< p>زنان با توجه به نوع خلقت جسمی و روحی، نیاز به مادرشدن دارند. در صورت فرزندخواهی زن، تنها راه مشروع، نکاح، و تنها راه تحقق آن، توافق با زوج است. اگر زوج به هر دلیلی با فرزندخواهی زوجه مخالفت نماید، تنها راه کار و حمایت قضایی از زنی که در جهت فرزندخواهی به دادگاه مراجعه نموده است، صدور گواهی عدم امکان سازش آن هم به شرط اثبات عسر و حرج ناشی از عدم فرزندآوری است. تحلیل و بررسی آراء قضات و قوانین ایران و دکترین حقوقی این نتیجه را نشان میدهد که علیرغم عدم تصریح به وجود این حق برای زوجه، روح حاکم بر قوانین ایران، حق مادری زوجه برای زنانی که به عقد دائم درآمدهاند را به رسمیت شناخته است و لذا الزام به عدم ممانعت از مادرشدن زوجه در بعضی موارد و با وجود شرایطی، مانند مخالفت بدون عذر یا غیرموجه شوهر، با تمسک به راه کارهایی مثل الزام به جلب موافقت زوجه در ممانعت از فرزندآوری، عدم جواز عزل دائم و عدم جواز عقیم سازی، قابلیت اعمال دارد. از طرفی با توجه به امکان مادرشدن زوجه با درمان، جایگزینی و با استفاده از روشهایی همچون تلقیح مصنوعی و مشارکت ثالث در شرایط خاص یا در موارد اضطرار، میتوان الزام به موافقت با بعضی از این روشها که با مبانی اسلامی سازگاری دارد را به عنوان جایگزین طلاق و در جهت تشیید مبانی خانواده، مورد حمایت قانونی قرار داد.