شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
صفحات آغازین
1
3
FA
https://www.jwss.ir/article_55378.html
https://www.jwss.ir/article_55378_369a65ee2c46136c8eb533ce915370cb.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
فرزندآوری به مثابه ی مخاطره (مطالعه ی کیفی زمینه های کم فرزندی در شهر تبریز)
7
33
FA
توکل
آقایاری هیر
0000000209047409
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز / نویسنده ی مسئول
t.aghayari@tabrizu.ac.ir
مینا
فرخی نکارستان
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد جمعیت شناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
minanekarestan88@gmail.com
سیده صدیقه
لطیفی مجره
کارشناس علوم اجتماعی از دانشگاه تبریز
latifi13irib@yahoo.com
10.22095/jwss.2016.44367
کشف عوامل زمین های کاهش باروری در ایران-که به باروری زیر سطح جانشینی رسیده- نیازمند توجه ویژه است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی پدیده ی کم فرزندی در میان زنان شهر تبریز و به روش کیفی انجام شده است. بدین منظور، دیدگاه های 30 نفر از زنان در مورد تجارب کم فرزندی آنها که به شیوه ی نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، با استفاده از تکنیک مصاحبه ی عمیق جمع آوری و با استفاده از نظریه ی زمینه ای تحلیل شده است. بر اساس نتایج تحلیل روایت های زنان از تجاربشان، پدیده ی کم فرزندی می تواند با استفاده از یک نظام معنایی مبتنی بر مخاطره در چهار بعد، شامل مخاطره ی زیبایی/ تناسب اندام (شخصی و تعمیم یافته)، مخاطره ی سلامتی (جسمانی، ذهنی- روانی و اجتماعی) و مخاطره ی اقتصادی (هزینه های مستقیم و هزینه ی فرصت فرزندآوری) و مخاطره ی قدرت (کودک شهریار) فهمیده شود. «فرزندآوری به مثابه ی مخاطره» به عنوان مقوله ی هسته ای مطالعه ی حاضر شناسایی شد. همچنین تغییرات کارکردی خانواده و تحلیل نقش مادری، پذیرش اجتماعی و نهادینه شدن کم فرزندی، کاهش فشار/ حمایت اجتماعی، عبرت آموزی نسلی، عرفی شدن فرزندآوری، بی اعتمادی به سیاست های تشویقی، برساخت رسانه ای و پزشکی کم فرزندی از جمله شرایط تسهیل گر کم فرزندی شناسایی شدند. در نهایت، پیامدهای کم فرزندی به اجمال بحث شد.
کم فرزندی,شرایط علّی,شرایط تسهیل گر,نظریه ی زمینه ای,تبریز
https://www.jwss.ir/article_44367.html
https://www.jwss.ir/article_44367_ca3efa0981a04628426507c1a5e73d12.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
سن ایده آل ازدواج و عوامل تعیین کنندهی آن در شهر یزد
35
63
FA
عبّاس
عسکری ندوشن
استادیار جمعیّت شناسی دانشکده ی علوم اجتماعی، دانشگاه یزد
aaskarin@yazd.ac.ir
محمدجلال
عباسی شوازی
استاد گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران و محقق در مؤسسه سیاست های عمومی، دانشگاه ملی استرالیا
mabbasi@ut.ac.ir
مریم
پیری محمدی
کارشناسی ارشد جمعیت شناسی
m.piri.m69@gmail.com
10.22095/jwss.2016.44383
روند رو به افزایش سن ازدواج یکی از ابعاد مهم تحولات اخیر ازدواج و خانواده در ایران بوده است. هماهنگ و توأم با روند تأخیر در سن ازدواج، نگرشهای اجتماعی نسبت به سن مطلوب و ایدهآل ازدواج نیز تغییراتی کرده است. مقالهی حاضر، نگرشها و ایده آل های اجتماعی مرتبط با سن مناسب ازدواج دختران و پسران و عوامل مؤثر بر آن را تحلیل و بررسی میکند. داده های تحقیق از طریق پیمایش در بین دو گـروه از زنان ازدواج کرده واقع در سنین 49-15 ساله (به تعداد 480 نفر) و دختران مجرد در سنین 29-18 ساله (به تعداد 240 نفر) در شهر یزد گردآوری شده است. به منظور تبیین تفاوتهای نگرشی زنان در خصوص ایده آل های مربوط به زمان بندی ازدواج، نقش تعیین کننده عوامل مختلفی نظیر وضعیت تأهل، تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، خودتحقق بخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و... ارزیابی و تحلیل شده است. یافته های مطالعه نشان می دهد، میانگین دامنهی سنی مطلوب ازدواج دختران و پسران از نظر زنان شهر یزد به ترتیب 22/5 و 27/5 سال است. همچنین متغیرهای تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، خودتحققبخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و سرمایهی فرهنگی رابطهی مستقیم و معنادار و در مقابل، متغیر پایبندی به ارزشهای دینی رابطهی معکوس و معناداری با نگرش به حداقل و حداکثر سن مناسب ازدواج دختران دارند.
تغییرات نگرشی,سن ایده آل ازدواج,جوانان,خانواده,یزد
https://www.jwss.ir/article_44383.html
https://www.jwss.ir/article_44383_e8daa60dc69b54f80fda6e2822327b30.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
سن ازدواج و موفقیت حرفه ای زنان؛ بررسی تطبیقی مطالعات تجربی در کشورهای مختلف
65
94
FA
مسعود
عالمی نیسی
هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
masood_alami@yahoo.com
10.22095/jwss.2016.44398
باوری در جامعهی ما وجود دارد که اگر دختران زود ازدواج کنند، چون تحصیلات خود را به پایان نرساندهاند، شغل خوبی بهدست نخواهند آورد. این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که این باور تا چه اندازه واقعی است؟ آیا واقعاً دختران با به تأخیر انداختن ازدواج خود آیندهی شغلی خوبی خواهند داشت؟ آیا قطعیت این باور تا آن اندازه است که بتوان گفت این یک گزارهی عام و جهانشمول است که در همهی شرایط و حالتها مصداق دارد؟ برای پاسخ به این سؤال، تحقیقات تجربی انجام شده در کشورهای مختلف دربارهی تأثیر سن ازدواج در موفقیت شغلی زنان (درآمد، امکان اشتغال و موقعیت شغلی) با استفاده از روش «شمارش قاعدهمند» بررسی شدند. نتایج نشان داد، علیرغم آنکه برخی تحقیقات میان سن ازدواج و موفقیت شغلی زنان رابطهی مثبت را گزارش دادهاند، اما بسیاری تحقیقات دیگر چگونگی رابطه میان این دو متغیر را به ساختار اقتصادی- اجتماعی جامعه و نیز دورهی زندگی خانوادگی زن منوط دانستهاند. از سوی دیگر تحقیقاتی که افزایش سن ازدواج را با موفقیت شغلی زنان همراه دانستهاند، عوامل واسطی برای این رابطه برشمردهاند که تغییر این عوامل از طریق سیاستگذاری کلان اقتصادی- اجتماعی ممکن است؛ لذا اصل رابطهی میان سن ازدواج و موفقیت شغلی تغییرپذیر است.
موفقیت شغلی,سن ازدواج,پژوهش تجربی,شمارش قاعده مند,زنان
https://www.jwss.ir/article_44398.html
https://www.jwss.ir/article_44398_24c61db706907009de68aafc1dadbd1f.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
مصرف نمایشی خرید در بین خانوادههای شهر تهران (مطالعهی موردی مناطق 1، 7 و 19)
95
124
FA
کرم
حبیب پور گتابی
دکترای جامعه شناسی توسعه، دانشگاه تهران
karamhabibpour@yahoo.com
زرنوش
بابایی همتی
کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
zarnosh1360@yahoo.com
10.22095/jwss.2016.44402
امروزه، با تجربهی مدرنیته و صنعتیشدن جوامع، نیازهای انسان در حال گسترش بوده و با افزایش چشموهمچشمی در بین خانوادهها، بیشتر مصارف واقعی جای خود را به مصرف نمایشی داده است. مصرف نمایشی، پیامدهای متعددی برای فرد، خانواده و جامعه دارد که نظر به اهمیت موضوع، این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و نظریههای وبلن، بوردیو، ایناکون و دیگران و اینگلهارت، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر در مصرف نمایشی خرید در بین 384 نفر از خانوادههای مناطق 1، 7 و 19 شهر تهران را بررسی کرده است. یافتهها نشان داد مصرف نمایشی در بین بیش از یک سوم خانوادهها بالاست که در این بین، خانوادههای مناطق 1، 19 و 7 به ترتیب بیشترین میزان مصرف نمایشی را دارند. در ضمن، متغیرهای مادیگرایی، سرمایهی فرهنگی، جهتگیری منزلتی، سرمایهی اقتصادی، منزلت اجتماعی و پایبندی دینی به ترتیب بیشترین میزان تأثیر را در مصرف نمایشی خانوادهها دارند. همچنین، از نظر کیفیت تأثیرگذاری، متغیرهای مستقل ششگانه سه نوع تأثیر در مصرف نمایشی خانوادهها دارند: اثر مستقیم (مادیگرایی)، اثر غیرمستقیم (جهتگیری منزلتی) و هم اثر مستقیم و هم اثر غیرمستقیم (سرمایهی اقتصادی، سرمایهی فرهنگی، منزلت اجتماعی و پایبندی دینی). یافتهها دلالت بر آن دارد که مصرف نمایشی در شهر تهران، برخلاف نظر وبلن، دیگر مختص طبقات مرفه و بالای جامعه نیست و بهمرور در بین سایر طبقات جامعه نیز رو به رشد است و تمام طبقات جامعه به نوعی درگیر مصرف نمایشیاند.
مصرف,مصرف نمایشی,مصرف واقعی,الگوی مصرف
https://www.jwss.ir/article_44402.html
https://www.jwss.ir/article_44402_7c0a391aa568473867e7129174f094ae.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
میزان دینداری زنان دانشجو و عوامل اجتماعی مؤثر در آن (مطالعهی موردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
125
151
FA
زهرا
حضرتی صومعه
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، دکترای جامعه شناسی گرایش بررسی مسائل اجتماعی
hazrati14@yahoo.com
10.22095/jwss.2016.44404
هدف این پژوهش بررسی میزان دینداری دانشجویان زن و عوامل اجتماعی مؤثر در آن است. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات گلاک و استارک و پیتر برگر و تامس لاکمن و روش آن پیمایشی و از نوع توصیفی و تبیینی است که با تکنیک «پرسشنامه توأم با مصاحبه و مشاهده» در بین 375 نفر از دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران که با روش نمونهگیری سهمیهای و تصادفی ساده انتخاب شدند، انجام شده است. یافتههای پژوهش نشانگر این بودند که میانگین دینداری کلی دانشجویان متوسط رو به بالاست. دینداری در بعد اعتقادی بالا و در بعد مناسکی (اعمال جمعی) پایین است. میزان دینداری دانشجویان زن بر حسب سن، وضعیت تأهل و پایگاه اقتصادی و اجتماعی تفاوت معناداری را نشان داد و نیز متغیرهای استفاده از رسانههای جدید، رضایت از زندگی و نوگرایی با میزان دینداری دانشجویان رابطه دارند. همچنین، یافتههای مستخرج از مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که 6 متغیر استفاده از رسانههای جدید، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، رضایت از زندگی، نوگرایی، سن و وضعیت تأهل توانستند متغیر دینداری را تبیین کنند.
دینداری,رسانههای جدید,رضایت از زندگی,پایگاه اقتصادی- اجتماعی,دانشجویان
https://www.jwss.ir/article_44404.html
https://www.jwss.ir/article_44404_266c87a748fd59345b2bb1d71435b47b.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
19
73
2016
11
21
سالخوردگی جمعیت: یک مسئلهی اجتماعی جمعیتی
178
183
FA
محمدجواد
محمودی
عضو هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
mah94@chmail.ir
10.22095/jwss.2016.44406
سالخوردگی جمعیت پدیدهای جدید در بسیاری از کشورهای جهان است، هر چند که بین مناطق مختلف جهان در این زمینه تفاوتهایی وجود دارد. به طوری که شدیدترین میزان کاهش باروری و سریعترین نرخهای سالخوردگی جمعیت در کشورهای در حال توسعه در حال رخ دادن است. در ایران نیز کاهش چشمگیر نرخ باروری در دههی هفتاد و تداوم و تشدید آن در دههی هشتاد ترکیب سنی جمعیت را در آیندهی نزدیک سالخورده میکند. سرعت و شدت زیاد کاهش باروری در ایران با شیب تندتری از سایر کشورها مشاهده میشود. در ایران، در سال 1394 حدود 10 درصد جمعیت بالای 60 سال سن داشتهاند. در 35 سال آینده یعنی سال 1429، درصد سالخوردگی جمعیت ایران به 33 درصد افزایش خواهد یافت. آنچه این روند را در ایران مسئلهآمیز میکند، نبود یک سیاست جامع جمعیتی و سند سالمندی است. اکنون نیز در صورت بیتوجهی و سهلانگاری و فقدان برنامهریزی، در آیندهی نزدیک نیز با مشکلات انبوه جمعیت سالخوردگان به ویژه زنان مواجه خواهیم شد. در این مقاله تلاش می شـود پدیده ی سالخوردگی در ایران در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه، برای درک صحیح و درست از نگرانیهای موجود میان کارشناسان در خصوص سیاستگذاری و اجرای سیاستهای جمعیتی، پس از مرور مهمترین مطالعات انجام شده در زمینهی سالخوردگی جمعیت، به ابعاد و شاخص های سالخوردگی جمعیت اشاره میشود.
سالخوردگی جمعیت,سالخوردگی فردی,سن بازنشستگی,جمعیت 60 ساله و بیشتر,آستانهی سالخوردگی
https://www.jwss.ir/article_44406.html
https://www.jwss.ir/article_44406_c02d03d8080d67447fe8f091d2c927f1.pdf