. Reproductive Health, 15(1). doi:10.1186/s12978-018-0634-0 
    • Ø  Humayun, A, Sheikh ,N, Humayun  And  M, Ashraf, (2005). “Abortion prevalence and socio-demographic differentials”, https://www.researchgate.net/publication/249011271
    • Ø Islam, AM, (2005). Evaluation of reported induced abortion in Bangladesh: evidence from the recent DHS. In Proceedings of IUSSP International Population Conference, France Tours (France).
    • Ø Jejeebhoy,S.J,(1995). Womenʼs Education,Autonomy AndReproductive Behavior:Experience From Developing Countries. New York oxford university press.
    • Ø Major B, M, Appelbaum, L, Beckman,  MA, Dutton, NF, Russo, C, West. (2009). “Abortion and mental health: evaluating the evidence”. Am Psychol. 64 (9).
    • Ø Rezaei M, Partovi L(2017). Abortion among Kurdish Women from Mahabad in 2016.  Iran Journal of Nursing. 30
    • Ø Shields, J. S. Serna, (2011). The Demise of Feminist Communitarianism. Perspectives on Political Science. 10-2.
    • Ø van de kaa, D.J. (2002). “postmodern fertility preference: from changing value orientation to new behavior”. population & development Review , 27.
    • Ø Woodruff, K., , M.A. Biggs, H. Gould, et al. (2018) Attitudes Toward Abortion After Receiving vs. Being Denied an Abortion in the USA. Sex Res Soc Policy 15, 452 –463.  https: // doi.org/10.1007/s13178-018-0325-1