2024-03-28T20:22:50Z
https://www.jwss.ir/?_action=export&rf=summon&issue=10399
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
ضمانت اجرای حق مادرشدن
لیلا
ثمنی
< p>زنان با توجه به نوع خلقت جسمی و روحی، نیاز به مادرشدن دارند. در صورت فرزندخواهی زن، تنها راه مشروع، نکاح، و تنها راه تحقق آن، توافق با زوج است. اگر زوج به هر دلیلی با فرزندخواهی زوجه مخالفت نماید، تنها راه کار و حمایت قضایی از زنی که در جهت فرزندخواهی به دادگاه مراجعه نموده است، صدور گواهی عدم امکان سازش آن هم به شرط اثبات عسر و حرج ناشی از عدم فرزندآوری است. تحلیل و بررسی آراء قضات و قوانین ایران و دکترین حقوقی این نتیجه را نشان میدهد که علیرغم عدم تصریح به وجود این حق برای زوجه، روح حاکم بر قوانین ایران، حق مادری زوجه برای زنانی که به عقد دائم درآمدهاند را به رسمیت شناخته است و لذا الزام به عدم ممانعت از مادرشدن زوجه در بعضی موارد و با وجود شرایطی، مانند مخالفت بدون عذر یا غیرموجه شوهر، با تمسک به راه کارهایی مثل الزام به جلب موافقت زوجه در ممانعت از فرزندآوری، عدم جواز عزل دائم و عدم جواز عقیم سازی، قابلیت اعمال دارد. از طرفی با توجه به امکان مادرشدن زوجه با درمان، جایگزینی و با استفاده از روشهایی همچون تلقیح مصنوعی و مشارکت ثالث در شرایط خاص یا در موارد اضطرار، میتوان الزام به موافقت با بعضی از این روشها که با مبانی اسلامی سازگاری دارد را به عنوان جایگزین طلاق و در جهت تشیید مبانی خانواده، مورد حمایت قانونی قرار داد.
حق مادرشدن
ضمانت اجرا
زوجه دائم
قانون ایران
رویه قضایی
2018
02
20
7
27
https://www.jwss.ir/article_120237_977106554554d9f24f2ac6870ce530be.pdf
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
تأملی بر «شرک جنسیتی» در خوانشهای زنمدارانه از قرآن
مرضیه
محصص
آتنا
بهادری
نگرههای زنگرایانه غربی از رهگذر توجه به واژگان قرآنی دالّ بر مفاهیم جنسیت، اثبات برابری جنسیتی میان مردان و زنان را هدف قرار دادهاند. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، خاستگاه ایدۀ «شرک جنسیتی» در خوانشهای زنمدارانه از قرآن بررسی می شود. قائلان این دیدگاه معتقدند باور به جایگاه برتر مردان، ناقض فهم توحیدی از خداوند است و تفاسیر قرآنی که ذیل آیاتی نظیر 34 نساء و 22 صافات، اندیشههای مبتنی بر برتری مردان را تقویت میکنند و مروّج لزوم اطاعت زنان از همسران هستند، شرکآلودند. اما میتوان اذعان داشت تقریر نظاممند مفسران شیعه از تفکر توحیدی بهمثابه مبنای تمامی معارف قرآنی و اصول و فروع دینی، پاسخگوی شبهۀ مطرح در ایدۀ شرک جنسیتی است. محققان تساویطلب اگرچه گاهی مقدمات صحیحی را در استدلالهای خویش چیدهاند، اما بهدرستی از آنها استفاده نکردهاند. در رویکرد دینی، تفکیک نقشهای زن و مرد به سبب عنایت به جنبه های انسانشناختی و حقوقی است.
قرآن کریم
شرک جنسیتی
فمینیسم
زنمداری
2018
02
20
29
49
https://www.jwss.ir/article_120420_fc5ae5833788b37c00f066addf4d94ef.pdf
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
رویکردی فقهی به اصل آزادی در ازدواج از منظر اسناد حقوق بشری
داود
سعیدی
محمدرضا
کیخا
< p>بند الف مادهی پنجم اعلامیهی اسلامی حقوق بشر(قاهره) مصوَّب چهاردهم محرّم سال 1411 قمری، خانواده را، پایهی جامعه معرفی نموده و مقرر داشته که زناشویی اساس ایجاد آن میباشد؛ بنابراین مردان و زنان حقِّ ازدواج دارند و هیچ قید و بندی که بر پایه نژاد یا رنگ یا قومیّت باشد، نمیتواند از این حقِّ آنان جلوگیری کند. همین اصل، یعنی حقِّ آزادی در ازدواج، با اندک تفاوت ظاهری، در مادهی شانزدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر(1948)، عنوان شده است. پژوهش انجام شده با روش توصیفی-تحلیلی، مستند به بند الف مادهی پنجم سند اسلامی و تفسیر آن بوسیلهی مادهی بیست و پنجم همان سند، تأمین حدّاکثری اصل آزادی در ازدواج را مبتنی بر سند و مفاهیم اسلامی، به اثبات رسانیده است. از نتایج مهم مطالعهی حاضر، نگرشی نو به مفهوم کفویّت؛ موافق با اصل آزادی و همچنین یکسان دیدن این اصل از منظر اسناد حقوق بشری اعم از اسلامی و غربی، مطابق برخی تفسیرهاست.
حقوق بشر
سند اسلامی
آزادی در ازدواج
ولایت در نکاح
مفهوم کفویّت
2018
02
20
51
68
https://www.jwss.ir/article_120243_b0812ff73fd63bcef5529fca3f27f041.pdf
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
حق رأی زنان در نظام سیاسی شیعه (بررسی پیشینه، چالشها و مبانی)
مرتضی
علویان
زینب السادات
حسینی
زهرا
اکبری
حق رأی از عمده حقوق سیاسی- اجتماعی زنان است که در دهههای اخیر به رغم حساسیتها و موضعگیریهای حکومت های مردسالار با تلاش جنبشهای مدافع حقوق زنان محقق شده است. دیدگاه غالب این جنبشها آن است که زنان در همه دورههای حیات و در تمام ادیان، از این حق محروم بودهاند و تنها به واسطه تلاش آنان این حق برای زنان به رسمیت شمرده شد. این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی نگارش یافته، درصدد است تا دیدگاه اسلام و نظام سیاسی شیعه را در این باره روشن کند و تاریخچه تحقق این مسأله را بازگو نماید. بررسیهای اولیه در آموزههای اسلامی و سیره پیشوایان بزرگ شیعه نشان میدهد که اسلام، زنان را همچون سفیهان، محجوران و ضعفای فکری و عقلی قلمداد نکرده، بلکه رأی و نظر آنها را محترم شمرده است که این امر برخاسته از مبانی و پیشفرضهای انسان شناسی و هستی شناسی ویژایی است. دستاورد این بحث در تبیین دیدگاه اسلام درباره رأی دادن زنان، اثبات پیشتازی اسلام در این زمینه و به چالشکشیدن نظریههایی که اندیشه اعتزال زن در اسلام را تبلیغ میکنند، کارکرد آشکاری دارد.
حق رأی زنان
نظام سیاسی شیعه
فمینیسم
بیعت
مبانی حقرأی
2018
02
20
69
88
https://www.jwss.ir/article_120238_76f41ff9a79ad94b615d7ae2dbc76163.pdf
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
ماهیت و آثار طلاق توافقی در فقه و حقوق
سیده فائزه
صفدرزاده
الهام
شریعتی
< p>طلاق توافقی نهادی نسبتا نو در حقوق خانواده است که وفق آن زن و شوهر برای طلاق و حل و فصل تمامی وابستگی های مالی و مسایل مربوط به فرزندان مشترک، توافق بر رجوع به محکمه خانواده می کنند. با توجه به اینکه طلاق انواعی دارد که خصوصا از نظر تفاوت در آثار، نقش مهمی در روابط طرفین ایجاد می کند، شناخت ماهیت طلاق توافقی اهمیت ویژه ای پیدا می کند. این پژوهش که با روش کیفی و با مراجعه به مستندات فقهی و حقوقی، انجام یافته در صدد تبیین ماهیت طلاق توافقی بر آمده است. آنچه مسلم است، توقف ماهیت طلاق توافقی بر احراز کراهت از جانب زوجه توسط قاضی می باشد که در این صورت طلاق بائن و در غیر این صورت حتی با وجود بذل فدیه، طلاق رجعی می گردد. لذا قاضی باید کراهت زن را از شوهر و یا ادامه زندگی با او احراز نماید و سپس، اقدام به صدورگواهی عدم امکان سازش نماید. نظر به اینکه احراز کراهت زوجه و یا زوجین در نوع و ماهیت طلاق مؤثر است، شایسته است قضات محترم و یا سردفتران طلاق به این موضوع توجه نموده و پیشنهاد می شود رویه جامعی در این زمینه در دستور کار قرار گیرد؛ که در صورت عدم احراز کراهت زوجه از زوج و یا زوجین از یکدیگر، طلاق توافقی صادره از نوع رجعی ثبت شود تا بر اساس شرع اسلام حق رجوع برای زوج باقی بماند. این حق رجوع در مواقعی با بازگشت زوج، مانع از هم گسیختگی شتابزده زندگی می گردد.
طلاق توافقی
رجعی
خلع
مبارات
به عوض
2018
02
20
89
106
https://www.jwss.ir/article_120239_c208817b5c1eff00c303a7a4fc4d0c6c.pdf
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2008-2827
1396
20
78
مبانی فقهی مسئولیت حکومت در برابر زنان بیسرپرست و بدسرپرست
محمد
نوذری
معصومه
حاج حسینی
نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان شاکلهی اصلی و زمینهساز تحقق تمدن اسلامی؛ ناگزیر از توجه نظاممند به تمام مختصات حکومت اسلامی است؛ بخشی از این مختصات مربوط به حل مسائل و مشکلات افراد نیازمند و توجه ویژه به زنان بیسرپرست و بدسرپرست است. نظر به اهمیت نقش زنان در خانواده و جامعه، حمایت از این گروه، ضروری و اجتنابناپذیر بهنظر میرسد، اما سؤال اینجاست که مبانی فقهی مسئولیت حکومت در قبال این گروه از زنان چیست؟ پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی–تحلیلی و با استناد به ادلهی عام و خاص فقهی، به دنبال کشف شیوهی مواجهه با این پیامد اجتماعی از حیث انسانی و فقهی است و از سوی دیگر به دنبال شناخت مسیرهایی است که حکوت اسلامی در قبال این پدیدهی اجتماعی پیشنهاد داده است. نگاه حکومت اسلامی از لحاظ فقهی به این زنان حاکی از نوعی باورداشت ویژه از کیفیت نقش آنهاست. این نوشتار در پایان امر با توجه به مبانی مورد نظر، لزوم بازنگری در قوانین جمهوری اسلامی ایران را اثبات و پیشنهاداتی را در این باره مطرح میکند.
حقوق زنان
زنان بدسرپرست
زنان بیسرپرست
وظایف حکومت
2018
02
20
107
122
https://www.jwss.ir/article_81390_24c24a656bb1fe9dd78db61b0b8958b1.pdf