شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
فراتحلیل تحقیقات تجربی پیرامون رضایت از زندگی و تعداد فرزندان در کشورهای مختلف
7
44
FA
مسعود
عالمی نیسی
هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
masood_alami@yahoo.com
10.22095/JWSS.2018.81509
امروزه، در باورهای عمومی جامعهی ایرانی این تصور شکلگرفته است که زندگی راحت و بیدردسر یعنی زندگی بدون فرزند یا حداکثر یک فرزند. آیا این باور عمومی در واقعیت نیز صحیح است؟ آیا واقعاً کسانی که فرزند کمتر دارند، نسبت به کسانی که فرزند بیشتر دارند یا کسانی که فرزند ندارند نسبت به کسانی که فرزند دارند، رضایت و احساس خوشبختی بیشتری دارند؟ برای پاسخ به این پرسش 44 پژوهش تجربی در کشورهای مختلف از طریق روش «شمارش قاعدهمند» تحلیل شدهاند. بررسی تحقیقات نشان میدهد نتایج تحقیقات بسیار متنوع و متفاوت است و نمیتوان یک گزارهی کلی و مطلق دراینباره گفت؛ بهویژه آنکه این رابطه معلول عوامل واسط همچون دورهی زندگی، نوع تأهل، نظام اقتصادی-اجتماعی و... است. اما تعداد تحقیقاتی که میان اصل وجود یا تعداد فرزند و رضایت زندگی رابطهی منفی نشان میدهند، کمتر است. در تحقیقاتی که رابطهی منفی یا خنثی نشان میدهند، انواع خانوادهها مانند زنانی که فرزند نامشروع دارند نیز درنظر گرفته شده است. اگر تنها خانوادههای معمولی (با حضور پدر و مادر و فرزندان) درنظر گرفته شود، رابطه مثبت است و حتی با افزایش تعداد فرزند، رضایت از زندگی بیشتر میشود. همچنین نظام اقتصادی- رفاهی و سیاستهای حمایت از والدین کاملاً میتواند رابطهی تعداد فرزند و رضایت زندگی والدین را تحت تأثیر قرار دهد.<br />
"رضایت زندگی","تعداد فرزندان","شمارش قاعده مند","تحقیقات تجربی"
https://www.jwss.ir/article_120073.html
https://www.jwss.ir/article_120073_21cffcf1eb313f207a99ddd07d7f6ab7.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
ارزیابی عملکرد سازمانهای غیردولتی (سمنهای) کشور در حوزه ی زنان و خانواده
45
86
FA
کرم
حبیب پور گتابی
عضو هیأت علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه خوارزمی
karamhabibpour@yahoo.com
10.22095/jwss.2019.142468.1699
با عنایت به اهمیت و ضرورت روزافزون مشارکت سازمانیافتة زنان در دستیابی به توسعة همهجانبه و پایدار، مطالعة حاضر به بررسی عملکرد سازمانهای غیردولتی فعال در حوزة زنان و خانواده میپردازد. از نظر طرح تحقیق، مطالعة حاضر از نوع تحقیقات ارزشیابی است که با تلفیقی از روششناسیهای کمّی (پیمایش) و کیفی (تحلیل محتوای کیفی) انجام گرفته است. جامعه و حجم نمونة آماری شامل سه گروه بود: اول) مدیرانِ سازمانهای غیردولتی در زمینة زنان و خانواده در 17 استان مورد مطالعه (365 نفر)، دوم) کارشناسان و صاحبنظران مرتبط (12 نفر)، و سوم) مدیران یا کارشناسان مسؤل سازمانهای غیردولتی در دفتر امور بانوان در استانداریهای منتخب (19 نفر). یافتهها نشان داد که بیش از چهار پنجم NGOهای مورد مطالعه فعال و مابقی نیمهفعال بودهاند. عمدة نقش NGOهای مورد مطالعه، مربوط به حوزة آموزشی و ضعیفترین آنها مربوط به حوزة سیاستگذاری بوده است و مهمترین مشکلات این سازمانها را میتوان به ترتیب شامل هفت مشکل مالی، حقوقی، اداری، سیاسی، نهادی، اجتماعی و فرهنگی، و مدیریتی دانست. در کل، واقعیتِ NGOهای زنان و خانواده را میتوان به این شکل توصیف کرد: غیر NGO بودن، تقلیل NGOs به مؤسسات خیریهای، فقدان جایگاه مشخص NGOs، و همکاری تبگونه با NGOs. دلالت یافتهها بر آن است که NGOهای زنان و خانواده، عاملیتِ حوزة زنان و خانواده نیستند و در حال حاضر اثربخشی نازلی در عرصة مدیریت امور زنان و خانواده در سطوح ملی و استانی دارند.
سازمانهای غیردولتی,زنان و خانواده,سیاست اجتماعی,مشارکت,عاملیت
https://www.jwss.ir/article_120079.html
https://www.jwss.ir/article_120079_2254b21e7f6592b50dfc3eacaf445d2e.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
مراسم پیشکاری؛ نمود مصرف نمایشی مناسک ازدواج
87
114
FA
حمید
مسعودی
0000-0003-0497-434X
گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
massoudihamid@gmail.com
محسن
نوغانی دخت بهمنی
گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
noghani@um.ac.ir
حسین
بهروان
گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
behravan@um.ac.ir
10.22095/JWSS.2018.81511
مناسک ازدواج با رویکردی فرهنگی امروزه به سمت مناسک اقتصادی رفته است و روزبهروز گستردهتر و پیچیدهتر میشود. هدف از اجرای این پژوهش تحلیل اجتماعی مراسم نوظهور در مناسک ازدواج یعنی مراسم پیشکاری است. روش اجرا، تحلیل محتوای کیفی پیامهای منتشرشده در صفحات اینترنتی معرفی این مراسم است. در این پیامها مخاطبین که اغلب دختران در شرف ازدواج هستند، به بررسی ابعاد مختلف این پدیده پرداختهاند. یافتهها نشان میدهد که بیشترین پیامها بر محورهایی همچون پیشنهاد برگزاری مراسم، چالشهای برگزاری مراسم پیشکاری، حسرت از عدم برگزاری، کاهش چالشهای مراسم اصلی ازدواج و همچنین افزایش کیفیت مصرف نمایشی مراسم عروسی میباشد. با بررسی این پیامها این نتیجه عاید میشود که، مراسم پیشکاری، نشانهای نوپدید از مصرفیشدن مناسک ازدواج در جامعه امروز دارد و این خود گواهی بر گستردهشدن مناسک ازدواج نسبت به نسلهای گذشته دارد. در مناسک عروسی گروهی موافق یا مخالف مراسم پیشکاری هستند، از بین افراد موافق برخی با انگیزه برنامهریزی و برخی با انگیزه کاهش نگرانی به اجرای آن میپردازند و به محتوا و شیوهی اجرای آن اهمیت داده و یا یک عروسی خوب را انتظار دارند و یا اینکه به دنبال یک نمایش مناسب هستند. در مجموع، رویکرد مصرف نمایشی یا برنامهریزی منطقی مؤید مراسم پیشکاری است.
عروسی پیشکاری,عروسی فرمالیته,مناسک مصرفی,مصرف نمایشی
https://www.jwss.ir/article_120072.html
https://www.jwss.ir/article_120072_2b4b44cbaf9586b4b8f79464b2df0452.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
ارائه یک مدل پارادایمی از مراجعه زنان به فالگیر در شهر زاهدان
115
142
FA
مصطفی
ظهیری نیا
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
mozan54@yahoo.com
یاسر
رستگار
استادیار جامعه شناسی ، گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
yaser.rastegar62@gmail.com
سیما
هادی
دانشگاه هرمزگان گروه علوم اجتماعی
h.sima1367@gmail.com
10.22095/JWSS.2018.81512
با گذشت زمان و تغییرات جوامع، برخی معرفتهای تاریخی و باستانی چون فال به کلی از بین نرفته و به رغم عدم پذیرش از سوی گفتمان رسمی جامعه، فال حضوری پررنگ در حاشیه داشته و افرادی به تناسب موقعیتهای زندگیشان به فالگیر مراجعه میکنند. این پژوهش به دنبال شناسایی دلایل و زمینههای مراجعه افراد به فالگیر است. میدان مطالعه، شهر زاهدان بوده است؛ شهری با پیچیدگیهای فرهنگی، تنوع زبانی، مذهبی و قومی که از آن بستری متمایز ساخته است. مشارکتکنندگان در پژوهش حاضر 12 نفر از مراجعهکنندگان به فالگیرها بودهاند که به صورت نیمه ساختاریافته با آنان مصاحبه شده و سپس داده-های حاصل با استفاده از کدگذاری سه مرحلهای باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرار گرفته است. یافتهها حاکی از آن است که شرایط زمینهای اشاره به بحرانهای زندگی فرد دارد که فرد به دنبال رفع آن است. درماندگی و تلاشهای ناکام افراد، شرایط علّی را به وجود میآورد که فرد را ناگزیر از مراجعه میسازد. شرایط مداخلهگر به صورت کاتالیزورها و موانع مراجعه در میدان عمل میکند. مقولهی هسته پژوهش نیز «باورمندی مشروط-منفعلانه» است؛ بدین ترتیب در سیستم معنایی افراد، فال به صورت امری مشروط به فرد، زمان و دیگری و همراه با نوعی انفعال معنا شده است.
فال,فالگیر,مدل پارادایمی,نظریه زمینهای,زاهدان
https://www.jwss.ir/article_120071.html
https://www.jwss.ir/article_120071_bb2fa0950d8acb71d023a8c393fa7084.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
دوسویگی مصرف و آبرو : کاوشی زمینهمند در رفتار مصرفگرایانه زنان در مهمانیها
143
170
FA
سیدعلیرضا
افشانی
گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
afshanialireza@yazd.ac.ir
علی
روحانی
گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
aliruhani@yazd.ac.ir
سعیده
ابراهیمی نیا
گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
saeede.ebrahiminia@gmail.com
10.22095/JWSS.2018.81513
افراد برای کسب منزلت به رقابت میپردازند و مکانیزمهایی همانند مصرف کالاها و نمادهای خاص در کنار ثروت قرار میگیرند تا آن را نشان دهند. در چنین ساختاری، چشموهمچشمی در فضای فرهنگی پررنگ میشود. در این میان، مهمانیها، عرصههای مصرف متظاهرانه برای کسب هویت و کسب تفاخر اجتماعی هستند. این پژوهش، کاوشی زمینهمند درباره چگونگی شکلگیری مصرف و چشموهمچشمی در مهمانیهای شهر مشهد است. در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از نظریۀ زمینهای، تعدادی از زنان متاهل طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد با استفاده از مصاحبههای عمیق و نمونهگیری هدفمند و نظری، مورد مصاحبه قرار گرفتند و تحلیل دادهها به شیوۀ کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافتههای تحقیق شامل 18 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان دوسویگی مصرف و آبرو شد. همچنین جداول مفهومی، مدل پارادایمی و طرحواره نظری پژوهش ارائه شد. نتایج نشان داد زنان در مهمانیها که عرصههایی زنانه است به دنبال بازنمایی هویتهای مغفولشان هستند. در این راستا به دیگرانی هنجارساز وابستهاند. در جریان این دیالکتیک وابستگی زنان هویتهای مغفول خود را بازیابی میکنند و مهمانیها به فرایندهایی ادامهدار تبدیل میشوند.
مهمانی,چشم و همچشمی,بازیابی هویت مغفول,دیالکتیک وابستگی,دوسویگی مصرف و آبرو
https://www.jwss.ir/article_120082.html
https://www.jwss.ir/article_120082_8c736136b2b8d354b7889e7d73d1b3e3.pdf
شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده
مطالعات راهبردی زنان
2008-2827
2538-404X
20
79
2018
05
22
تفاوتهای اقتصادی- اجتماعی مرتبط با سن ازدواج زنان در ایران: (مطالعه تطبیقی دختران جوان در آستانه ازدواج و زنان همسردار 49-15 ساله)
171
210
FA
عباس
عسکری ندوشن
دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
aaskarin2@gmail.com
فاطمه
فتوحی تفتی
دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
fotohi.fateme@yahoo.com
ملیحه
علی مندگاری
عضو هیات علمی دانشگاه یزد
m.alimondegari@yazd.ac.ir
10.22095/JWSS.2018.81515
در دهههای اخیر سن ازدواج زنان در ایران روند رو به تأخیری را تجربه کرده و در فاصله سالهای 1355 تا 1395 از متوسط سنی 7/19 به حدود 0/23 سال افزایش یافته است. مقاله حاضر، برخی از عوامل تعیینکننده سن ازدواج زنان در ایران را مورد بررسی قرار میدهد. در این تحقیق، از دادههای ثانویهای استفاده شده است که درسال 1393 در بین نمونهای از دختران جوان در آستانه ازدواج و همچنین زنان همسردار 49-15 ساله هر کدام به (تعداد 6500 نفر) جمعآوری شده است. یافتهها بیانگر آن است که سن ازدواج زنان الگوی رابطهJ شکل (و در مواردی متمایل به U شکل) را بر حسب مهمترین متغیرهای اقتصادی- اجتماعی مورد تحلیل در مطالعه نشان میدهد. بهطوریکه، زنانی که بر مبنای اکثر متغیرها و عوامل اقتصادی- اجتماعی مورد بررسی در این پژوهش، (نظیر تحصیلات، درآمد، وضعیت اشتغال، سطح توسعهیافتگی استان و ...) پایینترین موقعیت اقتصادی و اجتماعی را دارا هستند، به طور متوسط در سنین بالاتری ازدواج میکنند. سپس، میانگین سن ازدواج زنان در سطوح متوسط موقعیت اقتصادی- اجتماعی به کمترین مقدار خود میرسد و مجدداً برای زنان دارای بالاترین موقعیت اقتصادی- اجتماعی، به بیشترین مقدار خود میرسد. پیام این یافتهها آن است که اجرای سیاستهایی که بتواند به کاهش نابرابریهای اقتصادی- اجتماعی و افزایش سطح عدالت اجتماعی کمک کند، میتواند شرایط ازدواج را در ایران تسهیل نماید.
سن ازدواج زنان,سطح توسعه یافتگی استانها,تشکیل خانواده,زمانبندی ازدواج,تأخیر ازدواج
https://www.jwss.ir/article_120076.html
https://www.jwss.ir/article_120076_0f348daccbb292ed2de2d44dff5eaaaf.pdf